Wat is cyberchondrie en hoe ga je ermee om?

Wat is cyberchondrie? Het is een obsessieve stoornis waarbij de getroffene voortdurend antwoorden op gezondheidskwesties op het internet zoekt.
Wat is cyberchondrie en hoe ga je ermee om?

Laatste update: 26 mei, 2022

Cyberchondrie is een angststoornis die nog niet zo lang bestaat. Maar het wordt snel bekender door onze voortdurende verbinding met het internet en zijn enorme netwerk. Maar wat is cyberchondrie precies en hoe ga je ermee om?

Velen van ons leven in voortdurende verbinding via e-mails, telefoon-apps en nu zelfs televisies, tablets en auto’s die met het internet verbonden zijn. Deze toegang heeft in de geschiedenis van de mensheid nog nooit bestaan.

Dit tijdperk van hyper-connectiviteit brengt een tijdperk van kennisverspreiding met zich mee. Alleen al door een vraag in te typen in een browser of in een toepassing, krijgen we ontelbare antwoorden. Natuurlijk zijn sommige daarvan betrouwbaarder dan andere.

Als het om menselijke gezondheidskwesties gaat, is betrouwbaarheid van levensbelang. De antwoorden van zoekmachines kunnen juiste informatie vermengen met onnauwkeurige en incorrecte informatie. Daarom is het zo belangrijk dat we er zeker van zijn dat we tussen al die informatie kunnen zoeken en goede bronnen kunnen onderscheiden van andere.

Laten we het dus eens hebben over wat cyberchondrie precies inhoudt. Het is een obsessieve bezorgdheid over onze gezondheidstoestand, veroorzaakt door wat we lezen in onze internet-zoekopdrachten. Die zoekacties zijn bedoeld om een snel en doeltreffend antwoord te geven op wat de persoon in kwestie al veronderstelt te hebben.

De gegevens liggen voor de hand. In Spaanstalige provincies melden enquêtes dat acht van de tien mensen op het internet zoeken naar gezondheidsonderwerpen. Ook zoeken van die groep zes van de tien naar de ziekten en symptomen waaraan ze lijden.

Het internet is een prachtig hulpmiddel, en ook de gezondheidszorg blijft sterk van de technologie profiteren. Maar er is een risico van overmatige blootstelling aan informatie die sommige mensen niet aankunnen.

Wat is cyberchondrie?

Worried woman

Volgens de handboeken voor de geestelijke gezondheidszorg is cyberchondrie een angststoornis, net als hypochondrie. Maar die enkele definitie is niet voldoende voor een diagnose.

Er zijn beroepsbeoefenaars die beweren dat cyberchondrie op zichzelf niet bestaat, maar dat het een variant is van hypochondrie. Uiteindelijk is de onderliggende stoornis angst, en het valt onder de categorie extreme gezondheidsangst.

Daarnaast hebben professionals een verband gezien tussen cyberchondrie en een laag gevoel van eigenwaarde. Op zich hebben internetmisbruikers die dwangmatig consumeren, over het algemeen de neiging om een laag gevoel van eigenwaarde te hebben. Maar wat betekent misbruik van het internet in deze context eigenlijk? Laten we eens kijken:

  • Dagelijks buitensporig veel tijd met het internet verbonden doorbrengen.
  • Onvermogen om zelf te stoppen met het gebruik van internet.
  • Gebruik van internet op een manier die andere aspecten van het dagelijks leven verstoort.

Deze kenmerken tellen op tot een pathologisch gebruik van het internet. Als de persoon in kwestie dit gedrag na verloop van tijd voortzet, en de kwaliteit van zijn leven eronder lijdt, is het zeker dat hij een internetverslaving (cyberfrenie) heeft.

Cyberchondrie, daarentegen, is verenigbaar met obsessief-compulsieve stoornissen. Het overmatig zoeken naar informatie op het internet is een verdedigingsmechanisme om negatieve terugkerende gedachten te beheersen. Als het om onze gezondheid gaat, is het alsof een ernstige ziekte op magische wijze voorkomen kan worden door het internet af te struinen.

Risico’s van cyberchondrie

Frustrated woman

Het hebben van cyberchondrie heeft gevolgen die de kwaliteit van leven sterk kunnen beïnvloeden. Enkele van de gevolgen die iemand met cyberchondrie kan ondervinden zijn bijvoorbeeld:

  • Angstgevoelens. We komen niet van onze angst af door het maken van een uitgebreide zoektocht op internet. In plaats daarvan kan die juist verergeren.
  • Medische kosten. Een zoektocht op internet kan het innemen kostbare en onnodige supplementen suggereren. De patiënt zal misschien meer aandacht besteden aan de website dan aan een werkelijke beroepsbeoefenaar die andere behandelingen voorschrijft.
  • Sociale ongelijkheid. Toegang tot het internet is niet overal ter wereld gelijk, net als toegang tot gezondheidszorg. Wanneer beide ongelijkheden gecombineerd worden, kunnen groepen met lage inkomens gezondheidsonderwerpen op gratis internetdiensten bekijken om te vermijden dat ze voor een medisch consult moeten betalen. Als gevolg daarvan kunnen ze zichzelf in gevaar brengen door niet naar een arts te gaan.

Wellicht ben je ook geïnteresseerd in dit artikel:
Voor- en nadelen van het gebruik van smartphones bij kinderen

Behandelingen

In de eerste plaats moet de getroffene bepaalde maatregelen nemen om cyberchondrie te behandelen. Hoewel het meestal moeilijk voor ze is, zijn er stappen die alleen genomen kunnen worden door hen die eraan lijden. Ze moeten samenwerken met de omgeving om hen heen om dit probleem aan te pakken.

Onder deze eerste stappen is de logische actie van het maken van een afspraak bij een dokter in plaats van eindeloos op internet te zoeken. De arts zal je probleem beter weten te diagnosticeren dan jijzelf met behulp van een zoekmachine.

Dit betekent echter niet dat je moet ophouden met het zoeken op het internet naar medische onderwerpen. Wat je in plaats daarvan moet doen is je zoekwerk verfijnen door naar gerenommeerde bronnen te zoeken. Een manier om dit te doen is het lezen van artikelen op medische websites zoals patiëntenverenigingen of die van erkende gezondheidsinstellingen.

Ook is het een goed idee om niet te veel aandacht te besteden aan de virtuele bijsluiters van geneesmiddelen. De daar aanwezige informatie over bijwerkingen heeft de neiging om juridische redenen (Spaanse link) overdadig te zijn.

Als je cyberchondrie blijft aanhouden zelfs nadat je algemene maatregelen genomen hebt om het te behandelen, moet je een psychologische behandeling beginnen. Cognitieve gedragstherapie is een van de meest gebruikte benaderingen voor behandelen van deze stoornis.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Armstrong, L., Phillips, J. G., & Saling, L. L. (2000). Potential determinants of heavier internet usage. International journal of human-computer studies, 53(4), 537-550.
  • Rubio, Gonzalo Casino. “Cibercondría.” Jano: Medicina y humanidades 67.1544 (2004): 48.
  • Baumgartner, S. E., & Hartmann, T. (2011). The role of health anxiety in online health information search. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 14(10), 613-618.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.