17 oorzaken van zwelling in handen en voeten en behandelingen
Zwelling in handen en voeten kan verschillende oorzaken hebben. Soms heeft het te maken met de bloedsomloop, andere keren met vochtretentie of met bewegings- en houdingsfactoren.
Het meest voorkomend is dat het na een redelijke tijd weer verdwijnt. Wanneer dit niet gebeurt en het symptoom aanhoudt, is het mogelijk dat er een complexer gezondheidsprobleem achter zit.
In feite kan deze aandoening een waarschuwingsteken zijn van ernstige pathologieën, zoals hart-, nier-, of leverfalen. Daarom moet zwelling in handen en voeten niet over het hoofd gezien worden als ze chronisch wordt.
De meestvoorkomende oorzaken van zwelling in handen en voeten
Het is belangrijk attent te zijn op de ontwikkeling van het symptoom en een arts te raadplegen als het erg uitgesproken is of lang aanhoudt. Laten we eens kijken wat de belangrijkste oorzaken van deze aandoening zijn.
1. Gebrek aan lichamelijke activiteit
Een geringe hoeveelheid lichamelijke activiteit leidt tot een tragere bloedsomloop. Dit maakt het op zijn beurt moeilijker voor het bloed om van de armen of benen naar het hart te stromen. Het gevolg hiervan is zwelling in de extremiteiten.
2. Lange reizen
Dit is een andere oorzaak van zwelling in handen en voeten die verband houdt met het vorige punt. Tijdens lange reizen blijft iemand meestal zitten.
Deze houding zorgt ervoor dat het bloed zich in de benen ophoopt. Het verhoogt ook het risico op trombose.
3. Zwangerschap
Het is heel gewoon tijdens de zwangerschap (Spaanse link) om zwellingen in handen en voeten te hebben. Het valt meestal meer op in de onderste ledematen en de zwelling is mild.
Dit komt doordat het lichaam meer vocht vasthoudt en meer bloed en andere vloeistoffen produceert. Dit is merkbaar na de vijfde maand en vooral ‘s nachts.
Oedeem bij zwangerschap is het gevolg van de lichamelijke en metabole veranderingen van de zwangerschap. Het moet in de gaten gehouden worden om hypertensieve aandoeningen uit te sluiten.
4. Alcoholgebruik
Alcoholgebruik zorgt ervoor dat het lichaam meer vocht vasthoudt en veroorzaakt mogelijk zwelling in de voeten. Soms ook in de handen. Dit verdwijnt meestal binnen een paar uur. Als het heel vaak voorkomt, is het een teken van overmatig gebruik of een lever-, nier- of hartprobleem dat van alcoholisme afgeleid is (Engelse link).
5. Hoge temperaturen
Hoge temperaturen zorgen ervoor dat de bloedvaten zich verwijden en dat een grotere hoeveelheid bloed zich in de ledematen concentreert. Het gevolg is zwelling in handen en voeten. Als de aders het bloed niet meer naar het hart kunnen terugvoeren, valt een aanzienlijke zwelling in de enkels op.
We denken dat je dit artikel misschien ook interessant vindt om te lezen:
5 veelvoorkomende symptomen van vochtretentie
6. Verwonding
Verwondingen aan de ledematen veroorzaken zwelling in het getroffen gebied. Verstuikingen, verrekkingen of breuken zorgen ervoor dat het bloed zich naar de plaats waar het trauma zich voordeed haast. Het gevolg is zwelling, samen met pijn.
7. Medicijnen
Tot de bijwerkingen van sommige medicijnen behoort zwelling in handen en voeten. De medicijnen die het meestal veroorzaken zijn die met hormonen, steroïden, antidepressiva, NSAID’s (niet-steroïde ontstekingsremmers), antidiabetica en ACE remmers (angiotensine-converterende enzym remmers).
8. Zwelling in de handen: oedeem
Oedeem ontstaat wanneer overtollig vocht in een gebied van het lichaam wordt opgesloten. Het onmiddellijke gevolg is zwelling van de plek. Meestal is er een onderliggende oorzaak. Maar er zijn ook gevallen van idiopathisch gepuncteerd oedeem.
9. Lymfoedeem
Lymfoedeem is zwelling die veroorzaakt wordt door obstructie van het lymfestelsel. Het veronderstelt dat de lymfeklieren wat beschadigd zijn of om een of andere reden verwijderd zijn, waardoor de lymfestroom onderbroken is.
10. Infecties
Infecties zijn ook een mogelijke oorzaak van zwelling in handen en voeten. Het kan gebeuren dat er een wond, een beet, of een brandwond is en dat die geïnfecteerd raakt.
11. Slechte bloedsomloop door atherosclerose
Slechte bloedsomloop door atherosclerose ontstaat wanneer de slagaders stijver en dus minder soepel worden. Onder deze omstandigheden moet het hart harder persen om het bloed door het hele lichaam te vervoeren.
12. Diabetes en het ontstekingseffect op handen en voeten
Diabetes veroorzaakt vaak ontstekingen, vooral in de voeten. Ze kan echter ook in de handen optreden. Dit ontstaat als de glucosespiegel niet onder controle is en tot een slechte doorbloeding leidt. Vaak gaat de zwelling gepaard met roodheid in de vingers.
Vind je dit artikel leuk? Je vindt dit misschien ook leuk om te lezen:
Waar moet je op letten als je diabetes hebt?
13. Veneuze insufficiëntie
Veneuze insufficiëntie ontstaat als de kleppen in de aderen niet goed werken. Net als in andere gevallen lukt het de aderen niet om het bloed dat ze ontvangen terug naar het hart te voeren. Het komt vaker voor bij mensen met overgewicht en ouderen.
14. Bloedstolsel
Een bloedstolsel vormt zich als bloed van een vloeibare in een vaste toestand verandert. Het kan de bloedstroom geheel of gedeeltelijk blokkeren en is levensbedreigend.
De blokkade veroorzaakt zwelling, die meestal in de benen of voeten optreedt. Maar ze kan in elk gebied van de bloedsomloop ontstaan; ook in het hart.
15. Zwelling in handen en voeten: nierfalen
Nierfalen is een ziekte die optreedt als de nieren niet goed werken. Dit leidt ertoe dat lichaamsvloeistoffen niet goed via de urine worden uitgescheiden. Het veroorzaakt zwelling in de handen en voeten. Ook het gezicht wordt gezwollen.
16. Leverfalen
Leverfalen is een afname van de leverfunctie. Het leidt tot een afname van albumine, een eiwit in het bloed. Het helpt om het plasma in evenwicht te houden. Als het afneemt, veroorzaakt het zwellingen in handen en voeten.
17. Hartfalen
Als het hart niet sterk genoeg is om bloed efficiënt rond te pompen, ontstaat een aandoening die hartfalen heet. Bij deze aandoening kan het bloed zich in de armen en benen verzamelen, waardoor ze opzwellen. Er is ook een gevoel van druk op de borst, kortademigheid en overmatige vermoeidheid.
Hoe behandel je zwelling in handen en voeten?
De behandeling hangt af van de oorzaken. Als de factor die dit symptoom opwekt het gebrek aan beweging of de ophoping van vloeistoffen is, is het aangewezen de armen een half uur op te heffen en de benen een half uur omhoog te houden, een of twee keer per dag te herhalen.
Wat de andere oorzaken betreft, zijn de handelingen die verricht moeten worden de volgende:
- Zwangerschap: sta niet te lang, draag comfortabele schoenen en breng een koud kompres aan op de aangedane plek.
- Alcoholgebruik: verhoog de waterinname, til de voeten op of leg ze in koud water.
- Hoge temperaturen: dompel de voeten in koud water, drink meer water, loop en til de voeten een paar minuten op.
- Verwonding: het gebruikelijke protocol is rust, ijs, compressie en hoog houden.
- Gebruik van medicijnen: praat met de arts om vervangers voor medicijnen te vinden.
- Oedeem: verminder de zoutinname, til de voeten op en draag steunkousen.
- Lymfoedeem: zachte oefeningen, compressie, lymfedrainage–massage, complexe ontzwellende therapie.
- Infecties: behandel lichte infecties met antiseptica. Raadpleeg een arts voor ernstigere infecties.
- Slechte bloedsomloop: doe aan lichaamsbeweging, verminder de zoutinname en volg specifieke aanwijzingen van de arts op.
- Diabetes: neem de door de arts voorgeschreven anti-diabetica of neem insuline volgens de vastgestelde richtlijnen.
- Veneuze insufficiëntie: doe aan milde lichaamsbeweging, til je benen op.
- Bloedstolsel: dit is een noodgeval dat door de arts moet worden behandeld.
- Nier-, lever- of hartinsufficiëntie: de arts zal in elk geval de juiste behandeling aangeven.
Zwelling in handen en voeten is niet altijd ernstig, maar voorzichtigheid is geboden
Zwelling in handen en voeten is meestal niet het symptoom van iets ernstigs, maar het is ook geen aandoening die over het hoofd gezien moet worden. Vooral als het heel vaak voorkomt of meer dan 3 dagen aanhoudt. Als dat zo is, kun je het beste een arts raadplegen.
Hetzelfde advies geldt als de zwelling in handen en voeten gepaard gaat met andere symptomen, zoals moeite met ademhalen, roodheid van de huid, hoesten, koorts of tintelingen. Ook als de zwelling plotseling verschijnt.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Imhof, A., Froehlich, M., Brenner, H., Boeing, H., Pepys, M. B., & Koenig, W. (2001). Effect of alcohol consumption on systemic markers of inflammation. The Lancet, 357(9258), 763-767.
- Miguel-Soca, P. E., Díaz, G. E. F., Benítez, S. N. G., & Montero, M. D. L. Á. L. (2020). Obesidad, inflamación y embarazo, una tríada peligrosa. Revista Cubana de Obstetricia y Ginecología, 46(4), 1-26.
- González-Costa, M., & González, A. A. P. (2019). La inflamación desde una perspectiva inmunológica: desafío a la Medicina en el siglo XXl. Revista Habanera de Ciencias Médicas, 18(1), 30-44.