Waarom zijn gevoelige tanden pijnlijk?

Gevoelige tanden kunnen heel vervelend zijn, omdat ze nogal belangrijke structuren zijn die ons in staat stellen om te kauwen en te spreken.

Tandheelkundige structuren zijn erg belangrijk voor onze spraak, voor het kauwen van voedsel, en voor de vorming van voedselbolus. Natuurlijk zijn ze ook esthetisch aantrekkelijk. Daarom kunnen gevoelige tanden niet alleen pijnlijk zijn, maar kunnen ze ons ook op vele andere manieren beïnvloeden.

We hebben allemaal wel eens kiespijn gehad in ons leven. Het is een waarschuwingsteken dat er iets schadelijks met onze tanden gebeurt. Blijf bij ons, want in het artikel van vandaag leggen we uit waarom tanden zo gevoelig zijn voor pijn.

Tandlagen en gevoelige tanden

Tanden hebben drie basisonderdelen (Engelse link):

• Wortel. Dit is het deel binnenin de tandholte – het niet-zichtbare deel van de tand dat in het alveolaire bot is begraven. De wortel maakt deel uit van het uiteinde van een tand die is getrokken.
• Kroon. Dit is het uitstekende deel van het alveolaire bot, het is dus zichtbaar.
• Hals. Dit is wat de wortel en de kroon verbindt.

Er is een gat waardoor de vaten en zenuwen die de tanden voeden, aan de basis van de wortel binnenkomen en zo de zogenaamde pulpholte vormen. Een laagje tandbeen bedekt en beschermt deze pulpholte.

Het tandbeen wordt gemaakt van een minerale matrix, met name calciumhydroxyapatiet. Hierdoor kan deze structuur het binnendringen van schadelijke stoffen in de vaten en zenuwen van een bepaalde tand beschermen.

Dentine, de beschermende laag

Dentine vormt zich door cellen die odontoblasten worden genoemd en die zich tussen de buitenkant en de pulpholte bevinden. Bovendien hebben ze extensies die zich een weg banen door het dentine.

Wanneer een verandering in de tand, zoals gaatjes, het tandbeen aantast of vernietigt, zijn de odontoblasten in staat het te repareren en is de pulpholte goed beschermd.

Het tandbeen is echter niet voldoende om de tanden te beschermen. Het heeft een nog hardere stof nodig om elke keer dat we kauwen of spreken een breuk te voorkomen. Deze stof is glazuur.

Glazuur, de hardste laag

Email is een zeer harde laag, volledig samengesteld uit hydroxyapatiet. Ook dentine wordt van dit mineraal gemaakt, maar in mindere mate. Bovendien maken holtes, gemaakt door de extensies van de odontoblasten, het minder bestendig.

Het glazuur is wit, hard en heeft een samenstelling van 96% hydroxyapatiet. De overige 4% bevat eiwit en water. De samenstelling bestaat uit cellen die ameloblasten worden genoemd en die het glazuur aanmaken voordat de tand uitbarst.

Als een tand eenmaal aan de oppervlakte komt, degenereren de ameloblasten en regenereert het glazuur nooit meer. Zoals je kunt zien, hebben we een beperkte hoeveelheid van het voor het leven, dus het is belangrijk om het goed te verzorgen.

Cement, de ankerlaag

Deze stof bevindt zich rond de wortel van de tand, vlak boven het tandbeen. Ook is deze laag zachter dan glazuur, omdat deze slechts 65% hydroxyapatiet bevat.

Het cement heeft twee lagen. Eén ervan bevat geen cellen en vormt zich voordat de tand omhoog komt. Op dezelfde manier bevat cement cellen (Engelse link) en deze produceren een minerale matrix die zich vormt na de uitbarsting van de tand als gevolg van de functionele eisen.

De belangrijkste functie van cement is het verankeren van de vezels van het beenvlies, de laag die het bot rondom de tand bedekt. Het is net als de lijm die de tand vasthoudt aan de holte.

Waarom zijn tanden gevoelig voor pijn?

We kunnen deze vraag beantwoorden als we een beetje weten over de anatomie van de tanden. Zoals je kunt zien, heeft het tandbeen extensies van osteoblast in zich. Dat wil zeggen, er is communicatie tussen het tandbeen en de pulpholte, waar de zenuwuiteinden zitten.

Glazuur regenereert niet, dus het stopt met het beschermen van het tandbeen wanneer het verslijt of wanneer tandbederf het uiteindelijk vernietigt. Het is dus vatbaarder voor externe factoren. De holtes van het tandbeen blijven open en externe prikkels kunnen de zenuwuiteinden bereiken, wat leidt tot gevoelige tanden en dus pijn.

Om dit te voorkomen, moet je dus een goede tandhygiëne uitoefenen, regelmatig je tandarts bezoeken en een gezond dieet volgen. Dit is de enige manier om je glazuur en tandbeen te behouden en te beschermen.