Wat is aerosoltherapie eigenlijk precies?

Bij aerosoltherapie kan een stof of geneesmiddel in de luchtwegen worden ingebracht en een therapeutische werking uitoefenen. Lees verder voor meer informatie!

Aerosoltherapie is een behandelingssysteem dat het mogelijk maakt om stoffen of geneesmiddelen in aerosolvorm toe te dienen, door middel van inhalering. Artsen gebruiken onder andere vernevelaars om deze behandelingen toe te dienen.

Dit zijn apparaten die een vloeistof om kunnen zetten in aerosoldeeltjes. Op die manier creëren ze een fijne nevel die de patiënt kan inademen. Bij aerosoltherapie kan een stof of geneesmiddel in de luchtwegen worden afgezet om zo zijn therapeutische werking uit te oefenen.

De toepassing van aerosoltherapie

Deze vorm van behandeling wordt vooral gebruikt om bronchodilaterende middelen bij patiënten met astma en COPD toe te kunnen dienen. Het wordt echter ook gebruikt bij de behandeling van andere ziekten, zoals:

• taaislijmziekte (cystische fibrose)
• HIV
• bronchiëctasie

Medicijnen die kunnen worden toegediend

Met de aerosoltherapie kunnen medische deskundigen het product toedienen. Dit zijn onder andere de volgende:

• bronchodilator of corticosteroïden
• mucolytica die helpen bij het verwijderen van slijm
• stoffen zoals zoutoplossing die de afscheiding meer vloeibaar maken
• antibiotica voor de directe behandeling van bronchiale infecties

De voordelen van aerosoltherapie

Het belangrijkste voordeel van aerosoltherapie is, dat deze behandeling het mogelijk maakt om stoffen of geneesmiddelen toe te dienen op een manier waarop ze direct in contact komen met de aangetaste gebieden van de luchtwegen. Zo wordt dus een snel effect bereikt met lagere doses.

Bovendien heeft het over het algemeen minder bijwerkingen dan systemische toediening. Het zet namelijk de stof of het geneesmiddel direct af op bronchiaal niveau.

Een van de factoren die de afzetting van een vernevelde stof in de luchtwegen bepalen, is de grootte van de deeltjes. Afhankelijk van het soort vernevelaar kunnen er echter aanzienlijke verschillen zijn in de grootte van de deeltjes en de snelheid en verspreiding van de nevel.

De factoren die afhankelijk zijn van de patiënt, zijn onder andere:

• leeftijd
• het ademhalingspatroon van de inademing
• longaandoening

Risico’s en complicaties

Er zijn een aantal complicaties die zich kunnen voordoen, zoals de volgende:

• Bronchospasme, waarbij de bronchiën ontstoken raken en daardoor vernauwen. Dit veroorzaakt onder andere hoesten en ademhalingsmoeilijkheden.
• Infecties die ontstaan door besmetting.
• Hartkloppingen of verhoogde bloeddruk.
• Het vasthouden van kooldioxide, dat meestal met uitademing uit het lichaam verdwijnt.

De toediening van aerosoltherapie

Patiënten moeten vernevelaars echter wel op de juiste manier gebruiken, anders zijn ze niet effectief. Ook is het zeer belangrijk dat het soort vernevelaar dat de patiënt gebruikt geschikt is voor de stof of het medicijn dat de patiënt voorgeschreven heeft gekregen.

De medicijnen kunnen met een gezichtsmasker worden toegediend bij patiënten die lijden aan extreme vermoeidheid of kortademigheid. Ook als een patiënt niet in staat is om een inhalator te gebruiken, is dit een alternatief. Vaak is dit het geval bij bijvoorbeeld oudere of acuut zieke patiënten.

De patiënt of medische deskundige moet de medicatie goed voorbereiden. Ook moet hij of zij over het al het noodzakelijke materiaal beschikken. Bovendien moet je je handen grondig wassen. Voor een goede toepassing moet je de instructies van het apparaat goed volgen en de exacte dosering van het medicijn aanhouden.

Als de behandeling echter verschillende medicijnen of stoffen bevat, moet je de volgende volgorde aanhouden:

1. bronchodilatoren en/of corticosteroïden
2. stoffen om afscheidingen te fluïdiseren
3. ademhalingsfysiotherapie, om afscheidingen te mobiliseren en te verdrijven
4. antibiotica om bronchiale infecties te behandelen

Als je vragen hierover hebt,  kun je echter het beste je arts raadplegen. Je kunt aerosoltherapie het beste zittend toepassen. Doe dit met je rug recht en met het hoofd naar achteren gekanteld. Op deze manier voorkom je dat de ontstane nevel ongewenste gebieden aantast. Tot slot moet je het apparaat en de materialen na elk gebruik reinigen en desinfecteren.

Soorten vernevelaars

• Ultrasone golven. De nevel wordt geproduceerd door een piëzo-elektrisch kristal te laten vibreren. Deze vernevelaars zijn echter alleen geschikt voor het vernevelen van water en zout water in verschillende concentraties.
• Jet. Dit soort bestaat uit een nevelkamer die met een gasstroom een aerosol genereert. Ze zijn over het algemeen het meest geschikt voor het vernevelen van:
  • bronchodilatoren
  • ontstekingsremmende middelen
  • zoutoplossing in verschillende concentraties
  • mucolytica
  • antibiotica
• Vibrerende gaasverstuivers. De aerosol wordt gegenereerd door de te vernevelen vloeistof door de gaatjes van een gaas te laten stromen. Over het algemeen is het zeer geschikt voor het vernevelen van antibiotica. Dit komt omdat het zorgt voor een grotere longafzetting en minder consistentieverlies.

Conclusie

Voor een effectieve behandeling met aerosoltherapie moet je natuurlijk de instructies van je arts opvolgen. Als je meerdere geneesmiddelen nodig hebt, moet je goed letten op de volgorde van de middelen en deze aanhouden.

Daarnaast moet je heel voorzichtig zijn en de vernevelaar goed schoonmaken en desinfecteren. Het is ook belangrijk om een goede mondhygiëne uit te voeren. Dit helpt om eventuele sporen van de medicatie te verwijderen.