5 tips voor het ontwikkelen van actieve luistervaardigheden
Actief luisteren is een van de belangrijkste sociale en communicatieve vaardigheden voor alle relaties. Het gaat om respect en belangstelling. Verder gaat het over aandacht geven, proberen te begrijpen, en feedback geven.
Op dit moment hebben veel mensen moeite om het in praktijk te brengen door afleiding zoals mobiele telefoons en andere apparaten. Gelukkig is het mogelijk het te ontwikkelen en te versterken om gesprekken in elke context bewuster te verwerken. In de volgende ruimte geven we 5 belangrijke tips.
5. richtlijnen om actieve luistervaardigheden te ontwikkelen
Je bent iemand iets aan het vertellen en plotseling pakt hij zijn mobieltje en begint berichten te beantwoorden, terwijl hij knikt en “aha” zegt. Klinkt deze situatie je bekend in de oren? Zeker wel, want het wordt dagelijks herhaald.
Meer dan eens is er in gesprekken met je kennissen iets dat binnenvalt en je onderbreekt. Je blijft in verbijstering achter of er naar je geluisterd wordt, of je pauzeert, of dat je doorgaat met het verhaal. Dit tafereel is het tegenovergestelde van actief luisteren.
Wie deze vorm van luisteren weet uit te oefenen, heeft het vermogen om naar zichzelf te luisteren. Het is een vaardigheid die verbonden is met empathie, waardoor ze alle onderdelen van een boodschap op waarde kunnen schatten. Hiermee is het mogelijk om elk type band (Spaanse link) te verbeteren, naast het versterken van emotionele intelligentie en persoonlijke ontwikkeling.
Wat te doen om het te gaan toepassen? Allereerst moeten we uitgaan van het feit dat actief luisteren niet alleen luisteren naar de ander is. Het gaat erom dat we ons concentreren op de boodschap om die te begrijpen en te interpreteren. Laten we eens kijken naar enkele strategieën om het te gaan toepassen.
1. Focus en wees aanwezig
Vermijd het “jij praat, ik ben aan het strijken, maar ik volg je wel.” Actief luisteren vereist dat je even het multitasken opschort, je concentreert en je verbindt met de persoon voor je.
Het gaat erom dat je met je vijf zintuigen aanwezig kunt zijn om dat verhaal en dat moment te respecteren, in plaats van te denken aan al je to-dos en wat je de hele dag te wachten staat.
2. Valideer emoties en wat de ander voelt
Het is belangrijk dat je gesprekspartner zich begeleid en begrepen voelt. Soms ben je het misschien niet eens met wat ze zeggen of hoe ze zich gedragen, maar om actief te luisteren (Engelse link) hoef je het niet met alles eens te zijn. Probeer in te zien dat wat de ander overkomt voor jou belangrijk is en dat je aanwezig bent.
3. Begeleid de dialoog
Hoewel het niet aan te raden is om te onderbreken, is het wel aan te raden om feedback te geven of een signaal dat je luistert. Soms kan dat door een korte uitdrukking, of door te parafraseren, in andere woorden uit te leggen wat de persoon zojuist heeft gezegd of om meer informatie te vragen als iets niet duidelijk is.
4. Let op wat de persoon zegt en wat hij doet
Als je in een gesprek verwikkeld bent, kun je niet alleen een verbaal inhoudsniveau waarnemen, maar ook een emotionele toon. En in die zin kun je vanuit actief luisteren antwoord geven op beide.
Misschien probeert de gesprekspartner te zwijgen of “een logische volgorde aan te geven” door zijn woorden, maar zijn gebaren en houding verraden hem. Van jouw kant is het belangrijk dat je een antwoord kunt geven dat past bij de omstandigheden en bij wat de ander nodig heeft.
5. Wees uitgerust
Misschien lijkt het vanzelfsprekend om het te vermelden, maar soms vergeet je dat je voor een gesprek zowel geestelijk als lichamelijk voorbereid moet zijn. Het is heel moeilijk om de draad van een gesprek te volgen als je maag rommelt van de honger of als je de nacht ervoor niet hebt geslapen.
Lees ook dit artikel:
Het belang van goed luisteren
Zaken die je moet vermijden bij het ontwikkelen van actieve luistervaardigheden
Actief luisteren is een vaardigheid en vereist als zodanig oefening. Enkele van de meestvoorkomende valkuilen die zich voordoen – en die je moet vermijden – staan hieronder.
Vermijd mind-reading
Vaak bestaat de neiging om, terwijl de ander spreekt, hem te onderbreken om zijn zinnen af te maken of om te interpreteren wat hij probeert uit te leggen of wat hij denkt. Deze houding druist in tegen actief luisteren, omdat het je concentreert op andere aspecten, maar niet op wat er gezegd wordt.
Iets soortgelijks gebeurt wanneer je je laat meeslepen door bepaalde informatie (vooroordelen) om te proberen wat je hoort aan te passen aan een vooropgezet idee. Dat wil zeggen, wanneer je bepaalde details weglaat om iets te bevestigen wat je eerder dacht.
Vermijd om de hele tijd zelfreferentieel te zijn
Soms ben je actief aan het luisteren, maar is er een gesprek op een dubbel niveau; enerzijds wat iemand je vertelt. Anderzijds je eigen ervaringen die je ertoe brengen om de situatie van de ander te vergelijken met die van jezelf.
Om te luisteren is het ook belangrijk om je verwijzingen te pauzeren, wat jij zou doen. “Het is mij overkomen dat…” of “Wat ik zou doen is…” zijn enkele veel voorkomende zinnen. Als je eigen anekdotes of verhalen de hoofdrolspelers zijn geworden, dan heb je afstand genomen van actief en respectvol luisteren.
Vermijd
meningen of oordelen bij het oefenen van actieve luistervaardigheden
Soms is het gewoon een kwestie van luisteren en aandachtig zijn, in plaats van je een mening te vormen en die op te dringen. Als je aandacht hebt voor de inhoud van het gesprek, zul je weten of het nodig is om een suggestie te doen, maar denk er niet van tevoren over na en bied hem voortijdig aan.
Onderbreek het luisteren omdat een onderwerp oninteressant of moeilijk is
Vaak dwalen je gedachten af omdat je het verhaal niet begrijpt. In dat geval is het beter om informatie te vragen en te verduidelijken dat je moeite hebt, in plaats van te doen alsof je het begrijpt. Het is ook een fout om alleen op de details te letten en de hoofdzaak te missen.
Wellicht ben je ook geïnteresseerd in dit artikel:
Japanse kinderen zijn gehoorzaam en luisteren altijd naar hun ouders
Kenmerken van actief luisteren
Actief luisteren is niet alleen maar horen, het is veel meer dan “achtergrondgeluid”, het is jezelf zijn en geven. Enkele van de belangrijkste kenmerken zijn:
- Het houdt in dat je aandacht geeft, een dialoog aangaat en oprechte belangstelling toont. Het omvat het elimineren en vermijden van alle soorten afleiding. Evenzo betekent het niet dat je altijd alleen maar aandacht moet hebben voor mensen. Wees je er gewoon van bewust en in staat om de draad weer op te pakken.
- Niet alleen dat, maar het vereist ook dat je bereid bent geduldig te zijn, de tijd van de persoon te respecteren om zich uit te drukken en te delen wat er met hem of haar aan de hand is.
- Bij actieve luistervaardigheden gaat het niet alleen om de verbale component, maar ook om het non-verbale correlaat ervan. Soms is het nog belangrijker om te versterken, of juist niet, dat je daadwerkelijk luistert. Je kunt iemand bijvoorbeeld laten weten dat je het gesprek volgt door uitdrukkingen of gebaren te gebruiken die de emotionele toon aan je antwoord geven (fronsen, je blik vasthouden, je wenkbrauwen optrekken, een of andere lichaamsbeweging, etc.).
- Het gaat er ook om een klimaat van vertrouwen en steun te scheppen, om de ander aan te moedigen zich op zijn gemak te voelen en zich te willen uiten.
Vandaag de dag zijn actieve luistervaardigheden een uitdaging
Actief luisteren is een vaardigheid die met oefening beter wordt. In deze tijd wordt het echter steeds vaker tegengewerkt door de constante prikkels.
Niets is prettiger dan een prettig gesprek waarin je je begrepen en gesteund voelt. Het is belangrijk om te leren luisteren, niet alleen om interpersoonlijke relaties te versterken, maar ook om van anderen te leren en misverstanden te voorkomen.
Actief luisteren is een centraal onderdeel (Engelse link) van emotionele intelligentie. Inzetten op het oefenen ervan is ook het aangaan van meer respectvolle en empathische relaties.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Gadacz, T. R. (2003). A changing culture in interpersonal and communication skills. The
American Surgeon, 69(6), 453-458. - Codina Jiménez, Alexis (2004). Saber escuchar. Un intangible valioso. Intangible Capital, (3), .[fecha de Consulta 2 de Junio de 2021]. ISSN: 2014-3214. Disponible en: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=54900303.
- Tennant K, Long A, Toney-Butler TJ. Active Listening. [Updated 2022 May 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK442015/
- Subiela García José Antonio, Abellón Ruiz Juan, Celdrán Baños Ana Isabel, Manzanares Lázaro José Ángel, Satorres Ramis Bárbara. La importancia de la Escucha Activa en la intervención Enfermera. Enferm. glob. [Internet]. 2014 Abr [citado 2023 Ene 04] ; 13( 34 ): 276-292. Disponible en: http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1695-61412014000200013&lng=es.
- Kawamichi H, Yoshihara K, Sasaki AT, Sugawara SK, Tanabe HC, Shinohara R, Sugisawa Y, Tokutake K, Mochizuki Y, Anme T, Sadato N. Perceiving active listening activates the reward system and improves the impression of relevant experiences. Soc Neurosci. 2015;10(1):16-26. doi: 10.1080/17470919.2014.954732. Epub 2014 Sep 4. PMID: 25188354; PMCID: PMC4270393.