Wat is methylfenidaat en waarvoor wordt het gebruikt?
Methylfenidaat is een medicijn dat medische professionals voorschrijven voor de behandeling van ADHD of aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis. Ze schrijven het ook voor om posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom en narcolepsie te behandelen.
Medische professionals kunnen het echter ook voorschrijven om gevallen van vermoeidheid en depressie te behandelen voor patiënten bij wie de normale behandeling niet aanslaat.
De geschiedenis van methylfenidaat
Het gebruik van stimulerende middelen voor de symptomatische behandeling van narcolepsie gaat terug tot de jaren ’30, toen artsen efedrine en amfetamine begonnen voor te schrijven.
Later, dankzij klinisch onderzoek, constateerden experts aanzienlijke vooruitgang bij hyperactieve kinderen die amfetaminen hadden ingenomen, met name benzedrine.
In 1944, tijdens de Tweede Wereldoorlog, synthetiseerden experts voor het eerst methylfenidaat. Tijdens de oorlog experimenteerden veel experts met chemische varianten van amfetamine in hun zoektocht naar moleculen met vergelijkbare eigenschappen, maar met minder of mildere bijwerkingen.
Vervolgens werd in 1954 het octrooi op methylfenidaat toegewezen. De werking van dit medicijn op het menselijk lichaam had, wat betreft andere medicijnen in zijn klasse, minder neuro-vegetatieve bijwerkingen.
Het gebruik van methylfenidaat
Dit medicijn behoort tot een klasse van verbindingen met een piperidinestructuur. Het verhoogt de hersenconcentraties van dopamine en norepinefrine vanwege het vermogen om de heropname van respectieve monoaminetransporters te remmen.
Methylfenidaat heeft een vergelijkbare structuur als amfetamine. Het is echter niet neurotoxisch. Het heeft dus niet dezelfde effecten. Hieronder zullen we het hebben over de aandoeningen waarvoor dit medicijn is geïndiceerd.
ADHD, aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis
ADHD is een neurobiologische ziekte die zich in de kindertijd manifesteert. Tot nu toe is de exacte oorzaak onbekend. Aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis is een neurobiologische aandoening die zijn oorsprong vindt in de kindertijd.
Het treft meer dan 5% van de kinderen ter wereld. Momenteel kennen experts de exacte oorzaken van de ontwikkeling van de aandoening niet. Desalniettemin evalueren ze de mogelijkheid dat het een combinatie is van verschillende risicofactoren die samenwerken.
Hoewel de exacte oorzaken niet bekend zijn, concludeerden experts dat genetische en omgevingsfactoren een grote invloed hebben op de ontwikkeling ervan. Ook heeft aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis een kans van 76% om overgeërfd te worden.
Aan de andere kant kunnen we, wat betreft de karakteristieke symptomen van aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis, drie kernsymptomen noemen, dit zijn:
- Aandachtstekortstoornis
- Hyperactiviteit
- Impulsiviteit
Om deze symptomen te associëren met ADHD, moeten ze aan bepaalde voorwaarden voldoen:
- Ze moeten zich voor de leeftijd van zeven jaar manifesteren.
- De symptomen moeten gedurende een periode van ten minste zes maanden aanhouden.
- Ze moeten twee of meer aspecten van het leven van het kind beïnvloeden.
- De symptomen moeten een aanzienlijke impact hebben en de prestaties van het kind aanzienlijk verslechteren.
Posturaal orthostatische tachycardie-syndroom
Dit syndroom wordt gekenmerkt door duizeligheid of een flauw gevoel. Het manifesteert zich wanneer het autonome zenuwstelsel niet goed werkt. Posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom zorgt ervoor dat de bloedvaten niet voldoende vernauwen om voldoende bloedtoevoer naar de hersenen te garanderen.
Om te proberen een voldoende bloedtoevoer te behouden voor een goede hersenfunctie, zorgt het autonome zenuwstelsel ervoor dat het hart dan meer gaat kloppen en tachycardie veroorzaakt.
Deze ziekte, die met methylfenidaat kan worden behandeld, kan na een virale infectie of een verwonding optreden. Het is echter erg moeilijk om te weten of een van deze omstandigheden de onderliggende oorzaak van deze aandoening is. Momenteel onderzoeken de oorzaken van posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom (Spaanse link).
Narcolepsie
Medische professionals schrijven methylfenidaat voor aan patiënten met narcolepsie. Deze aandoening veroorzaakt extreme slaperigheid overdag en onvrijwillige slaapaanvallen. Mensen met narcolepsie hebben vaak moeite om langdurig wakker te blijven, ongeacht de omstandigheden.
Net als de andere twee voorwaarden die we hierboven hebben uitgelegd, weten experts nog steeds niet de specifieke oorzaak van narcolepsie. Patiënten met deze aandoening hebben echter vaak lage hypocretinespiegels (Engelse link). Dit is een stof in de hersenen die bij het reguleren van slaap-waakcycli helpt.
Conclusie
Methylfenidaat is een voorgeschreven geneesmiddel dat voornamelijk wordt gebruikt om aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis te behandelen. Medische professionals schrijven het echter ook voor om andere ziekten te behandelen, namelijk de ziekten die we hierboven hebben besproken.
Je moet de aanbevelingen van je arts en apotheker volgen, omdat het een medicijn is dat ernstige bijwerkingen heeft. Het misbruik ervan kan ook ernstige gevolgen voor de gezondheid hebben.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Vademecum. (2015). Metilfenidato. https://doi.org/Medicamentos Genericos Intercambiables
- Brant, L. C., & Carvalho, T. R. F. (2012). Metilfenidato: Medicamento gadget da contemporaneidade. Interface: Communication, Health, Education. https://doi.org/10.1590/S1414-32832012000300004
- Saúde, B. B. de A. de T. em. (2014). Metilfenidato no tratamento de crianças com transtorno de déficit de atenção e hiperatividade. In Portal anvisa.