Wat is het verband tussen alcohol en diabetes?

Alcohol is overal, en het is vaak moeilijk om het niet te drinken. Iemand met diabetes moet zeer terughoudend zijn met alcoholgebruik of het helemaal niet drinken.

Alcohol drinken en diabetes gaan niet goed samen. Drank kan de manier veranderen waarop je lichaam met suiker omgaat. Bovendien kan het de werking van ingenomen medicijnen verstoren.

Er is inderdaad vaak gezegd dat iemand met diabetes alcohol mag drinken, zolang het maar met mate gebeurt. Dit geldt echter niet voor alle patiënten. Bovendien weten we allemaal dat de risico’s van alcohol veel groter zijn dan de voordelen.

Een gezonde levensstijl laat eigenlijk geen ruimte voor het drinken van alcohol. Hoewel het waar is dat het een zeer gebruikelijke stof is in de context van sociale relaties, is het ook waar dat iemand met diabetes extreem goed op zijn gezondheid moet letten. We zullen uitleggen waarom.

Is het veilig om alcohol te drinken als ik diabetes heb?

Het antwoord op deze vraag is nee. Alcohol kan de bloedsuikerspiegel verhogen of verlagen, en dit vormt een aanzienlijk risico voor iedereen met diabetes. Bovendien kan het extra problemen veroorzaken.

Het is normaal dat de lever glucose afgeeft om de bloedsuikerspiegel in balans te houden. Wanneer iemand alcohol drinkt, moet dat orgaan echter zorgen voor de afbraak ervan. Het kan dus stoppen met het vrijgeven van glucose en een verlaging van de bloedsuiker veroorzaken. Dit kan tot 24 uur na de consumptie gebeuren.

Aan de andere kant, wanneer een diabeet alcoholische dranken drinkt die rijk zijn aan koolhydraten, bestaat het risico dat het omgekeerde gebeurt: de suikerspiegel stijgt. Daarnaast zijn er nog andere mogelijke nadelen:

• Alcohol bevat veel calorieën, wat bijdraagt tot gewichtstoename.
• De lever slaat de calorieën uit alcohol op als vet. Dit leidt ertoe dat de vetcellen resistenter worden tegen insuline. Na verloop van tijd kan de bloedsuikerspiegel stijgen.
• Alcoholintoxicatie en een lage bloedsuikerspiegel hebben vergelijkbare symptomen. Daarom is het moeilijker om een hypoglycemische toestand te herkennen.
• Over het algemeen kan alcohol sommige complicaties van diabetes, zoals oog-, nier-, of neurologische schade, ernstiger maken.
• Een dronken persoon is niet in staat om de symptomen van een te hoge of lage bloedsuiker te herkennen.

Hoeveel alcohol mag ik drinken?

Iemand met diabetes moet zijn arts vragen hoeveel alcohol hij mag drinken. In sommige gevallen is geen enkele hoeveelheid alcohol veilig. In andere gevallen is een matige, incidentele inname van alcohol niet gecontraindiceerd (Spaanse link).

Als je arts de consumptie van alcohol goedkeurt, moet je ervoor zorgen dat je bloedsuikers onder controle zijn voordat je alcohol drinkt. Het is ook belangrijk te weten welke invloed alcohol op je kan hebben en welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen om problemen te voorkomen.

Matig drinken betekent niet meer dan één drankje per dag voor vrouwen en niet meer dan twee drankjes per dag voor mannen. Wat is nu ‘één drankje’? Dat kan als volgt gedefinieerd worden:

• 360 milliliter voor dranken met 5% of minder alcohol, zoals bier.
• 150 milliliter voor dranken met 12% alcoholgehalte, zoals wijn.
• 45 milliliter voor dranken met een alcoholgehalte van 40%, zoals whisky, rum en gin.

Interactie met medicijnen

Het is niet aan te raden om medicijnen te combineren met alcohol (Spaanse link) en diabetesmedicijnen vormen hierop geen uitzondering. Een groot aantal geneesmiddelen wordt door de lever gesynthetiseerd en bij inname van drank wedijveren beide stoffen om het eerst te worden geassimileerd.

Daarom kan alcohol de werking van geneesmiddelen verstoren. In het geval van diabetes verlagen bepaalde geneesmiddelen de bloedglucosespiegel door de alvleesklier te stimuleren om meer insuline te produceren.

Daarnaast kan alcohol ook het glucosegehalte in het bloed verlagen. Dit kan leiden tot hypoglykemie of, in het ergste geval, een diabetische coma, wat een medische noodsituatie is.

Aanbevelingen om rekening mee te houden

Als iemand met diabetes desondanks besluit alcohol te drinken, is het raadzaam rekening te houden met enkele aanbevelingen om het risico op negatieve of ernstige gevolgen te beperken. Hieronder volgen enkele van de maatregelen die moeten worden genomen.

Correct eten is belangrijk in verband met alcohol en diabetes

Het is niet aan te raden alcohol te drinken op een lege maag. Daarom is het het beste om iets te eten voordat je gaat drinken. Specialisten raden ook aan om koolhydraatrijk voedsel te eten terwijl je drinkt, omdat dit helpt om de bloedsuikerspiegel in balans te houden.

Snelheid en combinaties

Het is het beste om langzaam te drinken. Als je heel snel alcohol drinkt, is het makkelijker om dronken te worden. Je kunt likeur combineren met natuurlijk of bruisend water, frisdrank of een light frisdrank. Het is ook aan te raden om de volgende uren na het drinken goed te hydrateren met dranken zonder alcohol.

Suikerspiegel onder controle houden

Het drinken van alcohol maakt het moeilijk om je aandacht erbij te houden. Daarom is het beter om je bloedsuiker regelmatig te controleren. Dit zal helpen om eventuele tekenen van hypoglykemie op te sporen en te voorkomen dat het wordt aangezien voor gewoon dronken zijn.

Combineer het niet met lichaamsbeweging

Als iemand met diabetes lichaamsbeweging combineert met alcoholgebruik, loopt hij meer risico op een lage bloedsuiker. Daarom moet deze combinatie vermeden worden. Als bij het drinken van sterke drank bijvoorbeeld ook gedanst wordt, is het goed om iets met koolhydraten te eten.

Maak de juiste keuze als het gaat om alcohol en diabetes

Het is beter om een alcoholarm biertje te drinken dan een gewoon biertje. Ook droge wijnen zijn aan te raden boven mousserende, zoete, dessertwijn of en alcoholhoudende frisdranken. Drink liever geen cocktails, zeker niet als je niet precies weet wat erin zit, of likeur en sterke dranken zoals wodka.

Neem voorzorgsmaatregelen

Drink niet alleen, maar in het gezelschap van mensen die weten dat je diabetes hebt. In elk geval moet je iets bij je hebben dat de ziekte aanduidt, zoals een kaartje of een armbandje. Het is ook een goed idee om glucosetabletten bij je te hebben, voor het geval dat.

Vraag je arts over alcohol en diabetes

De dokter is degene die moet beslissen of iemand met diabetes alcohol kan drinken of niet. Hij is ook deskundig genoeg om aanbevelingen te doen voor verantwoord drinken.

Als je drinkpatroon verandert of zorgwekkend is, moet je dit met je arts bespreken. Als een of meer van de volgende symptomen optreden na het drinken van alcohol, bel dan je huisarts:

• wazig of dubbel zien.
• zeer snelle of kloppende hartslag.
• nervositeit, prikkelbaarheid of agressiviteit.
• hoofdpijn.
• trillen of beven.
• honger of zweten.
• gevoelloosheid of tintelingen.
• zwakte of vermoeidheid.
• verwarring.
• moeite met slapen.

Vermijd alcohol als je diabetes hebt

Vandaag de dag weten we dat geen enkele hoeveelheid alcohol echt veilig is, zeker niet voor iemand die lijdt aan een chronische ziekte zoals diabetes. Daarom is het beter om geen alcohol te drinken om onaangename verrassingen te voorkomen.

Als je er desondanks toch voor kiest om toch alcohol te consumeren, is de gouden regel om dat met mate en af en toe te doen. Wanneer er problemen zijn om het drinken onder controle te houden, kun je het beste psychologische hulp zoeken.