Laminectomie: wat is het en wat zijn de risico's?

Een laminectomie is een chirurgische techniek die vaak wordt toegepast bij wervelkanaalvernauwing, vooral als andere behandelingen geen resultaat hebben gehad. In dit artikel leggen we uit wat het precies inhoudt.

Een laminectomie wordt ook wel ‘open decompressie’ genoemd. Het bestaat uit het verwijderen van het achterste deel van een wervel (de lamina genoemd) om meer ruimte in het wervelkanaal te creëren.

De wervelkolom bestaat uit 33 wervels die van elkaar gescheiden zijn door de tussenwervelschijven. Dit zijn kraakbenige schijven die de botsingen tussen deze botten opvangen. Artsen voeren laminectomieën uit om de druk in het kanaal te verlichten die de zenuwen zou kunnen beschadigen.

Hoewel het meestal een veilige techniek is, zijn er enkele risico’s en belangrijke zaken om rekening mee te houden. In dit artikel leggen we alles uit wat je moet weten over een laminectomie en hoe artsen het uitvoeren.

Wat houdt een laminectomie in?

Een laminectomie is, zoals we net hebben gezegd, een chirurgische techniek die wordt uitgevoerd op de wervelkolom. Het bestaat uit het verwijderen van een deel van één of meer wervels. Het gedeelte dat wordt verwijderd wordt de lamina genoemd.

Het wordt ook wel open decompressie genoemd omdat het de druk op de ruggenmergzenuwen en het ruggenmerg verlicht. In de meeste gevallen wordt de decompressie uitgevoerd wanneer andere behandelingen, zoals fysiotherapie of medicatie, onvoldoende resultaat hebben opgeleverd.

De verhoogde druk kan te wijten zijn aan gezondheidsproblemen zoals artrose, hernia’s of tumoren. Het idee is dat wanneer de zenuwen samendrukken, er meestal pijn, mobiliteitsveranderingen en zelfs verlies van controle over de spieren optreden.

• Deskundigen voeren de procedure uit via een snee in de rug.
• Via deze incisie verwijderen de artsen een deel van de wervel of wervels die de problemen veroorzaken. Op die manier wordt de ruimte in het wervelkanaal vergroot.
• De zenuwen en spieren worden terug naar hun oorspronkelijke positie gebracht en de artsen sluiten de snede.

In sommige gevallen combineren specialisten de techniek met andere, zoals artrodese, zodat de wervelkolom zijn stabiliteit niet verliest. Bij artrodese verbinden de chirurgen twee of meer wervels met elkaar, zodat deze niet kunnen verschuiven.

Waarom ondergaan mensen deze operatie?

Specialisten voeren laminectomieën uit om de overmatige druk binnen het wervelkanaal te verlichten. Artsen brengen deze drukverhoging vaak in verband met benige vergroeiingen van de wervels. Het komt bijvoorbeeld voor in gevallen van artritis en artrose.

Het probleem is dat de druk schade toebrengt aan het ruggenmerg en de ruggenmergzenuwen. Deze patiënten hebben vaak veel pijn, waarvan de plaats varieert afhankelijk van het getroffen gebied. Bovendien kan er sprake zijn van zwakte, gevoelloosheid en verlies van de controle over de spieren.

Een laminectomie is meestal voorbehouden aan gevallen waarin minder agressieve behandelingen hebben gefaald. Bijvoorbeeld, wanneer pijnstillende medicijnen de pijn niet kunnen verlichten of fysiotherapie geen verbetering van de symptomen geeft.

Het is ook meestal geïndiceerd wanneer de ernst zeer merkbaar is wanneer het de dagelijkse activiteiten van de patiënt beïnvloedt. Als de patiënt niet in staat is de sluitspieren te controleren, te lopen of te staan, voeren artsen een laminectomie uit.

Volgens specialisten van de Mayo Clinic is dit een techniek die artsen kunnen gebruiken om hernia’s te behandelen, vooral die waarbij het niet mogelijk is om bij de beschadigde schijf te komen. Lumbale stenose is een van de belangrijkste redenen voor het uitvoeren ervan.

Wat zijn de risico’s van een laminectomie?

Een laminectomie is een veilige operatietechniek. Men moet echter in gedachten houden dat de wervelkolom een complexe en delicate structuur is. Daarnaast associëren artsen het met verschillende mogelijke complicaties, zoals bij elke operatie kunnen optreden. Deze complicaties vereisen in de meeste gevallen een tweede operatie.

• Er kunnen bijvoorbeeld bloedingen, bloedstolsels of wondinfecties optreden.
• Tijdens deze ingreep kunnen de ruggenmergzenuwen enige schade oplopen. Dit kan nawerkingen hebben zoals zwakte, gevoelloosheid, of zelfs verlamming (Spaanse link).
• Er kan ook hersenvocht weglekken of er kunnen scheuren ontstaan in het vezelachtige weefsel dat het ruggenmerg bedekt en beschermt.

Voorbereiding op een laminectomie

Voordat de patiënt een laminectomie ondergaat, moet hij of zij alle aspecten van de ingreep kennen. Waarschijnlijk zullen de artsen bepaalde behandelingen (meestal medicatie) van tevoren stopzetten of wijzigen.

Bovendien mag de patiënt op de dag van de procedure niet eten en drinken. Artsen raden patiënten ook aan om de dagen na de ingreep om hulp te regelen, omdat activiteiten zoals koken of zelfs toiletgang moeilijk kunnen zijn.

Wat gebeurt er tijdens een laminectomie

Zoals een artikel van WebMD Corporation uitlegt (Engelse link), voeren artsen laminectomieën uit onder algehele anesthesie. Daarom moeten specialisten de patiënt tijdens de procedure intuberen. Ze voeren deze operatie meestal uit via een snee in de rug.

Via de insnijding ontleden de artsen het weefsel om de aangetaste wervels te bereiken. De chirurg verwijdert de lamina of de botsporen die de zenuwen beknellen. In sommige gevallen moeten er verschillende botstukken worden verwijderd.

Zoals in het begin vermeld, kan laminectomie ook met andere technieken worden gecombineerd. Bijvoorbeeld met een artrodese om de wervelkolom te stabiliseren. Als er sprake is van een hernia, zullen de specialisten waarschijnlijk de aangetaste schijf verwijderen (deze techniek wordt discectomie genoemd).

Na de operatie

Een laminectomie is een ingreep van variabele duur. Hoewel de patiënt in sommige gevallen nog dezelfde dag van de ingreep naar huis kan, blijft de patiënt meestal nog minstens enkele dagen in het ziekenhuis opgenomen. Op die manier kunnen artsen in de gaten houden of er complicaties optreden.

Onmiddellijk na de operatie wordt de patiënt overgebracht naar een uitslaapkamer. Daar onderzoekt men of de gevoeligheid en beweeglijkheid voldoende zijn. Pijn in het geopereerde gebied is normaal.

Het herstel verloopt progressief. Het duurt meestal een week om terug te keren naar de dagelijkse activiteiten. De eerste dagen kan het moeilijk zijn om te lopen, dingen op te tillen of te bewegen. Gewoonlijk raden artsen fysiotherapie aan na de laminectomie (Spaanse link).

Verwachtingen voor de ingreep

Artsen beschouwen laminectomieën als een veilige ingreep. In de meeste gevallen vermindert het de pijn van vóór de ingreep aanzienlijk. Na het herstel (ongeveer twee tot drie maanden) vertonen de patiënten die de ingreep hebben ondergaan een grote verbetering.

Sommige symptomen kunnen echter in de loop van de jaren weer de kop opsteken, vooral als het onderliggende gezondheidsprobleem voortschrijdt.

In sommige gevallen kan een tweede operatie nodig zijn. Dit gebeurt soms omdat de stenose in een ander deel van de wervelkolom opnieuw optreedt of omdat de wervelkolom instabiel is.

Laminectomie is een complexe procedure

Het is waar dat een laminectomie in de meeste gevallen een zeer aanzienlijke verbetering van de symptomen geeft. Artsen reserveren deze behandeling echter meestal voor mensen bij wie andere, minder agressieve behandelingen hebben gefaald.

De belangrijkste reden hiervoor is dat, hoewel het een veilige techniek is, er aan elke operatie risico’s verbonden zijn. Daarom moet een arts altijd degene zijn die de meest geschikte aanpak voorstelt voor elke patiënt, afhankelijk van zijn gezondheidstoestand.