Geïmpacteerde verstandskiezen: symptomen en behandeling
De achterste kiezen zijn beter bekend als verstandskiezen. Ze groeien aan het einde van de adolescentie tot de vroege volwassenheid, tussen de 17 en 25 jaar oud. Wat gebeurt er als een tandarts ze als ‘geïmpacteerde’ verstandskiezen diagnosticeert en wat zijn de symptomen?
Er zijn echter situaties waarin de kies het tandvlees niet doorsnijdt en er niet uit kan komen. Het zit dus geheel of gedeeltelijk in het tandvlees vast en we noemen het dan een geïmpacteerde verstandskies.
Het artikel van vandaag zal beschrijven hoe deze aandoening kan optreden en ook over de symptomen en complicaties vertellen. Je leest ook hoe tandartsen met dit probleem omgaan.
Kenmerken van geïmpacteerde verstandskiezen
Zoals we hierboven hebben vermeld, zijn de verstandskiezen de laatste die aan de achterkant van de mondboog doorbreken. Er zijn in totaal vier kiezen. Het punt is dat er vaak geen ruimte voor hen is om tevoorschijn te komen en dus zitten ze vast en dit resulteert in een geïmpacteerde verstandskies.
Er is in een aantal gevallen bovendien überhaupt geen teken dat ze door gaan breken. In andere gevallen kan slechts een deel van de kies doorbreken, maar blijft een deel van de kroon onder het tandvlees zitten, terwijl een deel ervan in de mondholte is blootgelegd.
Symptomen van geïmpacteerde verstandskiezen
Een aantal gevallen hiervan zijn asymptomatisch en patiënten zullen er pas na de diagnose van een tandarts vanaf weten. De volgende symptomen kunnen zich echter manifesteren bij geïmpacteerde verstandskiezen:
- Er kan pijn zijn in het gebied waar de kies vastzit of ongemak in de oren en kaak.
- Zwelling van de kaak, een vergroting van het gebied waar de getroffen kies zich bevindt, dit komt vaak voor als er een infectie is.
- Voedsel blijft tussen de kies en het tandvleesweefsel dat het bedekt zitten wanneer de kiezen gedeeltelijk geïmpacteerd zijn (een deel van de kies komt naar buiten terwijl de rest onder het tandvlees blijft zitten). Zo bemoeilijkt het de mondhygiëne en dus hopen bacteriën en voedsel zich op onder het tandvlees. Het veroorzaakt vaak ontstekingen, pijn en een vieze geur.
- Het tandvlees raakt gezwollen, rood en gaat bloeden.
- Er is een vieze adem aanwezig en een nare smaak in de mond.
- Ten slotte is er moeite met het openen van de mond.
Raadpleeg dus zo snel mogelijk een tandarts als je een van deze symptomen in je mond ervaart, aangezien deze namelijk aan geïmpacteerde verstandskiezen te wijten kunnen zijn.
Oorzaken van geïmpacteerde verstandskiezen
De belangrijkste oorzaak van geïmpacteerde verstandskiezen is het gebrek aan ruimte om normaal door te kunnen breken. De kies blijft in het bot zitten omdat er geen ruimte is om door te breken.
De retentie kan totaal zijn. De kies blijft dan in het bot zitten en komt helemaal niet door het tandvlees. Gedeeltelijke retentie gebeurt wanneer een deel ervan in het bot blijft zitten.
Een andere reden voor deze afwijking kan een onjuiste uitlijning van de kies in het bot zijn, waardoor doorbreken wordt verhinderd. Dit komt omdat de kies tegen andere anatomische structuren aankomt waardoor deze niet in de mond door kan breken.
Als de kies bijvoorbeeld horizontaal of schuin staat, dan groeit hij tegen de naastgelegen kies aan. De kiezen kunnen ook naar binnen of naar de wangen toe zijn gekeerd of volledig ondersteboven liggen.
Deze abnormale uitlijningen maken een correcte doorbraak onmogelijk en geven aanleiding tot retentie. Een aantal factoren verhogen het risico op geïmpacteerde verstandskiezen. Als je bijvoorbeeld tussen de 17 en 25 jaar oud bent en wanneer je een kleine onderkaak hebt.
De diagnose van geïmpacteerde verstandskiezen
De diagnose van een geïmpacteerde verstandskies gebeurt door een tandarts na een klinisch onderzoek dat het nemen van röntgenfoto’s kan omvatten. Ze houden ook rekening met de gemelde symptomen en manifestaties die ze tijdens het verkennen van de mondholte waarnemen.
Röntgenfoto’s bevestigen de aanwezigheid van de kies die in het bot wordt vastgehouden. Ze onthullen bovendien eventuele laesies in de tanden en in het omliggende botweefsel.
Behandeling
De behandeling van geïmpacteerde verstandskiezen hangt grotendeels af van het al dan niet aanwezig zijn van symptomen en hoe deze de kwaliteit van leven van iemand beïnvloeden.
Asymptomatische situatie
Er zijn momenten waarop deze aandoening geen overlast in de mond veroorzaakt. In dat geval kunnen tandartsen uit twee alternatieve benaderingen kiezen. Deze benaderingen zijn:
- Afwachtende houding. Hierbij kiest men ervoor om de geïmpacteerde kiezen in de gaten te houden en ze in de mondholte te laten zitten. Hun redenering is dat een kies die geen problemen veroorzaakt, geen operatie vereist. Er is altijd de mogelijkheid van extractie als zich in de toekomst problemen voordoen.
- Preventieve extractie. Een aantal professionals raden de extractie van vastzittende kiezen aan om mogelijke problemen te voorkomen. Ze doen dit om toekomstige complicaties te voorkomen.
Er is echter niet genoeg bewijs of onderzoek naar deze benaderingen om welke van beide benaderingen dan ook te ondersteunen of af te raden. Het is dus aan de tandarts en de patiënt zelf om een keuze te maken.
Pijnlijke mond
De tandarts zal de getroffen kies verwijderen als deze vervelende symptomen veroorzaakt. Dit type operatie is een poliklinische procedure die in de tandartspraktijk wordt uitgevoerd en tussen de 30 en 60 minuten duurt.
De tandarts zal tijdens de procedure, nadat hij de patiënt heeft verdoofd, het tandvlees doorsnijden dat de kies bedekt. Hij zal vervolgens de kies verwijderen, indien mogelijk in zijn geheel of in fragmenten, al naar gelang het geval. De wond wordt vervolgens gehecht.
De tandarts zal eventuele noodzakelijke postoperatieve acties aangeven om genezing te bevorderen, zoals rust, koude kompressen, ontstekingsremmende medicijnen of antibiotica, en een zacht dieet om goed te herstellen en complicaties te voorkomen.
De patiënt moet een week na de ingreep terug naar de tandarts, zodat deze de hechtingen kan verwijderen en de wond kan controleren. Lichte bloedingen, pijn, blauwe plekken en zwellingen in het gebied en moeite met het openen van de mond zijn veelvoorkomende verschijnselen na een operatie aan een verstandskies.
Alveolitis, infecties, verwondingen aan aangrenzende tanden, kaakbot, nabijgelegen zenuwen, sinussen of kaakgewricht zijn mogelijke complicaties die zelden optreden (Spaanse link) en vereisen onmiddellijke aandacht.
Raadpleeg bovendien zo snel mogelijk een arts als er ernstige pijn is die niet weggaat of gevoelloosheid of verlamming van de tong is opgetreden, of als je problemen met ademhalen ervaart.
Lees ook:
Waarom zijn gevoelige tanden pijnlijk?
Complicaties van geïmpacteerde verstandskiezen
Geïmpacteerde verstandskiezen maken een goede mondhygiëne moeilijk omdat voedselresten vast komen te zitten en bacteriën zich in het gebied beginnen te vermenigvuldigen. Over het algemeen kan dit probleem de volgende complicaties veroorzaken:
- Moeilijkheden om de achterkant van de mond goed schoon te maken. Dit bevordert de ophoping van bacteriën en voedselresten. Dit is een predisponerende factor voor het ontstaan van gaatjes in deze kiezen.
- De bacteriën die zich tussen de kies en het tandvlees ophopen kunnen tot infecties en abcessen leiden.
- De druk die door de verstandskies wordt uitgeoefend kan bovendien tot verdringing en overgroeien van de andere tanden leiden. Naast het trekken van verstandskiezen zal een orthodontische behandeling nodig zijn om dit probleem op te lossen.
- Schade aan andere tandheelkundige elementen wanneer de getroffen verstandskies druk tegen de naastgelegen kies uitoefent. Dit komt omdat het de weefsels kan aantasten en ontsteking, resorptie of mobiliteit van deze kies kan veroorzaken. Het leidt ook tot infectie in het gebied en kan nabijgelegen kiezen aantasten.
- De kiezen die zich nog in het bot bevinden, zijn door een zak omgeven en de persistentie van deze structuur kan tot vochtophoping leiden en een cyste vormen die op zijn beurt het maxillaire bot, de tanden en de zenuwen kan beschadigen.
- De opeenhoping van bacteriële plaque in het gebied als gevolg van de moeilijkheid om goed te poetsen, bevordert de ontsteking van het tandvleesweefsel.
Een aantal tandartsen raden de extractie van aangetaste verstandskiezen aan, vanwege de mogelijkheid van genoemde complicaties, zelfs als de geïmpacteerde verstandskiezen geen symptomen veroorzaken.
Vroege tandartsbezoeken zijn essentieel
Er is geen enkele manier om een geïmpacteerde verstandskies te voorkomen. Als je echter om de zes maanden naar de tandarts gaat, dan kun je de groei en het doorkomen van deze kiezen volgen. Over het algemeen zorgen regelmatige tandartsafspraken ervoor dat eventuele gebitsproblemen worden gecontroleerd en vroegtijdig worden opgespoord.
Geïmpacteerde kiezen kunnen de kwaliteit van leven van iemand veranderen, maar ze kunnen ook onopgemerkt blijven. Een aantal gevallen hebben geen behandeling nodig, maar andere vereisen een operatie om eventuele problemen die ze veroorzaken op te lossen of om ze te voorkomen.
De aanbeveling is om zo snel mogelijk actie te ondernemen wanneer de verstandskiezen getrokken moeten worden. Chirurgie is meestal minder moeilijk bij jonge patiënten omdat de wortels nog niet volledig zijn ontwikkeld. De lange, gebogen wortels en het compacte stijve bot kunnen extractie bij volwassenen echter bemoeilijken.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Quezada Lopez, Ximena Abigail. Técnicas quirúrgicas de terceros molares impactados y medidas farmacológicas post operatorias. BS thesis. Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología, 2019.
- Machaca Condori, Janeth. ““Terceros molares Impactados y su Relación con el Apiñamiento Dental antero Inferior en pacientes de la Clínica Odontológica Universitaria Néstor Cáceres Velásquez de Juliaca 2017”.” (2019).
- Sánchez, Raciel Jorge Sánchez, Hernán Alejandro Corrales Rubio, and Tania Murillo Pulgar. “Formas de presentación de los terceros molares mandibulares incluidos e impactados. Hospital General Provincial Docente Riobamba.” Revista Eugenio Espejo 11.2 (2017): 16-25.
- Cusihuallpa Jara, Luis Alberto. “Cirugía del tercer molar impactado.” (2017).
- Poblete, Francisca, et al. “Incidencia de complicaciones post quirúrgicas en cirugía bucal.” International journal of interdisciplinary dentistry 13.1 (2020): 13-16.
- del Puerto Horta, Myrna, Leivis Casas Insua, and Roberto Cañete Villafranca. “Terceros molares retenidos, su comportamiento en Cuba. Revisión de la literatura.” Revista Médica Electrónica 36 (2014): 752-762.
- Cedeño Romero, Michelle Stefany. Complicaciones quirúrgicas de terceros molares Retenidos. BS thesis. Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología, 2020.
- Martínez Gómez, Naydit, et al. “Complicaciones postoperatorias asociadas a la cirugía de dientes retenidos. Hospital Militar” Dr. Luis Díaz Soto”.” Revista Habanera de Ciencias Médicas 12 (2013): 65-73.
- Claudia Egzilí, Caballero Hidalgo, Vázquez Leiza Rachel, and Díaz Díaz Dayana. “COMPLICACIONES POSTOPERATORIAS EN LA CIRUGÍA DE TERCEROS MOLARES RETENIDOS.” Estomatologia2020. 2020.
- López Castro, Ronny Jonathan. Exodoncia de terceros molares retenidos en posición transversal. BS thesis. Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología, 2020.
- Poma–Huamán, Hector. “Complicaciones en la extracción de terceras molares impactadas.” Revista Peruana de Investigación y Educación en Ciencias de la Salud 1.1 (2019): 28-33.