Een nieuwe pandemie: globesitas
. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de term globesitas bedacht om te verwijzen naar de obesitas-pandemie die al meer dan vier decennia over de hele planeet heerst. Dit is een ernstig gezondheidsprobleem dat bijzondere gevolgen heeft voor individuen, maar ook voor de gemeenschap in verschillende landen.
Het begrip globesitas dook voor het eerst op in het begin van de jaren 2000. De WHO bedacht het nadat ze had vastgesteld dat obesitas aan het eind van de vorige eeuw een van de belangrijkste risicofactoren voor sterfte was.
De gegevens die we hieronder zullen analyseren maken dit meer dan duidelijk. Er zijn tegenwoordig steeds meer zwaarlijvige mensen. Dat vertaalt zich in een slechtere kwaliteit van leven voor deze groep, en in hogere kosten voor onze gezondheidszorgsystemen.
De gegevens over wereldwijde obesitas
De prevalentie van obesitas in de wereld is sinds 1975 verdrievoudigd (Engelse link). Dit betekent dat we in ongeveer 40 jaar het aantal mensen dat veel boven het aanbevolen gewicht zit exponentieel hebben doen toenemen.
Alleen al in de Verenigde Staten is volgens gegevens van de American Obesity Association 42% van de volwassenen zwaarlijvig. In Spanje is naar schatting 37% van de volwassenen te zwaar en 17% zwaarlijvig.
Als we kijken naar de pediatrische leeftijdsgroep, is het alarm nog groter. Het bestaan van hoge percentages overgewicht bij kinderen wijst erop dat de toekomst afstevent op een toename van deze pandemie.
39 miljoen kinderen onder de 5 jaar hebben overgewicht in de wereld. Dat is al veel. Maar het lijkt niet al te veel als we stilstaan bij het feit dat 340 miljoen kinderen tussen 5 en 19 jaar zwaarlijvig of te zwaar zijn.
Deze pandemie heeft een component van sociale ongelijkheid, en ze komt vooral onder kinderen voor. Volgens gegevens van UNICEF en de Inter-Amerikaanse Hartstichting (Spaanse link) is er een 31% hoger risico op obesitas bij kinderen met een laag sociaaleconomisch niveau dan bij hun leeftijdsgenoten uit de hogere middenklasse.
De globalisering heeft gevolgen voor de gezondheidszorg en de economie van landen, omdat daardoor de uitgaven toenemen die moeten worden besteed aan hun zorg en de daarmee gepaard gaande ziekten. In 2010 werd 315,8 miljard dollar uitgegeven aan de behandeling van ziekten die gebaseerd zijn op zwaarlijvigheid.
We denken dat je dit artikel misschien ook leuk vindt om te lezen:
Obesitas beïnvloedt de ernst van de griep
De obesogene omgeving
Het idee dat we leven in samenlevingen met een obesogene omgeving is bekend in de wereld van de wetenschap (Engelse link). Verschillende medische en sociologische studies stellen dat sinds de jaren tachtig steeds meer bevolkingsgroepen stedelijk en sedentair zijn en slechtere eetgewoonten hebben.
Dit wordt vooral toegeschreven aan de globalisering. Een sedentaire levensstijl wordt bijna uniform opgelegd, en er heerst reclame die bepaalt wat we eten. Tegelijkertijd zorgen economische veranderingen die de ongelijkheid vergroten ervoor dat obesitas zich verspreidt, en wel in de meest kwetsbare sectoren.
Obesogene steden
Een van de belangrijkste risicofactoren voor de voortzetting van obesitas is de verplaatsing van mensen van het platteland naar de stad (Spaanse link). Er is een toenemende concentratie en agglomeratie van mensen in steden.
De omgeving van steden bevordert elementen die bijdragen tot overgewicht. Mensen hebben minder tijd om thuis maaltijden te bereiden. Ze brengen uren op straat door met reizen in voertuigen naar plaatsen van werk, opleiding of vrije tijd.
Reclame is ook agressiever in steden. De overvloedige bewegwijzering, de overal gehoorde audioboodschappen en de aanwezigheid van grote posters in kiosken met afbeeldingen van ongezond voedsel bevorderen een minder dan optimale voeding.
Sedentaire levensstijl
De andere risicofactor voor obesitas is een sedentaire levensstijl. Lichaamsbeweging is op bevolkingsniveau minimaal. Dit lijkt paradoxaal, aangezien sportscholen en een fitnessleven steeds meer worden gepromoot.
De gegevens zijn echter overtuigend. Volgens onderzoek kan een gebrek aan lichaamsbeweging meer doden veroorzaken dan obesitas zelf.
De stedelijke omgeving verklaart ten dele deze sedentaire levensstijl. Constante bezigheden en het schijnbare gebrek aan tijd hebben ertoe geleid dat mensen geen manier vinden om 30 minuten of een uur per dag aan beweging te besteden.
Ook de technologische vooruitgang begunstigt in sommige opzichten het gebrek aan lichaamsbeweging. Onze connectiviteit maakt het mogelijk veel taken uit te voeren vanuit de luie stoel of te telewerken zonder het huis te verlaten.
De voedingsovergang
Voedingsovergang is het begrip dat gebruikt wordt om te beschrijven hoe de wereldbevolking steeds meer ultrabewerkt voedsel consumeert. Daarnaast gebruiken mensen geen traditionele kook- en bereidingstechnieken meer. Ook dit verschijnsel lijkt verband te houden met de uittocht naar de steden.
Ook economische kwesties liggen hieraan ten grondslag. Het is nu goedkoper om een ultrabewerkt product te kopen dan om verse groenten en fruit te kopen. Die welke als biologisch op de markt worden gebracht hebben hoge kosten omdat de boerderijen klein zijn en geen brede distributiestructuur hebben.
Het gemak waarmee ongezonde en obesogene voedingsmiddelen in elke supermarkt verkrijgbaar zijn is ook een bepalende factor. Transvetten, hypercalorisch en suikerrijk voedsel liggen in de schappen om geen tijd te verliezen en midden in een hectische routine wat te eten.
Vind je dit artikel leuk? Misschien wil je ook dit artikel lezen:
Vermindert obesitas de levensverwachting?
We kunnen de globesitas omkeren
Hoewel het beeld somber en onomkeerbaar lijkt, moeten we begrijpen dat de maatregelen om de globesitas om te keren binnen ons bereik liggen. Sommige fundamentele zaken hangen alleen van ons en onze eigen wilskracht af.
Hoewel er wetten en garanties nodig zijn om de toegankelijkheid van gezond voedsel voor de bevolking te verbeteren, zouden beweging en verbetering van ons voedingspatroon ieders doel moeten zijn. We moeten niet vergeten dat globesitas vele andere aandoeningen met zich meebrengt die tegelijk in prevalentie toenemen, zoals:
- Arteriële hypertensie
- Type 2-diabetes
- Acuut myocardinfarct
- Cerebrovasculaire ongelukken
- Leververvetting
- Slaapapneu
Dus, als je merkt dat je overgewicht hebt of je hebt je body mass index (BMI) berekend en ontdekt dat je in de range van overgewicht zit, raadpleeg dan een arts. Hij of zij zal je kunnen begeleiden naar een gezond afslankplan.
Deze pandemie zal blijven groeien, tenzij we er iets aan doen. Bewustwording van het probleem is een van de eerste stappen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Lifshitz F, Lifshitz JZ. Globesity: the root causes of the obesity epidemic in the USA and now worldwide. Pediatr Endocrinol Rev. 2014 Sep;12(1):17-34. PMID: 25345082.
- Foschiatti, Ana María H. “Las transformaciones sociodemográficas y la vulnerabilidad en los procesos de larga duración.” Geográfica digital 5.9 (2008): 1-14.
- Ekelund, U et al. Activity and all-cause mortality across levels of overall and abdominal adiposity in European men and women: the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition Study (EPIC). American Journal of Clinical Nutrition; 14 Jan 2015.
- Barría, R. Mauricio, and Hugo Amigo. “Transición nutricional: una revisión del perfil latinoamericano.” Archivos latinoamericanos de nutrición 56.1 (2006): 03-11.
- Machado, Karina, et al. “Sobrepeso/obesidad en niños en edad escolar y sus factores de riesgo.” Archivos de Pediatría del Uruguay 89 (2018): 16-25.
- Herrera-Martínez, Mónica-Patricia, Jennifer Barrios-Herrera, and Luis-Rafael Moscote-Salazar. “Globesidad Y Enfermedad Cerebrovascular: Una Pandemia Originada En La Globalizacion.” Revista Ecuatoriana de Neurología 27.2 (2018): 9-10.