Tandheelkundige fenestratie: wat is het en hoe wordt het uitgevoerd?

Soms kunnen tanden problemen hebben met naar buiten komen en in het bot ingebed blijven. We vertellen je over tandheelkundige fenestratie, een ideale behandeling voor gevallen waarin de tanden niet goed naar buiten komen.
Tandheelkundige fenestratie: wat is het en hoe wordt het uitgevoerd?

Laatste update: 06 september, 2022

Tanden die er niet uit zichzelf doorkomen en in het bot blijven zitten, noemt men “doorgeslagen tanden.” Een tandheelkundige fenestratie is een behandeling die dit probleem kan oplossen.

De combinatie van orthodontie en chirurgie legt het ingeslagen tandelement bloot. Daarna wordt het op de juiste plaats in de mond geplaatst.

De bovenste hoektanden en derde kiezen zijn de tanden die het vaakst in het bot worden opgenomen. Tandheelkundige fenestratie is een veelgebruikte techniek, vooral om het doorbreken van de voortanden te bevorderen. Deze tanden zijn in de mond nodig voor zowel esthetiek als functionaliteit.

In dit artikel vertellen we je wat tandheelkundige fenestratie is, wanneer het nodig is, en hoe het uitgevoerd wordt. Lees verder en kom meer te weten!

Wat is tandheelkundige fenestratie?

Tandheelkundige fenestratie is een tandheelkundige procedure die als onderdeel van een orthodontische behandeling wordt uitgevoerd. Behandelaren gebruiken deze methode om geïmpacteerde tanden te behandelen. Dit gebeurt door hun uitbarsting te bevorderen en ze opnieuw in de mond te plaatsen.

Geïmpacteerde tanden zijn die tanden die er niet in geslaagd zijn uit zichzelf door te komen. Daarom zijn ze in het bot blijven zitten.

Om te zorgen dat deze stukjes niet in de botdikte blijven zitten, maar naar buiten kunnen komen en hun plaats in de mond innemen, wordt tandheelkundige fenestratie gebruikt. Anders zou hun extractie nodig zijn. En zoals we je later zullen vertellen, is het behoud van sommige stukjes gebit essentieel bij behandelingen met een beugel.

Fenestratie bestaat uit een chirurgische ingreep waarbij het bot en het slijmvlies van de ingesloten tand verwijderd worden. Door dit gat in het tandvlees wordt de kroon van de tand blootgelegd en zichtbaar.

Als de kroon van de tand gevisualiseerd en bevrijd is, kan de orthodontist er een beugel op plaatsen. Op deze manier wordt de tand getracteerd en verplaatst naar zijn overeenkomstige plaats in de boog.

We denken dat je dit artikel misschien ook leuk vindt om te lezen:
8 veelvoorkomende tandheelkundige noodgevallen en behandelingen

Wanneer is tandheelkundige fenestratie nodig?

Gebit met een beugel
Orthodontische behandelingen vereisen vaak een eerdere stap in de omheining om verder te kunnen gaan met een apparaat als een beugel.

Behandelaren voeren deze techniek uit als er geïmpacteerde tanden zijn. Maar als er geïmpacteerde tanden of kiezen zijn, zal de ingreep niet altijd nodig zijn. In sommige gevallen kiezen tandartsen er gewoon voor de tand in plaats daarvan te trekken.

Tandheelkundige fenestratie wordt dus uitgevoerd als de orthodontist het noodzakelijk vindt voor het herstel van de beet. Zoals we je al vertelden, is deze ingreep bedoeld zodat een stuk dat in het bot zit tot aan de lijn van het tandvlees op de plaats komt die ermee overeenkomt en zijn functie in de mond vervult.

De tanden die meer uitbarstingsproblemen (Spaanse link) vertonen zijn de derde kiezen of verstandskiezen en de bovenste hoektanden. In het algemeen wordt bij verstandskiezen geen tandverhechting uitgevoerd, tenzij het geval dat rechtvaardigt.

Bij geïmpacteerde hoektanden daarentegen is dit een zeer noodzakelijke praktijk. Het voorkomt dat de tand getrokken moet worden en dat men dus zijn toevlucht moet nemen tot rehabilitatiemogelijkheden als prothesen of implantaten. Door tandheelkundige fenestratie kan de hoektand behouden blijven en op de plaats gezet worden die hij op natuurlijke wijze had moeten bereiken.

Als de tand zich niet boven in het voorste deel van de mond bevindt, zal het de orthodontist zijn die de noodzaak van fenestratie beoordeelt. Soms verdient het geval dat ook andere tanden behouden en teruggeplaatst worden; andere keren zijn extracties handiger.

Tandheelkundige controles en volledige röntgenfoto’s in de periode waarin tanden vervangen worden en de hoektanden uitbarsten maken het mogelijk het eruptieproces van kinderen te evalueren (Spaanse link). Ook kan de behandelaar als hij of zij eruptieproblemen ontdekt, dankzij deze analyses tijdig de meest geschikte ingrepen inplannen.

Waarom is het belangrijk dat de hoektanden doorkomen?

De hoektanden zijn een van de sterkste gebitselementen van de tandboog. Hun functie van het scheuren en in kleinere stukjes snijden van voedsel geeft ze een beruchte relevantie in het proces van kauwen en doorslikken van voedsel.

Maar ze hebben ook een fundamentele rol in de mond, de uitlijning van de boog, en de fysionomie van het gezicht. Ze begeleiden de plaatsing van de andere tanden, houden de continuïteit van de tandbogen in stand, en bewaren de vorm van onze lippen.

Bovendien zijn de hoektanden betrokken bij de zijdelingse bewegingen van de mond. Hun aanwezigheid bevordert dat, bij het zijwaarts bewegen van de onderkaak, de rest van de tanden elkaar niet raken. Deze actie beschermt het temporomandibulaire gewricht en voorkomt disfunctie van het temporomandibulaire gewricht.

Mensen die hoektanden missen hebben een veranderde mond, bijten, eten en spreken. Ze kunnen ook gevolgen ondervinden in de esthetiek van het gezicht en de gezondheid van de gewrichten.

Daarom is het vermijden van het uittrekken van een ingesloten hoektand meestal een van de basispremissen in de orthodontie. Intussen is tandflensvorming de ideale therapie om de tand in de mond te houden.

Volwassen hoektanden barsten meestal rond de leeftijd van 12 of 13 jaar uit. Maar zoals gezegd is het raadzaam het eruptieproces radiografisch te volgen om te controleren of het kind alle tanden heeft en of er geen belemmeringen zijn voor hun groei.

Vind je dit artikel leuk? Je wilt dit artikel misschien ook lezen:
Orthodontie bij kinderen: alles wat je moet weten

Hoe voert men een tandheelkundige fenestratie uit?

Kind bij de tandarts
Kinderen die kandidaat zijn voor orthodontie kunnen gebitsafsluitingen nodig hebben als hun hoektanden niet staan waar ze moeten staan.

Een tandheelkundige fenestratie is een chirurgische ingreep. Hierbij legt de behandelaar de kroon van de opgenomen tand bloot. Daarna heeft de orthodontist toegang om een beugel te plaatsen en aan de tand te trekken om te zorgen dat hij in de gewenste stand groeit.

Voorafgaand hieraan is een adequate studie van het klinische geval nodig. Aan de hand van radiografische, klinische, fotografische en modelonderzoeken kan de behandelaar de therapie plannen. Dit gebeurt volgens de bijzonderheden en behoeften van elke patiënt.

Als de diagnose gesteld is en de noodzaak van tandfenestratie is vastgesteld, zal de orthodontist de patiënt in contact brengen met de tandarts-chirurg, die de ingreep zal uitvoeren. Gezien de complexiteit van de situatie is het altijd een goed idee een multidisciplinaire aanpak te hebben om dit probleem op te lossen.

De fenestratie

Het eerste moment van de operatie bestaat uit de fenestratie zelf. Hierbij maakt de behandelaar een venster in het tandvlees. Vervolgens zal de behandelaar het bot en slijmvlies verwijderen dat de kroon van het gestoten element omgeeft en de uitgang ervan belemmert. Op deze manier legt de chirurg de kroon van de geïmpacteerde tand bloot.

De toe te passen chirurgische techniek (Spaanse link) varieert naar gelang de bijzonderheden van elk geval. Je moet echter weten dat de behandelaar procedure in een tandartspraktijk uitvoert, poliklinisch, en onder plaatselijke verdoving. Ook duurt het meestal niet langer dan een half uur.

Bij de behandeling kan de orthodontist een orthodontisch hulpstuk op de tand plaatsen. Dit wordt vastgemaakt aan een kabel of ligatuurketting die dient om de tractie in de mobilisatiefase van de tand te activeren.

In andere gevallen moet men wachten tot het slijmvlies genezen is. Als de hechtingen verwijderd zijn en de weefsels hersteld zijn, plaatst de behandelaar de beugel op de blootliggende en zichtbare tandkroon. Dan worden trekbewegingen ingezet om het element te herplaatsen.

Door de krachten van het apparaat wordt progressieve tractie op de tand uitgeoefend. Daardoor neemt hij zijn plaats in de tandboog in. In veel gevallen is het nodig om vóór de operatie voldoende ruimte te creëren door het gebruik van een beugel.

Nazorg en controles

In het algemeen levert de postoperatieve periode geen gezichtsoedeem of complicaties op. Het zal nodig zijn gedurende 2 of 3 dagen een zacht dieet te volgen. Daarnaast kan de chirurg ontstekingsremmende medicijnen voorschrijven als hij of zij dat nodig acht.

Als er hechtingen geplaatst zijn, moeten de tandarts of orthodontist die na een week verwijderen. Tegen die tijd zijn de weefsels klaar om de orthodontische behandeling te beginnen.

Regelmatige controles zijn onvermijdelijk, ongeacht wanneer de beugel geplaatst wordt. Zo kan de behandelaar te grote bewegingen, bloedingen van de zachte weefsels of ongewenste afwijkingen opgespoord en nauwkeurig corrigeren.

Door de juiste krachten in intensiteit en richting uit te oefenen, kan het stuk in de juiste positie geplaatst worden. Dit is ook een prima manier om schade aan de tanden en de aangrenzende anatomische structuren te voorkomen.

Tandheelkundige fenestratie als aanvulling op orthodontie

Fenestratie is een tandheelkundige behandeling die de opgenomen tandheelkundige stukken hun weg laat vinden en verplaatst in de boog. Het is een prima manier om tanden die niet op eigen kracht hebben kunnen doorbreken, te helpen in de mond en op hun plaats te blijven.

Hoewel het een eenvoudige chirurgische ingreep is, maakt ze altijd deel uit van een grotere orthodontische behandeling die ze omvat. Daarom is tandheelkundige fenestratie slechts een volgende stap in een langer en complexer therapeutisch traject. Het is een stap die gericht is op het bereiken van een harmonieuze beet en een juiste gebitshouding.

Het teamwork van de chirurg en de orthodontist is essentieel voor het succes van de behandeling. Hetzelfde geldt voor een adequate studie van het geval en de zorgvuldige planning van het hele therapeutische proces.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Guirola Rodríguez, I. (2022). Caninos incluidos. Actualización de su manejo en la atención primaria de salud.
  • Gutiérrez Palacios, P. (2020). Tratamiento ortodoncico-quirúrgico de caninos incluidos maxilares mediante tracción (técnica abierta vs técnica cerrada).
  • Tejada Alegre, J. E. (2021). Intervención temprana de caninos ectópicos con aparatología ortodóntica fija.
  • Pedroso, J. R., Bervian, R. K., Rosin, M., Boffo, B. S., Cavazzini, A., Pezzini, R. P., … & Dos Santos, E. B. (2022). Guia canina-importância clínica. Research, Society and Development11(1), e29911125058-e29911125058.
  • Muñoz Rodríguez, M. S. (2019). Importancia del canino en la oclusión y posibles tratamientos ante su ausencia en el arco dental.
  • Suarez Gargate, J. (2018). PREVALENCIA DE PIEZAS DENTARIAS RETENIDAS EN PACIENTES DE 15 A 60 AÑOS ATENDIDOS EN EL CENTRO RADIOLOGICO CERO HUÁNUCO 2017.
  • Rodríguez Roca, A. I. (2018). Efectividad de procedimientos quirúrgicos-ortodónticos en pacientes con canino incluido (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
  • Cáliz, F. F., Moya, B. G., & Martínez-González, J. M. (2019). Tratamiento quirúrgico-ortodóncico de los dientes retenidos. Otras posibilidades terapéuticas. Donado. Cirugía bucal: Patología y técnica, 245.
  • Sowmya Mohan Kumar, D., Gnanashanmugam, D., MS, K., & Kumar, S. M. Methods Of Surgical Exposure Of Impacted Canine–A Review. European Journal of Molecular & Clinical Medicine7(08), 2020.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.