Alles over de voordelen van carotenen
Carotenen hebben voordelen voor de gezondheid, omdat ze een groep natuurlijke verbindingen zijn die door planten worden geproduceerd. Deze stoffen zijn verantwoordelijk voor de pigmentatie van bepaalde soorten fruit en groenten. Ze produceren bovendien bepaalde gunstige effecten op het menselijk lichaam.
Deze term omvat chemische verbindingen die koolstof- en waterstofatomen bevatten. Volgens verschillende onderzoeken (Engelse link) zijn het natuurlijke antioxidanten die preventief bij ziektes werken en erg belangrijk in de natuur zijn. Lees verder om meer te ontdekken!
Het belang van carotenen in de natuur
Planten produceren niet alleen chlorofyl, maar ook carotenen om op een efficiënte manier zonlicht op te vangen. Met andere woorden, ze zijn een cruciaal aspect dat nodig is om de fotosynthese uit te voeren. Ze absorberen ultraviolet, violet en blauw licht, verstrooien oranje of rood licht en, in kleinere concentraties, geel licht.
Als de herfst aanbreekt, dan wordt het chlorofyl (verantwoordelijk voor de groene kleur) afgebroken en blijven de andere pigmenten achter. Zo verschijnen er oranje, rode en gele tinten in wortelen, pompoenen, tomaten, zoete aardappelen en een aantal bloemen. In het plantenrijk zijn carotenen dus ook verantwoordelijk voor de kleur van algen en schimmels.
Ze leveren bovendien bij diersoorten pigmenten aan de veren en snavels van een aantal vogels, het skelet van kreeftachtigen en de spieren of huid van vissen.
In feite hebben alleseters gelig lichaamsvet als gevolg van het vasthouden en opslaan van deze verbindingen in hun dieet. In die zin is deze pigmentatie ook in dierlijke producten zoals melk, boter of eieren terug te vinden.
Hoe worden ze geclassificeerd en hoe werken ze?
Carotenen, ook bekend als carotenoïden of vitamine A-voorlopers, zijn in vet oplosbare verbindingen. Dit betekent dat hun opname kan worden verbeterd door ze met lipiden te mengen.
In tegenstelling tot de meeste voedingsstoffen, versterkt het koken, snijden en sauteren van voedsel dat hiervan een bron is, eigenlijk hun acties. Ze zijn in twee groepen ingedeeld:
- Xanthophylls: luteïne en zeaxanthine
- Carotenen: bètacaroteen en lycopeen
Van de bovenstaande zijn de overheersende bètacaroteen, lycopeen en luteïne.
Lees ook:
Zorgen vitamines voor energie?
De voordelen van carotenen voor de gezondheid
Zoals we al zeiden, hebben carotenen voordelen die verband houden met de mogelijkheid om het lichaam tegen ziekten te beschermen en het immuunsysteem te verbeteren. Onder hun functies vallen de volgende op.
Ze helpen de gezondheid van de ogen te behouden
Aangezien deze stoffen voorlopers zijn van vitamine A, zijn ze essentieel voor het behoud van de gezondheid van het oog en het voorkomen van ziekten zoals blindheid, nachtblindheid en droge ogen. We raden daarom aan om minstens 6 milligram van deze voedingsstof per dag te gebruiken.
In dit opzicht is een van de belangrijkste oorzaken van oogproblemen de degeneratie van het netvlies (Spaanse link). In feite is continue blootstelling aan blauw licht een van de oorzaken. Gelukkig kunnen carotenen het absorberen en zo schade voorkomen en zelfs de voortgang stoppen.
Ze hebben cardiovasculaire voordelen
Aangezien carotenoïden verbindingen zijn met antioxidante werking, verminderen ze ontstekingen in het lichaam. In dit opzicht toont wetenschappelijk bewijs aan dat ze het risico op hartproblemen verminderen, zoals atherosclerose, een ziekte waarbij cholesterol de bloedvaten blokkeert.
Ze helpen ook bij het verbeteren van risicofactoren zoals hypertensie, abdominale obesitas en glucose-intolerantie. Dit alles vermindert de kans op een ernstige cardiovasculaire gebeurtenis.
Ze vertragen huidveroudering
Hoewel huidveroudering van nature plaatsvindt, kunnen ultraviolette stralen dit proces versnellen. Volgens de studie ‘Nutritional Belang of Carotenoid Pigments’ (Spaanse link) beschermt het consumeren van voldoende hoeveelheden van deze voedingsstoffen het lichaam tegen celveranderingen.
Het consumeren ervan voorkomt volgens dezelfde studie ook huidbeschadiging. Zowel lycopeen als bètacaroteen zorgen voor dit effect. Supplementen zijn ook effectief.
Ze verminderen het risico op ziekte
Naast de reeds beschreven acties, helpen carotenoïden tegen het ontstaan van huidkanker beschermen (Spaanse link). Dit houdt verband met hun antioxidant potentieel en de vertraging in veroudering die cumulatieve cellulaire fouten elimineert.
Met andere woorden, door het consumeren ervan blokkeert de voedingsstof veranderingen in de cellen die vervolgens tot kwaadaardige degeneratie kunnen leiden.
Belangrijkste bronnen van carotenen
De verdeling van carotenen over de verschillende plantengroepen vertoont geen uniek patroon, maar we kunnen ze meestal in groenten en fruit met rode, oranje en gele pigmenten vinden, zoals bjvoorbeeld:
- Wortel
- Mango
- Rode paprika
- Papaja
- Tomaat
We kunnen ook van carotenen profiteren door regelmatig in ons dieet onder andere de volgende voedingsstoffen op te nemen en te consumeren:
- Perzik
- Guave
- Pruim
- Zoete aardappel
- Eigeel
- Maïs
- Pompoen
- Boerenkool
- Mandarijnen
De voordelen van carotenen: wat te onthouden
Zoals je kunt zien, hebben carotenen verschillende voordelen voor de menselijke gezondheid. Het zijn antioxidante stoffen die het lichaam helpen om cellen, weefsels en organen tegen de schadelijke effecten van giftige stoffen te beschermen. Ze voorkomen daarom dat gezondheidsproblemen ontstaan.
Om deze reden is het belangrijk om een grote verscheidenheid aan voedingsmiddelen met een hoog caroteengehalte te consumeren. We raden je aan om een voedingsprofessional te raadplegen voor advies over welke planten je immuunsysteem kunnen versterken, naast de planten die we hebben genoemd.
Bedenk ook dat carotenen beschikbaar zijn in vitamine A-supplementen, maar dat je ze alleen onder medische indicatie mag gebruiken (Spaanse link). Een teveel ervan kan ernstige gezondheidscomplicaties veroorzaken.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Cruz Bojórquez, R. M., González Gallego, J., & Sánchez Collado, P. (2013). Propiedades funcionales y beneficios para la salud del licopeno. Nutrición Hospitalaria, 28(1), 6-15.
- Vitale, Arturo Alberto, Eduardo Alberto Bernatene, and Alicia Beatriz Pomilio. “Carotenoides en quimioprevención: Licopeno.” Acta bioquímica clínica latinoamericana 44.2 (2010): 195-238.
- Ciccone, M. M., Cortese, F., Gesualdo, M., Carbonara, S., Zito, A., Ricci, G., … & Riccioni, G. (2013). Dietary intake of carotenoids and their antioxidant and anti-inflammatory effects in cardiovascular care. Mediators of inflammation, 2013.
- Taricco, M. EL AGUACATE: PRECIOSO ALIADO DE LA SALUD.
- Olmedilla Alonso, Begoña. “Efectos de¿ nuevos¿ nutrientes sobre la retina y la función visual.” (2008).
- CAROTENOIDES. (2012). Sociedad Argentina de Nutrición. Disponible en: http://www.sanutricion.org.ar/files/upload/files/carotenoides.pdf
- Olmedilla Alonso, Begoña. “Las vitaminas, carotenoides y minerales.” (2017).
- Carranco Jáuregui, María Elena, Ma Calvo Carrillo, and Fernando Pérez-Gil Romo. “Carotenoides y su función antioxidante: Revisión.” Archivos latinoamericanos de nutricion 61.3 (2011): 233-241.
- Meléndez Martínez, Antonio Jesús, Isabel Vicario Romero, and Francisco José Heredia Mira. “Importancia nutricional de los pigmentos carotenoides.” (2004).
- Mesquita, S. S., C. M. L. L. Teixeira, and E. F. C. Servulo. “Carotenoides: propriedades, aplicações e mercado.” Revista virtual de Química 9.2 (2017): 672-688.