Vreemde en mysterieuze psychologische stoornissen

Er bestaan beter bekende syndromen, zoals het Stockholmsyndroom of het syndroom van Diogenes, maar er bestaan ook syndromen die minder goed bekend zijn... terwijl er meer mensen last van hebben dan je zou denken.
Vreemde en mysterieuze psychologische stoornissen
Raquel Aldana

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Raquel Aldana.

Laatste update: 03 januari, 2023

Tot op de dag van vandaag blijft de menselijke geest een van de grootste mysteries ter wereld. Vele stoornissen zijn dan ook nog steeds raadselachtig zoals:

  • een delirium
  • afzondering
  • overweldigende ervaringen
  • hersenafwijkingen
  • et cetera

Verontrustend, maar tegelijkertijd ook bijzonder interessant. De menselijke geest is fascinerend en stelt ons in staat na te denken over iets dat zo geweldig, oneindig en verbazingwekkend is.

Hoewel de meeste mensen weleens gehoord hebben van mentale stoornissen als schizofrenie en obsessieve-compulsieve stoornis, bestaat er daarnaast nog een hele lange lijst van andere psychologische stoornissen die zeer vreemd of ongewoon zijn.

In dit artikel behandelen we daarom een lijst minder bekende mentale problemen, waar desondanks toch veel gewone mensen last van hebben.

Leer meer over deze vreemde en mysterieuze psychologische stoornissen

1. Syndroom van Capgras

Gezichten

Iemand die last heeft van dit syndroom is er standvastig van overtuigd dat iemand uit zijn naaste familie of vriendenkring vervangen is door een identieke indringer.

Dit soort problemen zie je vaker bij mensen die last hebben van schizofrenie, hoewel het ook voorkomt bij mensen met dementie, epilepsie of hoofdletsel.

2. Syndroom van Fregoli

Dit syndroom is het tegenovergestelde van het syndroom van Capgras.

In dit geval denkt de patiënt dat verschillende mensen in zijn omgeving eigenlijk allemaal één en dezelfde persoon zijn, die in staat is om zijn uiterlijk te veranderen en zich voor te doen als een ander.

Masker

3. Syndroom van Cotard

Mensen die last hebben van dit syndroom geloven in de illusie dat ze eigenlijk dood zijn en niet meer bestaan. Ze denken dat hun lichaam aan het wegrotten is of dat ze al hun bloed en innerlijke organen verloren zijn.

Dit syndroom komt het meeste voor bij mensen die psychotisch depressief zijn of bijvoorbeeld last hebben van schizofrenie.

Dood

4. Reduplicatieve paramnesie

Deze stoornis wordt gekenmerkt door de waanvoorstelling dat een bepaalde plek gedupliceerd is – dat er van één en dezelfde plek twee identieke kopieën tegelijkertijd bestaan.

De patiënt kan er bijvoorbeeld van overtuigd zijn dat het ziekenhuis waar hij in verblijft een kopie is van een ander ziekenhuis dat ergens anders bestaat. Het is alsof ze het gevoel hebben dat ze in parallelle werelden leven.

5. Alien-handsyndroom

Mensen die last hebben van dit syndroom denken dat hun hand of handen niet tot hen behoren, maar dat ze zichzelf besturen.

In sommige gevallen gelooft de patiënt dat hij bezeten is door een geest of iets anders soortgelijks. Deze stoornis ontwikkelt zich doorgaans bij mensen bij wie het corpus callosum schade heeft opgelopen. Het corpus callosum verbindt de twee hersenhelften aan elkaar.

Handen

6. Syndroom van Alice in Wonderland

Dit is een neurologische stoornis waarbij de manier waarop beelden, plaatsen en tijd worden waargenomen verstoord is geraakt. Het meest verontrustende symptoom is de manier waarop het lichaamsbeeld dat de patiënt van zichzelf heeft verandert.

De patiënt kan namelijk verward raken over de grootte en vorm van verschillende delen van zijn eigen lichaam. Deze verwarring kan oprechte angst en bezorgdheid veroorzaken.

Dit syndroom wordt in de meeste gevallen geassocieerd met migraine, hersentumoren, drugsgebruik en infecties. De beste behandeling is rust.

Alice in Wonderland

7. Het Jeruzalemsyndroom

Het Jeruzalemsyndroom wordt gekenmerkt door obsessieve ideeën, waanbeelden of andere thema’s die gerelateerd zijn aan religieuze ervaringen. Deze gedachtes worden opgewekt wanneer iemand de stad Jeruzalem bezoekt.

Dit syndroom beperkt zich niet tot een bepaalde religie en ontwikkelt zich doorgaans bij mensen die reeds een geschiedenis hebben van mentale problemen alvorens de stad Jeruzalem te bezoeken.

De waanbeelden en obsessieve gedachten verdwijnen doorgaans weer een paar dagen nadat de persoon de stad heeft verlaten.

8. Het Parijssyndroom

Het Parijssyndroom is waargenomen bij Japanse burgers die de Franse hoofdstad bezochten. Tijdens hun bezoek aan deze stad krijgen ze te maken met een zenuwinzinking. Dit probleem is echter ook waargenomen bij Japanse toeristen die andere delen van de wereld bezochten.

Het lijkt het geval te zijn van een ernstige cultuurschok, waardoor de persoon last krijgt van lichamelijke en emotionele symptomen van angst, waaronder ook:

  • verlies van het realiteitsbesef
  • waanbeelden
  • hallucinaties
  • et cetera

Van de zes miljoen Japanse toeristen die jaarlijks een bezoekje brengen aan Parijs, hebben maar twintig last van dit probleem.

Factoren die deze cultuurschok kunnen opwekken zijn:

  • idealisering
  • de taalbarrière
  • lichamelijke en mentale vermoeidheid
  • de confrontatie met culturele gewoontes die radicaal verschillen van de eigen gewoontes
Parijssyndroom

9. Dissociatieve fugue

Deze stoornis wordt ook wel dissociatieve vlucht genoemd en is van toepassing wanneer een persoon onverwacht en verward van de ene naar de andere plaats dwaalt.

De persoon is zich niet bewust van zijn eigen identiteit of de reden waarom hij naar deze plaats geleid is.

Dit soort voorvallen worden bijvoorbeeld opgewekt door:

  • extreem lijden van de patiënt
  • een heftige periode van emotionele en lichamelijke stress
  • de inname van psychotische drugs
  • bepaalde medische aandoeningen
  • et cetera

10. Buitenlandsaccentsyndroom

De patiënt spreekt zijn eigen taal met een buitenlands accent. Dit is een zeldzame stoornis die meestal komt opzetten na een ernstig letsel aan het hoofd of een letsel waarbij het gebied in de hersenen dat verbonden is aan de spraak beschadigd is geraakt.

11. Stockholmsyndroom

Bij dit syndroom heeft iemand die ontvoerd is sympathieke en loyale gevoelens ten opzichte van zijn/haar ontvoerder. Dit syndroom is opgemerkt in gevallen van:

  • kidnapping
  • verkrachting
  • kindermishandeling
  • mishandeling binnen een huwelijk
  • en meer

Dit syndroom kreeg zijn naam na een bankoverval die in 1973 in Stockholm (Zweden) werd gepleegd. De gijzelaars waren zo gehecht geraakt aan hun gijzelnemers dat velen van hen zelfs weigerden tegen hen te getuigen.

Hart

12. Syndroom van Lima

Dit is het tegenovergestelde van het Stockholmsyndroom. In dit geval ontwikkelen de gijzelnemers sympathie voor hun gijzelaars.

De gijzelnemers bezwijken aan de wensen en behoeftes van hun gijzelaars. Het is mogelijk dat deze sympathie voortkomt uit zowel schuldgevoel als morele besluiteloosheid aan de kant van de gijzelnemers.

De naam van dit syndroom is afgeleid van een gijzeling in de Japanse Ambassade in Lima (Peru). Hierbij hielden veertien leden van de Revolutionaire Beweging Túpac Amaru meerdere dagen achter elkaar honderden mensen gegijzeld, waaronder ook diplomaten en militairen.

Na verloop van tijd lieten de gijzelnemers hun slachtoffers vrij, omdat ze bewust raakten van de situatie die ze veroorzaakt hadden.

13. Stendhalsyndroom

Dit syndroom wordt gekenmerkt door lichamelijke en emotionele angst, dissociatieve ervaringen, verwarring en zelfs hallucinaties die een persoon ervaart wanneer hij een kunstwerk aanschouwt.

Dit syndroom doet zich meestal voor wanneer iemand een mooi of overdreven kunstwerk bekijkt dat afgezonderd geplaatst is in een lege ruimte.

Je kunt ook van dit syndroom spreken wanneer iemand overweldigd reageert wanneer hij geconfronteerd wordt met immense schoonheid in de natuur.

Doorgaans is deze ervaring maar van korte duur en heeft de persoon geen verdere behandeling nodig dan minimale ondersteunende maatregelen.

14. Syndroom van Diogenese

Dit syndroom wordt gekenmerkt door:

  • extreme verwaarlozing
  • sociale isolatie
  • apathie
  • de compulsieve drang om rotzooi te verzamelen

Het syndroom doet zich voornamelijk voor bij oudere mensen en wordt geassocieerd met progressieve dementie. Laten we eens kijken naar enkele van de vreemde gewoontes die de man naar wie dit syndroom vernoemd is er op na hield.

Diogenes van Sinope (412 of 404 v.C. tot 323 v.C.) was een cynische en minimalistische Griekse filosoof. Zijn filosofie was gebaseerd op het geloof dat de betekenis van het leven in deugdzaamheid ligt. Dat is leven volgens de natuur en het verwerpen van alle conventionele verlangens (rijkdom, macht, roem).

Volgens de verhalen woonde hij in een wijnvat in de straten van Athene en was hij beroemd om zijn gotspe en zijn onbezonnen gedrag ten opzichte van Alexander de Grote.

Ooit zei Alexander tegen Diogenes: “Vraag me wat je maar wilt”, waarop Diogenes zei: “Ruim alles uit de weg dat mij beschermt tegen de zon.”

De stoornissen die we in dit artikel hebben omschreven zijn slechts een paar van de lange lijst van verbazende psychologische stoornissen die er bestaan. Hopelijk heb je weer wat bijgeleerd! 


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Caballo, V. E. (2010). Manual para la evaluación clínica de los trastornos psicológicos: estrategias de evaluación, problemas infantiles y trastornos de ansiedad (No. 616.89). Pirámide,.
  • Fernández, M. A., Martínez-Arias, R., & Rodríguez-Sutil, C. (2000). Prevalencia de trastornos psicológicos en niños y adolescentes, su relación con la edad y el género. Psicothema12(4), 525-532.
  • Botella, C., García-Palacios, A., Quero, S., Baños, R. M., & Bretón-López, J. M. (2007). Realidad Virtual y Tratamientos Psicológicos. MEDICINA PSICOSOMÁTICA Y PSIQUIATRÍA DE ENLACE. https://doi.org/10.1080/09602011.2015.1109525

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.