Alles over de effecten van kwik in vis

Er zijn enkele vissoorten die met kwik en andere zware metalen verontreinigd zijn. Dit is de reden waarom we een aantal soorten vis moeten vermijden. Blijf lezen om erachter te komen welke!

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Florencia Villafañe.

Laatste update: 09 augustus, 2022

Voedingsspecialisten vertellen ons altijd dat vis een belangrijke bron van essentiële voedingsstoffen is. Er zijn echter enkele vissoorten die zware metalen zoals kwik of door voedsel overgedragen ziekten kunnen overbrengen. Ken je de effecten van kwik die in bepaalde soorten vis aanwezig is?

In dit verband wijst de Wereldgezondheidsorganisatie (Spaanse link) erop dat de belangrijkste bron van menselijke blootstelling aan giftige stoffen het eten van vis en zeevruchten is. Deze stoffen hebben met name invloed op onze gezondheid en vormen vooral een aanzienlijk risico voor zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven.

Waarom een aantal soorten vis vermijden?

Het is al jaren bekend dat een grote verscheidenheid aan zeedieren, met name die aan de onderkant van de voedselketen, metalen zoals cadmium, lood en kwik kunnen accumuleren die onder andere afkomstig uit de mijnbouw, de veehouderij en de landbouw zijn. De effecten van kwik in vis kunnen schadelijk voor ons lichaam zijn.

De concentraties worden zo hoog dat ze dodelijk kunnen zijn. In feite is de massale vergiftiging die in de vroege jaren 1950 in Minamata Bay, Japan plaatsvond, het meest bekende geval van vergiftiging door het eten van vis met een hoog kwikgehalte.

De effecten van kwik in vis op de menselijke gezondheid

Vergiftiging als gevolg van het eten van een besmette vis kan dodelijk zijn. Het is daarom belangrijk om te weten welke soorten het grootste risico vormen als je ze consumeert.

Volgens een studie gepubliceerd in het medische tijdschrift van Chili (Spaanse link), worden de giftigheid en effecten van kwik in vis met de chemische vorm, het type, de blootstellingsdosis en de leeftijd waarop het voorkomt geassocieerd.

Wanneer dit metaal in de omgeving vrijkomt, dan ondergaat het een reeks transformaties en neemt het deel aan cycli tussen de atmosfeer, de oceaan en het land. De 5% die in het water terechtkomt (inclusief meren, lagunes, moerasgebieden, riviermondingen en oceanen) is elementair kwik en hoopt zich op in sedimenten.

De bacteriën die daar leven, zetten het om in methylkwik, dat wormen en andere dieren vervolgens extraheren. Dit is de organische stof die vissen uiteindelijk binnenkrijgen en is degene die de grootste giftigheid voor levende organismen vertoont, omdat het problemen veroorzaakt bij:

• Het zenuwstelsel
• Het immuunsysteem
• De nieren
• De longen
• Spijsverteringsstelsel
• De huid
• De ogen

Soorten vis die je niet te vaak moet eten

Op basis van het bovenstaande zijn er echter soorten die meer dan 100 jaar kunnen leven, dus de opname van deze stoffen gedurende hun hele leven verhoogt hun potentieel voor de opname van veel gifstoffen.

Er zijn ook grote vissen die grote hoeveelheden eten, omdat hun opname hoger is. Blijf lezen, want we vertellen je welke soorten vis je moet vermijden om te consumeren.

Koningsmakreel (Scomberomorus cavalla)

De koningsmakreel is een zeevis met een langwerpig, spilvormig lichaam. Hij heeft een spitse snuit en een brede mond. De vis heeft ook grote ogen die door een gesloten benige ring zijn omgeven. Kleine schubben bedekken het hele lichaam en het heeft een helder blauwgroene rug, met bleekgroene flanken en een zilverachtige buik.

Hij heeft meestal een afmeting van 65 centimeter, maar mannetjes kunnen een lengte van maximaal 2 meter bereiken. Deze soort leeft in de Atlantische Oceaan van Canada en Massachusetts (Verenigde Staten) tot Sao Paulo (Brazilië).

Blauwe marlijn (Makaira nigricans)

Dit is een soort marlijn die een lengte tot 4 meter kan hebben, hoewel hij gewoonlijk afmetingen tussen de 1,80 en 3 meter heeft. Hij is ook bekend onder andere namen, zoals ‘Atlantische blauwe marlijn’ vanwege de kleur die hij op zijn rug heeft, hij heeft echter zilverwit in de buikstreek.

Hij heeft een langwerpig lichaam en twee rugvinnen. Zijn bovenkaak heeft de vorm van een zwaard. Deze vis leeft meestal in subtropische en tropische wateren van de Atlantische Oceaan, inclusief de kusten van de Canarische Eilanden.

Hij wordt ook in de Stille en Indische Oceaan aangetroffen. Vrouwtjes wegen ongeveer tot 450 kilogram, terwijl mannetjes meestal niet meer dan 160 kilogram zijn.

Keizerbaars (Hoplostethus atlanticus)

Deze zeevis leeft in het oosten en noordwesten van de Atlantische Oceaan, ten zuiden van de Stille Oceaan en de Indische Oceaan. Zijn lichaam is ovaal en opmerkelijk samengedrukt. Hij heeft een groot hoofd, kleine ogen en kleine tanden. Vissers herkennen deze soort meestal vanwege zijn donkeroranje lichaam en rode kop.

De keizerbaars leeft op diepten van 180 tot 1.500 meter en vissers vangen hem met gemengde bodemtrawls als een incidentele soort. De keizerbaars is de langstlevende vis die we kennen, met een geschatte levensduur van 180 jaar.

Kabeljauw (Gadu morhua)

De gewone kabeljauw, ook bekend als ‘Atlantische kabeljauw’ of ‘Noorse kabeljauw’, is een van de 60 soorten trekvissen. Hij leeft in de noordoostelijke Atlantische Oceaan van de Barentszzee tot de Golf van Biskaje, inclusief de wateren van IJsland, Groenland en de Oostzee.

Hij is over het algemeen klein, hoewel sommige exemplaren 2 meter lang zijn en tot 100 kilogram kunnen wegen. Ze voeden zich met andere vissen zoals haring of sardientjes. Deze soort leeft op een diepte van 600 meter.

Grootoogtonijn (Thunnus obesus)

De grootoogtonijn is een van de soorten waarin aanzienlijke hoeveelheden zware metalen kunnen voorkomen. We moeten erop wijzen dat dit met tonijn uit de Middellandse Zee niet het geval is.

Hij leeft in tropische en subtropische gebieden van de Atlantische, Indische en Stille Oceaan, maar leeft niet in de Middellandse Zee. Hij bereikt een maximale lengte van 2,50 meter, maar is gemiddeld ongeveer 1,80 meter.

Je zou deze soorten vis niet vaak moeten consumeren

Dit zijn enkele soorten die overtollige zware metalen kunnen verzamelen, met name methylkwik. We moeten vermelden dat er andere vissen zijn die zware metalen bevatten, maar we hebben de soorten genoemd die meestal een gevaarlijk kwikgehalte hebben.

Vrouwen in de vruchtbare leeftijd, zwangere vrouwen, verpleegkundigen en kinderen jonger dan 2 jaar zijn kwetsbaarder voor deze giftige stoffen vanwege de negatieve effecten van kwik op de gezondheid. Dit betekent natuurlijk niet dat andere bevolkingsgroepen niet worden getroffen.

Onthoud dat het eten van matige hoeveelheden van een aantal van de beschreven vissen je niet zal schaden. Je kunt ze dus af en toe consumeren, maar zorg ervoor dat je er geen gewoonte van maakt. Je kunt dus van de voordelen van vis genieten zonder je gezondheid in gevaar te brengen!