Hoe extreme temperaturen het menselijk lichaam beïnvloeden

Het vermogen van het menselijk lichaam om de temperatuur te regelen stelt het in staat met ongunstige klimatologische omgevingen om te gaan. Constante blootstelling aan extreme temperaturen kan echter gevaarlijke gevolgen hebben.
Hoe extreme temperaturen het menselijk lichaam beïnvloeden

Laatste update: 17 juni, 2021

Blootstelling aan extreme temperaturen kan tot ernstige gevolgen voor de gezondheid en zelfs tot de dood leiden. Deze klimatologische omgevingen komen meestal voor in landen met een extreem klimaat, vooral tijdens de winter- en zomermaanden.

De ideale lichaamstemperatuur ligt rond de 37 graden Celsius. Alles boven de 40 is hyperthermie en alles onder de 35 is onderkoeling. Extreme temperaturen kunnen vrij snel tot beide toestanden leiden.

Wil je iets meer over het onderwerp weten? We hebben het artikel van vandaag geschreven om enkele veelgestelde vragen hierover te beantwoorden. Lees dus verder om er meer over te leren.

Kan het lichaam extreme temperatuurveranderingen verdragen?

De mens heeft veel biologische mechanismen van thermoregulatie. Deze worden met ons bewuste vermogen aangevuld om objecten en kleding te maken die zijn ontworpen om warmteverlies of warmte te voorkomen, al naar gelang het geval.

Het lichaam is dankzij de activiteit van vele organen en systemen, zoals het cardiovasculaire en neurologische systeem, in staat om met ongunstige klimatologische situaties om te gaan.

Er is bijvoorbeeld warmteverdamping bij warm weer en dus verwijden de bloedvaten op het oppervlak van het lichaam zich om vocht in de vorm van zweet te verliezen. Het tegenovergestelde gebeurt wanneer het koud is, de verdeling van de bloedstroom is op de vitale organen gericht.

Hoe reageert het lichaam op extreme hitte?

Voorhoofd met veel zweet

Dit is een ongunstige klimatologische toestand waarin de bereikte temperaturen ernstige gevolgen voor de gezondheid kunnen hebben als ze aanhouden. De temperatuur varieert inderdaad van regio tot regio. Dit is de reden waarom de aanpassingsmechanismen afhankelijk van de omgeving zijn waarin iemand leeft.

Er is sprake van extreme hitte wanneer de temperatuur ongeveer 10 graden boven de gemiddelde bovengrens voor een bepaald gebied blijft. Uiteraard moeten deze omstandigheden enkele weken stabiel zijn.

Symptomen van blootstelling aan extreme temperaturen en reacties

Het lichaam kan bij hitte verschillende symptomen vertonen. Enkele van de belangrijkste klinische manifestaties die het menselijk lichaam tijdens een hittegolf kan vertonen zijn onder andere de volgende:

  • Spier- en buikpijn en hoofdpijn
  • Overmatig zweten
  • Vermoeidheid en flauwvallen
  • Misselijkheid
  • Verhoogde hartslag

Weet dat veel van deze symptomen het natuurlijke gevolg van uitdroging zijn. Ga bovendien zo snel mogelijk naar de dichtstbijzijnde spoedeisende hulp als deze symptomen zich voordoen.

Manieren om het te reguleren en te voorkomen

Volg verschillende aanbevelingen om schade aan je gezondheid te voorkomen wanneer je met de mogelijkheid van een hittegolf wordt geconfronteerd. Het meest elementaire dat je kunt doen, is een airco en ventilatoren installeren, wat een onverwachte economische investering kan vergen.

Het is ook raadzaam om deflectors te kopen of te vervaardigen als je huis veel ramen heeft. Met wat karton en aluminiumfolie kan je ze eenvoudig zelf voor je ramen maken.

Veel water drinken en loszittende kleding dragen zijn basismaatregelen om zowel binnen als buiten te onderhouden. Zoek openbare plaatsen met airconditioning of onmiddellijke medische hulp in het geval van een van de bovenstaande symptomen verschijnt als je naar buiten moet.

Risicogroepen

Zowel ouderen als kinderen zijn vatbaarder voor medische complicaties door extreme temperaturen. Mensen met chronische ziekten, vooral die met hart- en nierziekten, moeten ook grotere voorzorgsmaatregelen nemen.

Hoe reageert het lichaam op extreme kou?

Man blaast zijn handen warm

De definitie van extreme kou is het tegenovergestelde van de definitie van extreme hitte. Het komt meestal voor in gematigde klimaten en in de context van een aantal winterstormen.

Symptomen van blootstelling aan extreme temperaturen en reacties

De belangrijkste klinische manifestaties die het menselijk lichaam tijdens gevaarlijke blootstelling aan extreme kou kan vertonen zijn onder andere de volgende symptomen:

  • Rillingen en spierkrampen
  • Tintelingen
  • Een verminderde staat van bewustzijn
  • Verandering van kleuring in de extremiteiten

Al deze symptomen, vooral de laatste twee, impliceren de noodzaak van evaluatie door een arts bij de dichtstbijzijnde spoedeisende hulp. Zodat er in het geval van onderkoeling ingegrepen kan worden.

Lees ook: Wie is het meest kwetsbaar voor hitte?

Manieren om het te reguleren en te voorkomen

Net zoals bij hittegolven, kun je in de meeste gevallen de negatieve effecten van extreme kou voorkomen. Volg gewoon deze aanbevelingen om gevaarlijke complicaties van kou te voorkomen:

  • Ga niet naar buiten tenzij het echt, echt moet.
  • Houd het nodige gereedschap om sneeuw uit de omgeving te verwijderen bij de hand.
  • Draag meerdere lagen kleding, inclusief bescherming voor handen, voeten, oren, nek en hoofd.
  • Koop en installeer ruim van tevoren een verwarmingssysteem.
  • Stel een noodplan op om in geval van nood naar een gezondheidscentrum te kunnen gaan.
  • Bewaar voldoende voedsel in blik in geval van stroomuitval.

Risicogroepen

Ook extreme leeftijdsgroepen en mensen met chronische ziekten zijn vatbaarder voor de effecten van een koudegolf. Mensen met beperkte mobiliteit moeten het des te meer vermijden om naar buiten te gaan vanwege mogelijke obstakels veroorzaakt door vallende sneeuw.

Het kan nooit kwaad om aandacht aan extreme temperaturen te besteden

Blootstelling aan extreme temperaturen eist elk jaar duizenden levens, zelfs meer dan natuurrampen. De meeste ontwikkelde landen met warme klimaten hebben overheidsstrategieën om het aantal sterfgevallen door deze oorzaak te verminderen. Bel je plaatselijke Rode Kruis in geval van nood en raadpleeg een arts als je ergens over twijfelt.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Flouris, A. D. (January, 2011). Functional architecture of behavioral thermoregulation. European Journal of Applied Physiology, 111(1), 1-8.
  • Johnson, J. M., & Kellogg, D. L. (2010). Local thermal control of the human cutaneous circulation. Journal of Applied Physiology, 109(4), 1229-1238.
  • López A. Actualidad en termorregulación. Pensar en Movimiento 2014;12(2):1-36.
  • Nakamura, K. (2011). Central circuitries for body temperature regulation and fever. American Journal of Physiology. Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 301(5), R1207-1228.
  • Organización Panamericana de la Salud. Ola de calor y medidas a tomar – revisión preliminar. Biblioteca sede OPS.
  • Schepers, R. J., & Ringkamp, M. (February, 2010). Thermoreceptors and thermosensitive afferents. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 34(2), 177-184.
  • Gómez A. Trastornos de la temperatura corporal. Offarm. 2007; 26(7): 48-53.
  • Soteras I, Subirats E, Reisten O. Hipotermia accidental. Medicina Clínica. 2011; 137 (4): 171-177.
  • Synder M. Los aspectos más escalofriantes de la hipotermia. Nursing. 2006; 24 (1): 25-28.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.