Gebruik van en zorgen voor gips en spalken
Gips en spalken zorgen voor de bescherming van de lichaamsdelen die een bepaald soort letsel hebben opgelopen. Dit helpt het genezingsproces te versnellen, omdat het de beweging van dat lichaamsdeel beperkt. Bovendien helpt het om de pijn te verminderen. Meestal worden spalken gemaakt van plastic, doek of glasvezel.
Hoewel gips en spalken hetzelfde doel dienen, heeft het verschil tussen gips en spalken te maken met de ontsteking van de verwonding. Als er een ontsteking is, is een spalk de beste optie. Dat komt omdat deze voldoende kan worden aangepast om het comfortabeler te maken. Dit zal je ook helpen voorkomen dat eventuele circulatieproblemen de pijn erger zullen maken.
Zodra de ontsteking afneemt, zal de arts de spalk meestal vervangen door een gips. Gips is harder en compacter, waardoor het geblesseerde gebied beter wordt beschermd, of het nu gaat om een gebroken bot of een verstuiking.
Zorgen voor gips en spalken
Hoewel de materialen meestal verschillend zijn en er voor verschillende omstandigheden gips en spalken worden gebruikt, is de zorg voor deze materialen ongeveer hetzelfde. Vervolgens zullen we je vertellen waar je rekening mee moet houden.
1. Houd het droog
Hoewel er tegenwoordig ook waterdichte spalken zijn, zijn de meeste dat niet – en gips sowieso niet. Daarom moet je er goed op letten dat ze niet nat worden. Dus wat doe je als je gaat douchen? Bedek de mal met een plastic zak of hoes die je arts aanbeveelt.
Als de spalk nat wordt en het vocht de binnenste laag bereikt – de laag die je huid raakt – zal het niet makkelijk drogen. Dit kan het volgende veroorzaken:
- uitslag
- roodheid
- jeuk
- in extreme gevallen zelfs een infectie
Je kunt gips droog föhnen als het een beetje nat is geworden. Als het gips erg nat wordt, moet je echter een afspraak maken met de huisarts.
2. Probeer jezelf niet te krabben
De jeuk die kan optreden bij het dragen van gips of een spalk kan soms ondraaglijk zijn. Als je ooit in deze situatie bent geweest, weten we bijna wel zeker dat je geprobeerd hebt om een potlood of een ander scherp voorwerp te gebruiken dat je in staat zou stellen om daaronder te krabben.
Dit is echter geen goed idee, omdat deze materialen ook in je spalk vast kunnen komen te zitten en een infectie kunnen veroorzaken. Een van de beste manieren om die jeuk te verminderen, is door koele lucht in je gips te blazen met behulp van een föhn. Hoewel de jeuk niet helemaal zal verdwijnen, krijg je in ieder geval wat verlichting.
Lees ook dit artikel:
Een droge huid behandelen, voor eens en altijd
3. Let op beschadigingen en barsten
Gips en spalken barsten soms en dit kan tot problemen leiden. Daarom moet je de staat van de spalk of het gips goed in de gaten houden. Controleer of een deel ervan vervormd is of dat een gebied zachter aanvoelt dan de rest.
Gips of spalken die beschadigingen vertonen kunnen pijnlijke plekken en een toename van ontsteking en pijn veroorzaken. Controleer het elke dag en let op een eventuele roodheid van de huid, dit is zeer belangrijk om ervoor te zorgen dat het letsel niet erger wordt.
4. Vervang het zo min mogelijk
Als kinderen een bot breken, is het gebruikelijk om dingen op hun gips te schrijven of om hun vrienden erop te laten tekenen. Op zich levert dit geen problemen op. Het probleem ontstaat wanneer het kind begint te trekken aan het binnenste deel van de mal, het deel dat in contact is met de huid, en dit te verwijderen.
Dit kan ernstige wonden veroorzaken. Daarom moet je je best doen om niet met het materiaal te spelen. Vergeet niet dat je er zonder problemen op kunt schrijven. Het is echter het beste om een permanente markeerstift te gebruiken, om te voorkomen dat het gips er onverzorgd uitziet.
Ontdek ook het volgende artikel:
Hoe voorkom je littekens bij het genezen van verwondingen?
Gevoelens die je niet moet negeren
Naast alle zorg die we hebben genoemd, moet je ook aandacht hebben voor verschillende gevoelens die je niet mag negeren. Dat komt omdat ze onze gezondheid in gevaar kunnen brengen.
Dit zijn er een aantal:
- tintelende vingers of tenen omdat ze gevoelloos zijn
- verlies van gevoel in ledematen
- blauw, wit of paars worden van de huid
- rode huid rond de mal of spalk
- ontsteking van de geblesseerde ledemaat tijdens het gebruik van het gips of de spalk
Elk van deze situaties vereist directe medische aandacht. Er geen aandacht aan besteden of wachten tot de ontsteking, roodheid of gevoeligheid verdwijnt, kan tot ernstige problemen leiden.
Als je bovendien ook koorts, een ongewone geur of pijn hebt die niet weggaat met de pijnstillers die je arts voor heeft geschreven, moet je zeker contact opnemen met je huisarts.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Boyd, A. S., Benjamin, H. J., & Asplund, C. (2009, September 1). Splints and casts: Indications and methods. American Family Physician. American Academy of Family Physicians. https://doi.org/10.1097/01.inf.0000360958.34900.18
- Boyd, A. S., Benjamin, H. J., & Asplund, C. (2009, January 1). Principles of casting and splinting. American Family Physician. https://doi.org/https://doi.org/
- Rizzone, K., & Gregory, A. (2013). Using Casts, Splints, and Braces in the Emergency Department. Clinical Pediatric Emergency Medicine, 14(4), 340–348. https://doi.org/10.1016/j.cpem.2013.11.003