Waarom niet aan zelfmedicatie met antibiotica doen?

Het is nooit een goed idee om aan zelfmedicatie te doen met antibiotica. De gevolgen kunnen ernstig zijn. Je moet het negatieve sociale effect ervan overwegen, omdat het de bacteriële resistentie kan bevorderen.
Waarom niet aan zelfmedicatie met antibiotica doen?

Laatste update: 06 juli, 2020

Aan zelfmedicatie doen met antibiotica is gevaarlijk. We benadrukken het woord gevaarlijk; het is niet alleen bezwaarlijk en tegen ons gezond verstand in, maar ook om vele gezondheidsredenen buitengewoon riskant.

Je brengt niet alleen je eigen gezondheid in gevaar door de bijwerkingen van zelfmedicatie met antibiotica, maar het moedigt ook de weerstand tegen de antibiotica aan. Dit betekent dat als je in de toekomst antibiotica nodig hebt, je er immuun voor kunt worden. Immuniteit voor antibiotica kan een wereldwijd probleem worden.

Doe jij aan zelfmedicatie met antibiotica?

Als we het hebben over zelfmedicatie, hebben we het over iemand die medicijnen gebruikt zonder dat deze zijn voorgeschreven door een arts, aan de hand van een diagnose of follow-up. Er zijn veel plaatsen waar het normaal is dat er niet strikt wordt omgegaan met het reguleren van medicatie.

Er zijn vrij verkrijgbare medicijnen (link in het Engels), dus zonder recept. Je kunt ze kopen en ze behandelen milde symptomen zoals bijvoorbeeld:

  • Hoofdpijn
  • Hoesten
  • Brandend maagzuur

Ook deze medicijnen hebben echter waarschuwingen over hun gebruik die je niet mag negeren.

Met name antibiotica mogen nooit zonder recept worden ingenomen. Sommige apotheken verstrekken deze echter zonder dat ze voorgeschreven zijn. Er zijn ook mensen die overgebleven medicijnen van een oud recept gebruiken wanneer zich nieuwe symptomen van infectie voordoen. Dit is volkomen onverstandig en je zult hieronder zien waarom.

Doe niet aan zelfmedicatie

Belangrijkste risico’s

Het belangrijkste risico van onjuist gebruik van antibiotica is dat je resistent kunt worden. Wanneer een arts ze aan je voorschrijft, betekent dit dat er een bacteriële infectie is gevonden. Je arts gelooft in dit geval dat een van deze medicijnen je kan helpen deze te overwinnen.

De dosis en de behandelingsduur zijn erg belangrijk. Je arts zal dit bepalen gebaseerd op zijn of haar kennis en je gezondheidstoestand. Je moet deze geneesmiddelen gebruiken volgens het voorschrift om risico’s te vermijden en om de behandeling effectief te laten zijn.

Als antibiotica niet worden ingenomen, kunnen bacteriën mutaties ontwikkelen, met name een mutatie die resistent is tegen medicatie. Als je een bacteriële infectie krijgt, zullen deze antibiotica je dus niet helpen. Daardoor heeft je arts minder mogelijkheden om je te helpen de ziekte te bestrijden.

Andere effecten van zelfmedicatie

Zelfmedicatie met antibiotica brengt niet alleen het risico met zich mee dat je immuun wordt, maar het kan ook andere effecten op je gezondheid hebben die zeer ernstig kunnen zijn. De belangrijkste zijn:

  • Bijwerkingen: alle medicijnen hebben bijwerkingen, variërend van hoofdpijn, duizeligheid en diarree, tot toevallen of anafylactische shock.
  • Persoonlijke kenmerken: als je een andere ziekte hebt of bepaalde afwijkingen, kan het antibioticum de zaken verergeren, wat mogelijk kan leiden tot ziekenhuisopname.
  • Intoxicatie: het nemen van een verkeerde dosis kan je bedwelmen.
  • Medicijnen mengen: als je andere medicijnen gebruikt, kunnen de antibiotica de effecten van de andere medicijnen versterken of juist verminderen.
Mengen van medicijnen kan ook gevaarlijk zijn

Maatschappelijke gevolgen van zelfmedicatie met antibiotica

Een van de ernstigste gevolgen is dat je bijdraagt aan het creëren van superbacteriën die de wereld momenteel teisteren. Overmatig of onjuist gebruik van antibiotica is de belangrijkste reden waarom dit gebeurt.

Volgens de Infectious Diseases Society of America (IDSA – link in het Engels) worden ziekten veroorzaakt door micro-organismen zoals stafylokokken extreem resistent geworden, zelfs tegen de krachtigste antibiotica. Deze ziekten doden meer mensen in dit land dan de ziekte van Parkinson en moord.

Tubercolose is een ander wereldwijd probleem. Het wordt namelijk steeds resistenter tegen alle soorten antibiotica en doodt elk jaar veel mensen. Longontsteking en sepsis zijn andere goede voorbeelden.

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft gezegd dat als mensen deze medicijnen op een verkeerde manier blijven gebruiken, binnen tien jaar verschillende infecties die nu nog volledig te behandelen zijn, dodelijk zullen zijn. Om al deze redenen moet je dus nooit aan zelfmedicatie met antibiotica doen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Fajardo Zapata, A. L. (2013). La automedicación de antibióticos: un problema de salud pública. Revista Científica Salud Uninorte, 29(2).


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.