Diagnose en behandeling van virale faryngitis

Virale faryngitis is een ontsteking die wordt veroorzaakt door een virus. Het is een veelvoorkomende infectie en hij veroorzaakt in de meeste gevallen geen complicaties. De symptomen duren vaak maar een paar dagen.
Diagnose en behandeling van virale faryngitis

Geschreven door Edith Sánchez

Laatste update: 09 augustus, 2022

Virale faryngitis is de meestvoorkomende vorm van keelontstekingen. In feite is tussen 60% en 80% van de gevallen van deze aandoening viraal van aard (Engelse link).

Sommige mensen gebruiken echter antibiotica om deze aandoening te bestrijden. Dat is niet alleen een slechte gewoonte maar ook een slecht idee. Antibiotica werkt namelijk alleen tegen bacteriële aandoeningen.

Meestal komt deze vorm van de ziekte vaker voor tijdens koude periodes en seizoenen. Het is een besmettelijke infectie, dus de beste preventieve maatregel is om contact te vermijden met iemand die al ziek is.

Wat is virale faryngitis?

Ontsteking van het slijmvlies van de keelholte veroorzaakt door een virale infectie staat bekend als virale faryngitis (Engelse link). De keelholte is een anatomische buisvormige structuur die de mondholte verbindt met het strottenhoofd en de slokdarm. Deze zit in de hals en is bij een volwassene ongeveer 15 cm lang.

Je moet er rekening mee houden dat de keelholte door verschillende oorzaken ontstoken kan raken. Soms gebeurt het omdat er een bacteriële infectie is of door de aanwezigheid van een schimmel. Bovendien is er in tot 30% van de gevallen geen ziekteverwekkers aan te tonen.

Virale faryngitis is een irritatie van het slijmvlies van de keelholte en is zeer besmettelijk.

Virale faryngitis kan alleen worden veroorzaakt door een virus. Het verloop van deze ziekte hangt af van het type virus dat het probleem veroorzaakt heeft en de manier waarop de ziekte en zijn verschijnselen behandeld worden. Slechts in zeer zeldzame gevallen treden complicaties op.

Wellicht ben je ook geïnteresseerd in dit artikel:
Opties om een pijnlijke keel te verlichten

Oorzaken van virale faryngitis

Een open mond

Virale faryngitis wordt veroorzaakt door een virale infectie. Met andere woorden, het is een van de symptomen van een andere infectieziekte. Wanneer deze ontsteking zich manifesteert zonder de aanwezigheid van een andere pathologie, wordt dit niet-specifieke virale faryngitis genoemd.

De ziekte begint meestal geleidelijk en veroorzaakt in het laatste genoemde geval weinig schade. Normaal gesproken lost het probleem zichzelf binnen twee of drie dagen op. In andere gevallen zijn de virussen en bijbehorende pathologieën meestal:

  • Adenovirus, enterovirus en rhinovirus leiden allemaal tot verkoudheid en faryngitis.
  • Het influenca-griepvirus veroorzaakt griep en soms ook faryngitis (Engelse link).
  • Herpes simplex-virus (HSV). De belangrijkste pathologie is in dit geval herpes simplex.
  • Het Epstein-Barr virus veroorzaakt het infectieuze mononucleosis, ook bekend als de ziekte van Pfeiffer.
  • HIV veroorzaakt een acuut retroviraal syndroom, dat meestal gepaard gaat met faryngitis (Engelse link).

Identificatie van de ziekte

Het kenmerkende symptoom van deze ziekte is een zere keel. Daarnaast zijn er andere manifestaties die, afhankelijk van elke persoon, heftiger of minder heftig kunnen optreden. De klachten manifesteren zich meestal als:

  • een droge keel.
  • pijn bij het doorslikken van voedsel, of zelfs bij het doorslikken van speeksel.
  • ontsteking van de amandelen, ook wel tonsillitis genoemd.
  • koorts niet hoger dan 38 ºC.
  • hoofdpijn.
  • gezwollen lymfeklieren in de nek.
  • vermoeidheid.

De symptomen kunnen ook variëren, afhankelijk van het type virus dat de ziekte veroorzaakt. Bij acute virale faryngitis lijkt de keelholte rood en bedekt met slijm. Bij chronische aandoeningen is het slijmvlies vaak bleek, dun en bedekt met dik slijm.

Een zere keel is de belangrijkste klinische manifestatie van deze infectie. Er kunnen ook slikproblemen en koorts optreden.

Over het algemeen wordt de diagnose klinisch gesteld en is gebaseerd op de anamnese en een kort lichamelijk onderzoek van een patiënt. Artsen zullen indien nodig onderzoek laten uitvoeren, zoals een snelle streptokokken-antigenentest, om bacteriële faryngitis in bepaalde gevallen uit te sluiten (Engelse link).

Behandeling

Een vrouw met een pijnlijke hals

Er is geen specifieke behandeling voor virale faryngitis. Huismiddeltjes zoals gorgelen met warm zout water zijn vaak effectief (Engelse link). Het enige dat je hiervoor hoeft te doen is een klein beetje zout door een glas warm water te roeren en hiermee drie keer per dag te gorgelen.

Veel water drinken is ook nuttig omdat het de keel koel houdt en het lichaam ondersteunt bij het verwijderen van virussen. Het is het beste om een neutraal dieet te volgen, veel te rusten en irriterende stoffen zoals tabak en gekruid voedsel te vermijden.

Bovendien is het belangrijk om geen antibiotica te nemen als de faryngitis voor een virus is veroorzaakt. Deze medicijnen helpen helemaal niet als er geen sprake is van een bacteriële infectie.

Integendeel, het ondermijnt het eigen immuunsysteem en maakt het makkelijker voor bacteriën om je ziek te maken. Bovendien kan je lichaam ongevoelig worden voor antibiotica als je deze op de verkeerde manier en om de verkeerde redenen gebruikt.

Faryngitis geeft zelden complicaties. Er zijn echter aanwijzingen dat faryngotonsillitis de afgelopen jaren agressiever is geworden (Engelse link). Dit is een vorm van faryngitis die de amandelen aantast en in 80% van de gevallen ook door virussen wordt veroorzaakt.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Wilson A. Pharyngitis. Essential Infectious Disease Topics for Primary Care. 2008;15-24. doi:10.1007/978-1-60327-034-2_2
  • Wolford RW, Goyal A, Belgam Syed SY, et al. Pharyngitis. [Updated 2020 May 22]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519550/
  • Boktor SW, Hafner JW. Influenza. [Updated 2020 May 26]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459363/
  • Coco A, Kleinhans E. Prevalence of primary HIV infection in symptomatic ambulatory patients. Ann Fam Med. 2005;3(5):400-404. doi:10.1370/afm.376
  • van der Veen EL, Sanders EA, Videler WJ, van Staaij BK, van Benthem PP, Schilder AG. Optimal site for throat culture: tonsillar surface versus posterior pharyngeal wall. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2006;263(8):750-753. doi:10.1007/s00405-006-0046-6
  • Satomura K, Kitamura T, Kawamura T, et al. Prevention of upper respiratory tract infections by gargling: a randomized trial. Am J Prev Med. 2005;29(4):302-307. doi:10.1016/j.amepre.2005.06.013

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.