Hyperdontie - oorzaken en behandelingen

Hyperdontie is een aandoening waarbij er extra tanden aanwezig zijn. Schattingen geven aan dat het ongeveer 3% van de bevolking treft. Wat zijn de oorzaken? En wat zijn de beschikbare behandelingen? Lees er hieronder alles over.

Hyperdontie is een aandoening waarbij iemand extra tanden ontwikkelt, ruim boven het standaardaantal van 32 stuks bij volwassenen en 20 stuks bij kinderen. Schattingen geven aan dat de aandoening bij tussen de 2 en 3% van de bevolking aanwezig is. We leggen het vandaag in detail uit. Daarnaast vertellen we je wat de belangrijkste oorzaken en behandelingen zijn.

Wat is hyperdontie?

Hyperdontie, zoals we eerder vermeldden, is als je buitensporig veel tanden hebt. De extra tanden in een kaak met deze aandoening zijn ‘overbodig’. De meeste van deze tanden bevinden zich aan de bovenkant, met name in de middellijn tussen de hoektanden. De extra tanden tussen de twee bovenste centrale snijtanden zijn de meest voorkomende.

Ze hebben meestal een vorm die lijkt op die van hun aangrenzende tanden, maar er zijn verschillende soorten. Ze zijn er bijvoorbeeld in de vorm van een plug of kegel of in de vorm van een kies (molariform).

Deze tanden kunnen veranderingen veroorzaken, hetzij door ruimte van andere tanden in te nemen of door het doorkomen van de normale tanden te vertragen. Er zijn drie typen hyperdontie:

• Eenvoudig: hier gaat het om slechts één extra tand.
• Meervoudig: er is hier sprake van meerdere extra tanden en ze zijn moeilijker te vinden.
• Geassocieerd met syndromen: denk bijvoorbeeld aan cleidocraniale dysplasie, Ehler-Danlos-syndroom en schisis.

Oorzaken van hyperdontie

De afwijkingen in het aantal tanden in onze mond kunnen standaard aanwezig zijn. Hyperdontie is een teveel aan tanden, terwijl hypodontie het ontbreken van sommige tanden inhoudt.

Beide kunnen zowel voorkomen in het melkgebit als in het volwassen gebit. Iemand heeft deze aandoening als het aantal tanden hoger is dan 20 bij een melkgebit en meer dan 32 tanden bij een volwassen gebit.

De exacte oorzaak is nog onbekend, maar er is een genetische component betrokken bij niet-syndromale hyperdontie. Overtollige tanden zijn te wijten aan hyperactiviteit (link in het Engels) van de embryonale cellen die de tanden vormen. Dit kan verschillende oorzaken hebben:

• Lokaal: geactiveerd door infecties, trauma, enz.
• Algemeen: hier vinden we de oorzaken die het gevolg zijn van syndromen.

Deze aandoening komt vaker voor bij mannen, met een 2:1 ratio in vergelijking tot vrouwen. Het komt ook vaker voor bij het volwassen gebit vergeleken met het melkgebit.

Behandeling van hyperdontie

De diagnose van deze pathologie wordt gesteld door een röntgenfoto te maken om zo de tandkiemen te kunnen beoordelen. De foto kan diverse problemen aantonen zoals:

• vertraagd doorkomen
• slechte tandposities
• een diastema

De behandeling moet aansluiten bij de behoeften van elke patiënt en bij het type van de extra tand of tanden. Er zijn verschillende behandelingen, maar een arts moet eerst verschillende tests uitvoeren voordat hij een beslissing neemt welke behandeling hij moet kiezen.

Extractie

De extractie van een extra tand is meestal de aanbevolen behandeling om mogelijke problemen bij het doorkomen van de tand of de plaatsing van de tand te voorkomen.

Een vroege extractie, vooral bij kinderen, kan de top van aangrenzende tanden die nog niet zijn gevormd beschadigen. Daarom moet de arts een individueel onderzoek uitvoeren om te bepalen wanneer het beste moment is aangebroken om de tand of kies te trekken.

Orthodontie

Het kan zijn dat iemand met hyperdontie bijvoorbeeld een beugel moet gebruiken om de boog van de tanden te balanceren en om ruimte, dat eerst bezet werd gehouden door de extra tand, vrij te houden voor de normale tand zodat deze door kan komen.

Een andere tand met tand-agenesie vervangen

Er zijn enkele gevallen van hyperdontie die verband houden met het niet volledig ontwikkelen of aanleggen van enkele andere tanden en dat kan tanden met ongewone vormen opleveren. In deze gevallen kan de extra tand de ontbrekende tand vervangen en kan de tandarts het uiterlijk verbeteren met een kroon of een facing.

Conclusie

Er is dus sprake van hyperdontie wanneer iemand meer tanden heeft dan zou moeten. Het is een aandoening met genetische componenten, maar kan ook te wijten zijn aan andere factoren zoals trauma. De gekozen behandeling hangt af van de omstandigheden van elk individu. Een volledige casestudy is daarom noodzakelijk.