Hoe herken je een heimelijke narcist

Een heimelijke narcist verbergt zich vaak achter een masker van valse nederigheid en empathie. Wat zijn de tekenen van een heimelijke narcist? Ontdek het in dit artikel.

Een heimelijke narcist verbergt deze persoonlijkheidstrek onder een façade. Om precies te zijn is dit iemand die aandacht en grandioosheid opeist, maar op een heel subtiele manier. Het is “heimelijk” omdat het zich op het eerste gezicht op een bepaalde manier voordoet, maar dan, als je de persoon wat beter leert kennen, is het gemakkelijker te zien dat hij of zij in het middelpunt van de belangstelling moet staan.

Vaak is het gemakkelijk deze eigenschap te verwarren met gezelligheid en extraversie en in de ban te raken van de charme van deze mensen. Deze “pseudo”-zekerheid verbergt echter een slecht zelfvertrouwen, want het superioriteitsgevoel van deze mensen moet voortdurend gevoed worden. Dus hoe kun je een heimelijke narcist herkennen? Laten we eens kijken!

Wat is een narcistische persoonlijkheidsstoornis?

Eerst en vooral is het goed op te merken dat een narcistische persoonlijkheidsstoornis vaak moeilijk te diagnosticeren is (Engelse link) is, omdat degenen die eraan lijden meestal niet in staat zijn hun probleem te herkennen. Zelfs als ze wel in therapie gaan, hebben ze vaak de neiging hun therapeut niet serieus te nemen.

Deze stoornis manifesteert zich echter meestal in de late adolescentie (rond de leeftijd van 20). Ze wordt meer uitgesproken naarmate de jaren verstrijken. Dit wordt vooral benadrukt door de maatschappij waarin we leven, die waarde hecht aan mensen met een gevoel van superioriteit en macht.

Volgens de diagnostische handboeken is iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis te herkennen aan de volgende eigenschappen:

• Ze hebben een kennelijk enorm gevoel van eigenwaarde. Ze vergroten al hun daden uit.
• Ook hebben ze de neiging misbruik te maken van intermenselijke relaties. Daardoor hebben ze de neiging niet erg empathisch te zijn.
• Ze hebben de neiging arrogant over te komen, superieur, met een air van grootsheid. Ze zijn goed in het “verkopen” van zichzelf.
• Bovendien geloven ze vaak dat ze meer rechten hebben en op meer dingen recht hebben dan anderen.
• Ze zijn bezorgd over hun imago en uiterlijk
• Vaak kunnen ze regels opstellen waaraan anderen zich moeten houden – maar in hun eigen geval overtreden ze die regels.
• Soms kunnen ze sympathie tonen, maar dat is vaak alleen om hun eigen doelen te bereiken.
• Ze hebben de neiging onbuigzaam te zijn en niet erg goed te luisteren.
• Ze hebben vaak fantasieën over grootsheid en succes. Ook zijn ze vaak zeer ambitieus.
• Het is heel duidelijk te zien hoe ze zich voelen en wat ze willen.

Hoe herken je een heimelijke narcist?

Een heimelijke narcist doet zich voor alsof hij geen narcist is, maar zoekt toch heimelijk of stiekem bewondering en adoratie bij anderen. Enkele tekenen (Spaanse link) die erop kunnen wijzen dat je met deze vorm van narcistische stoornis te maken hebt zijn de volgende:

• Ze hebben de neiging valse en misschien zelfs overdreven nederigheid te vertonen.
• Een heimelijke narcist gelooft dat hij uniek en bijzonder is en dat hij alleen relaties moet hebben met mensen “die aan zijn/haar maatstaven voldoen.”
• Ze beginnen gesprekken vaak met te vragen hoe je je voelt, maar onderbreken je al snel en verleggen de aandacht van het gesprek naar zichzelf. Elke dialoog eindigt in een monoloog.
• Deze mensen accepteren meestal niet gemakkelijk de mogelijkheid dat ze een fout gemaakt hebben. Als ze dat doen, hebben ze de neiging de schuld op anderen af te schuiven, zodat hun fout wordt voorgesteld als “een voor de hand liggend natuurlijk gevolg.”
• Meestal bekommeren ze zich niet om het respecteren van de regels. Dat geldt ook voor het zich bekommeren om de gevolgen van het overtreden ervan.
• Een heimelijke narcist is vaak ongevoelig voor de behoeften van anderen. Ze vertonen ook een air van superioriteit.

Tips om met een heimelijke narcist om te gaan

Een heimelijke narcist kan dichter bij je staan dan je denkt. Het probleem is dat ze manipulatief of controlerend kunnen worden. Daarom is het belangrijk om strategieën te vinden die een goede, gezonde relatie mogelijk maken. Enkele van de aanbevelingen zijn als volgt:

• Stel grenzen. Sta niet toe dat dit type persoon te ver gaat met zijn verzoeken. Zorg altijd eerst voor je eigen behoeften.
• Als je kritiek geeft, moet die met diplomatie en met veel tact gegeven worden. Probeer om de ander niet te beledigen. Deze mensen zijn namelijk bijzonder gevoelig en vatten dingen heel gemakkelijk persoonlijk op.
• Het zijn vaak manipulatieve mensen met als enige verlangen te krijgen wat ze willen. Daarom moet je vermijden toe te geven, je te laten misleiden, of je door hen schuldig te laten voelen. Als je eenmaal ja zegt, is er geen weg meer terug.
• Om confrontaties te vermijden, kun je beter niet in het “vergelijkingsspel” verzeild raken. Maar of het nu gaat om een partner, een vriendschap of een baas, het zal heel belangrijk zijn om voor je eigenwaarde te zorgen, zodat je geen van de uitspraken of kleinerende opmerkingen gelooft die een narcistische persoonlijkheid kan maken.
• Deze soorten persoonlijkheden hebben de neiging vriendelijk te zijn voor degenen die hen helpen hun doelen te bereiken of, op de werkplek, voor de ondergeschikten die loyaliteit tonen. Juist daarom kun je, als je baas een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft, hem het beste laten merken dat je aan hun kant staat, om jullie beider dagen “draaglijker” te maken.

Zorg voor het evenwicht tussen “gezond” en “ongezond” narcisme

Het is duidelijk dat een zekere dosis egocentrisme en narcisme positief en zelfs adaptief is voor het leven in het algemeen. Het stelt je in staat jezelf te waarderen, lief te hebben en te respecteren. Daarnaast helpt het je om een beetje voor jezelf te zorgen. Tot slot maakt dit het mogelijk om je eigen behoeften en verlangens op de eerste plaats te zetten.

Maar als alle externe registratie volledig teniet gedaan wordt en het een uiterste bereikt, ontstaan er conflicten die veel relaties kunnen ruïneren. Een gebrek aan gevoeligheid voor anderen en een gebrek aan demonstraties van dankbaarheid of genegenheid zijn vaak een gemeenschappelijk eigenschap van mensen die aan deze soort persoonlijkheidsstoornis lijden.

Als je dus in een relatie terechtkomt met iemand die schadelijke niveaus van narcisme heeft, is het heel belangrijk erover na te denken om bepaalde grenzen duidelijk te maken of een veilige afstand te bewaren om te voorkomen dat je je slecht voelt of je gevoel van eigenwaarde “vertrapt” ziet worden.