Vogelgriep: symptomen, diagnose en behandeling
Virussen zijn infectieuze deeltjes die de meeste levende organismen kunnen binnendringen. Vogels kunnen worden getroffen door griepvirussen die tussen vogels en ook op mensen overgedragen worden. Dat is waar de vogelgriep om de hoek komt kijken.
Wil je meer weten over vogelgriep of aviaire influenza weten? Vandaag zullen we het hebben over de symptomen, diagnose en behandeling van deze ziekte.
Vogelgriep is een ziekte die wordt veroorzaakt door het type A-influenzavirus. Het verspreidt zich onder pluimvee via speeksel, slijmafscheidingen en uitwerpselen. Er zijn echter ook meldingen geweest van gevallen bij mensen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) registreerde in 2017 twee gevallen in China.
Momenteel hebben experts meer dan 12 verschillende varianten van het virus geïdentificeerd, maar slechts 3 daarvan hebben mensen ziek gemaakt. Aanhoudende mutaties zouden echter op de lange termijn het infectiepercentage bij mensen kunnen verhogen.
Wat zijn de symptomen van vogelgriep?
Klinische verschijnselen treden meestal 2 tot 7 dagen na blootstelling aan het vogelgriepvirus op. Symptomatologie varieert van milde tot ernstige en levensbedreigende aandoeningen. In de meeste gevallen lijkt het op de gewone griep, met onder andere de volgende symptomen:
- Hoesten
- Ademhalingsproblemen
- Koorts
- Algemene malaise
- Keelpijn
- Verstopte neus
- Spier- en gewrichtspijn
- Onverklaarbare vermoeidheid
- Rode ogen met overmatig tranen
Milde gevallen omvatten meestal gastro-intestinale symptomen, zoals misselijkheid, braken, diarree en buikpijn. Tegelijkertijd kan een kleiner deel van de patiënten met vogelgriep een ongunstig beloop hebben en de volgende problemen ervaren:
- Acuut ademhalingsfalen
- Longontsteking
- Veranderde staat van bewustzijn
- Stuiptrekkingen
Lees ook eens:
Heb ik het coronavirus, de griep of allergieën?
Wat is de oorzaak van vogelgriep?
Het deeltje dat verantwoordelijk is voor deze ziekte is het type A-influenzavirus in zijn verschillende mutagene varianten. Experts hebben de H5N1-, H7N9- en H5N6-stammen bij mensen geïdentificeerd. H5N1 is echter de meest bestudeerde. Aan deze variant werden tussen 2003 en 2006 namelijk meer dan 165 gevallen van vogelgriep toegeschreven (Spaanse link), met een sterftecijfer van meer dan 50%.
Infectie bij mensen treedt op wanneer het virus in contact komt met de slijmvliezen van de ogen, neus of mond, of door inademing van druppeltjes of stof dat het virus bevat. Daarnaast vergroot direct contact met besmette vogels de kans op besmetting enorm.
Ook hebben onderzoeken aangetoond (Spaanse link) dat overdracht van persoon op persoon erg laag is en meestal plaatsvindt via intrafamiliaal contact. Aan de andere kant wekt het grote vermogen van het virus om zich aan te passen aan de mens bezorgdheid over de mogelijke incidentie van een nieuwe, meer besmettelijke variant in de toekomst.
Risicofactoren
De belangrijkste risicofactoren die deskundigen hebben geassocieerd met het optreden van vogelgriep bij mensen hebben te maken met continue blootstelling aan besmette gedomesticeerde en wilde vogels. Deze omvatten kippen, kalkoenen, eenden en ganzen. Daarom is de incidentie van deze ziekte hoger in de volgende situaties:
- Werk en activiteiten met pluimvee.
- Overbezetting en gebrek aan hygiëne in winkels en markten die pluimvee verkopen.
- Reizen naar landen in het Midden-Oosten waar de incidentie hoger is.
- Contact met afscheidingen, uitwerpselen en veren van besmette vogels.
- Consumptie van vlees van pluimvee en eieren die niet goed verhit zijn.
Daarnaast is volgens schattingen 90% van de patiënten met vogelgriep jonger dan 40 jaar. Het sterftecijfer ligt hoger bij jongeren tussen 10 en 19 jaar dan in andere groepen.
Diagnose
Identificatie van vogelgriep bij mensen vereist diagnostische laboratoriumtests. De Centers for Disease Control and Prevention (CDC – Engelse link) beveelt daarom aan om de eerste paar dagen neus- en keeluitstrijkjes te nemen.
Gespecialiseerde laboratoria zullen deze monsters ontvangen, waar ze het virus zullen identificeren door middel van moleculaire tests of een kweek. Ook moeten artsen bij patiënten met ernstige manifestaties monsters nemen uit de luchtwegen om de virale etiologie te bevestigen.
Bij sommige patiënten is ook de vaststelling van de aanwezigheid van antilichamen tegen influenzavirus type A nuttig. Hiervoor nemen specialisten twee bloedmonsters. Een bij het begin van de symptomen en een andere vervolgens na 3 of 4 weken. Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat de resultaten enkele dagen op zich laten wachten.
De specialist kan vertrouwen op beeldvormende methoden, zoals thoraxfoto’s, om de situatie van het bronchopulmonale systeem te bepalen. Dit onderzoek stelt hen ook in staat om te bepalen welk therapeutisch protocol ze moeten volgen.
Behandeling
De behandeling van vogelgriep is gericht op het verlichten van de symptomen en het elimineren van het verantwoordelijke virus. Het gebruik van antivirale neuraminidaseremmers (Engelse link) is in sommige gevallen effectief. Deze medicijnen blokkeren namelijk de afgifte van het virus uit geïnfecteerde cellen en de kolonisatie van de rest van de cellen.
De meeste stammen van het influenzavirus type A en B zijn gevoelig voor oseltamivir of Tamiflu®, peramivir en zanamivir of Relenza®. De CDC heeft echter enige resistentie tegen deze geneesmiddelen gemeld door enkele mutaties van H5N1- en H7N9-stammen bij Aziatische patiënten.
Geneeswijzen omvatten ook adequate vloeistoftoediening en het gebruik van koortswerende medicatie en analgetica om de bijbehorende symptomen te verminderen.
Herstel van de vogelgriep
Het verloop van de ziekte hangt af van de virusstam die het individu aantast en de mate van betrokkenheid van de luchtwegen. Over het algemeen hebben patiënten echter meestal een goede prognose.
Sommige mensen ervaren echter complicaties en deze vereisen speciale maatregelen. Tijdens het verloop van een infectie met vogelgriep is het raadzaam om onderstaande adviezen op te volgen:
- Drink veel vloeistoffen.
- Vermijd koude dranken.
- Ventileer de kamer.
- Gebruik een gezichtsmasker.
- Zorg voor absolute rust.
De ziekte verdwijnt meestal na een paar weken behandeling. Als de patiënt echter nieuwe tekenen of verergering van symptomen opmerkt, is het van cruciaal belang om onmiddellijk medische hulp in te roepen.
Ook interessant om te lezen:
Wat je in je dieet op moet nemen als je de griep hebt
Preventie
Als het gaat om de preventie van vogelgriep, zijn methoden gericht op het verminderen van de risicofactoren die verband houden met infectie. In dit opzicht is de belangrijkste maatregel echter om elke vorm van blootstelling aan het virus te voorkomen. Hiervoor kun je de volgende aanbevelingen volgen:
- Vermijd contact met wild pluimvee of watervogels.
- Raak geen oppervlakken of voorwerpen aan die uitwerpselen of afscheidingen van vogels kunnen bevatten.
- Was de handen met veel water en zeep na het aanraken van oppervlakken of voorwerpen.
- Gebruik gezichtsmaskers en beschermende pakken bij het werken met vogels, vooral in gesloten ruimtes.
- Vermijd het eten van eieren zonder de juiste hygiëne en die niet goed verhit zijn.
- Verhit het vlees van pluimvee tot een minimale kerntemperatuur van 75 graden Celsius.
Daarnaast moeten mensen die besluiten om landen te bezoeken met een potentieel hoog risico op besmetting met vogelgriep, onhygiënische en openluchtmarkten vermijden. Bovendien mogen pluimveeproducten die slecht zijn verwerkt niet worden geconsumeerd.
Wat vaccins betreft, het toedienen van immunisatie tegen seizoensgriep voorkomt het risico op infectie niet, maar het vermindert wel de incidentie van virale co-infectie. Zo hebben de Verenigde Staten momenteel een voorraad van een vaccin tegen de H5N1-stam van Aziatische oorsprong. Het zal echter minder of niet effectief zijn bij een mogelijke mutatie.
Onderschat een vogelgriepbesmetting niet
Tot besluit kunnen we stellen dat de symptomen van vogelgriep meestal diffuus zijn. Ze worden vaak verward met die van andere vormen van griep. Het is echter van vitaal belang om vroeg een medisch specialist te raadplegen om het verloop van de ziekte positief te beïnvloeden.
Bij sommige patiënten die niet op tijd of onvoldoende behandeld worden, kunnen dodelijke complicaties optreden. Als er aanwijzingen zijn voor ernstige ademnood of verergering van de symptomen, moet je zo snel mogelijk een alarmcentrale bellen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Perret C, Dabanch J. Influenza Aviar y Riesgo de Pandemia. Rev. chil. pediatr. 2008; 79( 4 ): 358-363.
- Barricarte A. Gripe aviar: ¿la pandemia que viene?. Anales del Sistema Sanitario de Navarra. 2006; 29 (1).
- Godoy P. Pandemia de gripe aviar: un nuevo desafío para la salud pública. Gac Sanit. 2006;20( 1 ): 4-8.
- Casillas S, Herrero Fernández S, Varon J. Gripe aviar: lo que un intensivista debe conocer. Med Intensiva. 2008;32(4):183-93.
- Lycett SJ, Duchatel F, Digard P. A brief history of bird flu. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 2019;374(1775):20180257.
- Li YT, Linster M, Mendenhall IH, Su YCF, Smith GJD. Avian influenza viruses in humans: lessons from past outbreaks. Br Med Bull. 2019;132(1):81-95.