Sulfieten in voedsel: allergieën en gevoeligheid

Sulfieten kunnen als additief aan ultrabewerkt voedsel wordt toegevoegd. Ze zijn in principe onschadelijk en komen ook van nature in bepaalde producten voor. Bij sommige mensen kunnen ze echter tot bijwerkingen leiden.

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Anna Vilarrasa.

Laatste update: 24 augustus, 2022

Sulfieten in voedsel zijn chemische verbindingen en werden al door de oude Grieken en Romeinen als conserveermiddelen gebruikt. Momenteel gebruikt de voedingsindustrie ze om oxidatie van vetten en oliën in verwerkte goederen te voorkomen.

De reden hiervoor is, dat ze de oorspronkelijke kleur van het voedsel kunnen behouden (waardoor ze niet donker worden) en ook de verspreiding van schimmels, bacteriën en ongewenste gisten kunnen voorkomen.

Sulfieten zijn op voedseletiketten dankzij hun specifieke nomenclatuur te herkennen. Producenten moeten de functie van deze stoffen in het levensmiddel specificeren en ze vervolgens op naam of op E-nummer vermelden. De E-nummers van sulfieten variëren van E220 tot E228.

Deze vermelding op de etikettering van een voedingsmiddel is verplicht, omdat sulfieten deel uitmaken van een groep stoffen waarvan bekend is dat ze overgevoeligheid kunnen veroorzaken, zoals uit de Codex Alimentarius blijkt.

Welke soorten producten bevatten sulfieten?

Voedseletiketten bevatten voedingsinformatie over de producten. Het gebruik ervan is in de volgende voedselgroepen toegestaan en is indien gebruikt op de etiketten terug te vinden:

• Gedroogd fruit en gebak.
• Vruchtensap, bier, wijn, cider en andere gefermenteerde producten.
• Gelei en fruitjam.
• Slasausen.
• Worst en vleeswaren.
• Vleesvervangers, vis en schaaldieren.
• Verse, bevroren en diepgevroren schaaldieren.

Aan de andere kant verbood de Amerikaanse Food and Drug Administration in 1986 het gebruik van sulfieten in verse groenten en fruit, behalve in aardappelen. En ze zijn ook niet toegestaan in vers vlees, vis en zeevruchten, omdat dit additief de thiamine of vitamine B1 in voedsel vernietigt.

Zijn sulfieten veilig?

Zoals we al vermeldden, is het gebruik van sulfieten in de voedingsindustrie toegestaan. Ze zijn in een aantal gefermenteerde goederen aanwezig, zoals in wijn en bier. In feite komen ze in deze producten van nature voor, hoewel in minimale hoeveelheden.

Alle toegestane levensmiddelenadditieven zijn in principe veilig en ongevaarlijk. De gebruikte hoeveelheden zijn gereguleerd en het toegestane maximum ligt ver onder de waarden die gezondheidsproblemen zouden kunnen veroorzaken.

De veilige dagelijkse inname van sulfiet is vastgesteld in 1974. Dit is 0,7 mg per kg gewicht per dag. Het gebruik van sulfieten kan echter bij sommige mensen met allergische reacties problematisch zijn.

Daarom hebben sommige agentschappen, zoals de European Food Safety Agency (EFSA) en de Food Standards Australia New Zeland (FSANZ), deskundige commissies aangesteld om het gebruik van sulfieten in voedsel te beoordelen.

Belangrijkste conclusies van de laatste herzieningen

Internationale voedingsagentschappen onderzoeken voortdurend sulfieten in voedingsmiddelen om de consumenten en de ketens die ze verkopen passende aanbevelingen te doen.

Na analyse van deze laatste beoordelingen hebben EFSA en FSANZ soortgelijke conclusies over het gebruik van sulfieten in voedsel getrokken (Engelse link).

Momenteel blijven ze erop wijzen dat de inname van sulfieten de consument niet mag verontrusten. Beide organisaties zagen echter het gemak waarmee een groot aantal mensen zonder er moeite voor te doen de maximaal aanbevolen hoeveelheid van 0,7 mg per kg lichaamsgewicht kan overschrijden.

Dit zijn meestal volwassenen en kinderen die grote hoeveelheden sulfiethoudend voedsel consumeren. Ze benadrukken daarom dat “we meer onderzoeken nodig hebben om de effecten van sulfieten in het lichaam te evalueren, omdat sommige mensen bijwerkingen kunnen ervaren.”

Ondertussen suggereren ze dat de etiketten duidelijk het gehalte aan sulfieten in het eindproduct weergeven. Op die manier kunnen mensen die gevoelig zijn voor sulfieten hun consumptie beperken. Het lezen van de etiketten is een van de beste manieren waarop gevoelige mensen overmatige of onvoorziene blootstelling kunnen voorkomen.

Welke mensen zijn het meest gevoelig voor sulfieten in voedsel?

Er zijn in de afgelopen tientallen jaren veel allergische reacties als gevolg van de inname van sulfiet gedocumenteerd. Niet iedereen ervaart ze echter, omdat sommige mensen veel gevoeliger zijn voor de inname van sulfiet dan de meeste mensen.

Deze reacties bij overgevoelige mensen leiden meestal tot het optreden van verschillende allergische symptomen, zoals:

• Dermatitis
• Netelroos
• Prikkelingen
• Buikpijn met diarree
• Jeukende keel, nasale afscheidingen en niezen

Zwaveldioxide in grote hoeveelheden kan bovendien gevaarlijk zijn, de luchtwegen irriteren en verdere problemen bij mensen met astma veroorzaken. Tussen 4 en 8% van hen ervaart bijwerkingen na het eten van sulfieten.

Het mechanisme van de reactie is onduidelijk, maar het lijkt erop dat sommige verbindingen tot bronchoconstrictie leiden. Het leidt tot symptomen zoals hoesten, kortademigheid, piepende ademhaling en heesheid.

Concluderend kan men stellen dat voortdurende blootstelling aan sulfieten een probleem kan zijn (Engelse link) voor sommige astmapatiënten en voor bijzonder gevoelige mensen.

In afwachting van nieuws over de maximaal aanbevolen doses, zouden deze mensen meer aandacht moeten besteden aan de consumptie van producten die de genoemde stof bevatten.