Wat is primaire ovariële insufficiëntie (POI)?

Primaire ovariële insufficiëntie beïnvloedt de mogelijkheid van een vrouw om kinderen te krijgen, hoewel dit niet in alle gevallen tot problemen leidt. Een vrouw die deze aandoening heeft moet een gezond leven leiden, maar heeft ook extra ondersteuning nodig. Blijf lezen om er meer over te leren.
Wat is primaire ovariële insufficiëntie (POI)?

Geschreven door Edith Sánchez

Laatste update: 09 augustus, 2022

Soms stoppen de eierstokken vóór de leeftijd van 40 jaar met normaal werken. Deze anomalie is een soort vroege menopauze, ook bekend als primaire ovariële insufficiëntie (POI) of voortijdig ovariumfalen.

In de meest extreme gevallen kan dit probleem zelfs al in de adolescentie of tijdens de jonge volwassenheid beginnen. In dit artikel lees je alles wat je moet weten over de vroege menopauze

Primaire ovariële insufficiëntie of vroege menopauze

Normaal beginnen vrouwen rond de leeftijd van 40 minder vruchtbaar te worden. Op die leeftijd kunnen de eerste tekenen van de menopauze verschijnen, waaronder onregelmatige menstruatie, opvliegers en soortgelijke symptomen. Wat niet normaal is, is dat alles vóór de leeftijd van 40 begint te gebeuren.

Soms wordt primaire ovariële insufficiëntie met een voortijdige menopauze verward. Deze aandoeningen zijn echter niet hetzelfde. Bij vrouwen met een vroege menopauze stopt namelijk de menstruatie van de vrouw vóór de leeftijd van 40 en is er geen kans meer dat ze zwanger wordt.

Bij vrouwen met primaire ovariële insufficiëntie verdwijnt de menstruatie daarentegen niet helemaal. Ongesteldheid kan af en toe voorkomen en daarom bestaat de mogelijkheid dat de vrouw zwanger wordt, zelfs met haar aandoening. De wetenschap kan in de meeste gevallen nog steeds niet de exacte redenen verklaren waarom dit gebeurt.

Alles over primaire ovariële insufficiëntie

De oorzaken van primaire ovariële insufficiëntie (POI)

Vergrootglas bij een 3d eierstok

Naar schatting is het in 90% van de gevallen onmogelijk om de exacte oorzaken van POI te bepalen. Medische professionals weten dat deze aandoening verband houdt met problemen in de follikels. Dit zijn de eicellen met de diverse cellagen erom heen.

Soms stoppen de follikels volledig met functioneren vóór de leeftijd van 40 jaar en in andere gevallen werken ze niet naar behoren. Dit geeft dan aanleiding tot primaire ovariële insufficiëntie. Slechts in enkele gevallen houdt dit probleem verband met een van de volgende oorzaken:

  • een klein aantal follikels.
  • auto-immuunziekte.
  • genetische ziekten.
  • stofwisselingsstoornis.
  • bestralingstherapie of chemotherapie.
  • de aanwezigheid van gifstoffen als gevolg van roken.
  • blootstelling aan pesticiden of chemicaliën.

Het is ook bekend dat vrouwen vatbaar kunnen zijn voor primaire ovariële insufficiëntie door de volgende factoren:

  • Familiegeschiedenis: vrouwen met familieleden met deze aandoening zijn vatbaarder voor POI.
  • Genetische ziekten: primaire ovariële insufficiëntie komt vaker voor bij vrouwen met genetische ziekten, zoals het syndroom van Turner of het fragiele X-syndroom.
  • Andere aanwezige ziekten: auto-immuunziekten of virale infecties kunnen ook van bijzondere invloed zijn.
  • Behandelingen bij kanker.
  • Leeftijd: deze aandoening komt vaker voor bij vrouwen tussen de 35 en 40 jaar oud, hoewel het op elke leeftijd voor kan komen.

Symptomen en diagnose

Baarmoeder en eierstokken

De symptomen van primaire ovariële insufficiëntie zijn dus vergelijkbaar met die van de menopauze. Het betreft onder andere de volgende overeenkomende symptomen:

  • Onregelmatigheden in de menstruatie: dit kan optreden na de zwangerschap, het stoppen met de anticonceptiepil of gewoon spontaan gedurende meerdere jaren optreden.
  • Opvliegers.
  • Nachtelijk zweten.
  • Problemen om zwanger te worden.
  • Vaginale droogheid.
  • Vermindering van seksueel verlangen.
  • Stemmingswisselingen, concentratieproblemen en prikkelbaarheid.

In sommige gevallen kan deze aandoening tot andere complicaties leiden zoals onvruchtbaarheid, osteoporose, hartaandoeningen, depressie of angst. In de meest extreme gevallen kan dementie optreden.

Om de diagnose te stellen, zal je arts je vragen stellen en vervolgens een onderzoek uitvoeren. Gewoonlijk vraagt een arts ook diverse tests aan zoals:

  • een zwangerschapstest
  • follikelstimulerend hormoon (FSH) -test
  • estradiol-test
  • prolactinetest
  • karyotype
  • FMR1-genanalyse

Behandelingen

Over het algemeen richt de behandeling van primaire ovariële insufficiëntie zich op het corrigeren van de effecten van de oestrogeendeficiëntie. Het is daarom gebruikelijk dat oestrogeentherapie de centrale maatregel is. Normaal gesproken wordt aan de toediening van oestrogeen ook progesteron toegevoegd om de baarmoeder te beschermen.

Met deze behandeling kan opnieuw bloedverlies optreden. Het is echter niet mogelijk om de ovariële functie te herstellen. Een arts zal de voor- en nadelen van dit type behandeling voor elke vrouw individueel beoordelen.

Bij jonge vrouwen zijn de resultaten meestal zeer positief. Bij oudere vrouwen zijn er echter aanwijzingen dat deze behandeling cardiovasculaire problemen kan veroorzaken.

Een andere veel voorkomende behandeling is om calcium- en vitamine D-supplementen voor te schrijven. Dit is dan voornamelijk bedoeld om osteoporose te voorkomen.

Bij deze aandoening is het geconfronteerd worden met vroege onvruchtbaarheid een van de grootste problemen voor vrouwen. Afhankelijk van de situatie kan dan in-vitrofertilisatie een optie zijn voor vrouwen die aan POI lijden.

Een vrouw met deze aandoening heeft steun en begrip nodig. Een partner hebben waar ze op kan rekenen kan voor de emotionele stabiliteit dus erg belangrijk zijn. Op dezelfde manier kan psychologische therapie vrouwen helpen om met deze diagnose en ook de gevolgen ervan om te gaan.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Juárez, K., Lara, R., & García, J. (2012). Insuficiencia ovárica prematura: una revisión. Revista chilena de obstetricia y ginecología, 77(2), 148-153.
  • Scucces, M. (2008). Insuficiencia ovárica prematura. Revista de Obstetricia y Ginecologia de Venezuela.
  • López Villaverde, V., Flores Aznar, E., & Romeu Sarrió, A. (2015). Insuficiencia Ovárica Primaria (Iop). Guía de Práctica Clínica.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.