Het syndroom van Sandifer: oorzaken, symptomen en behandelingen

Het syndroom van Sandifer wordt niet als een ernstige aandoening beschouwd en de meeste gevallen lossen vanzelf op. Het veroorzaakt echter symptomen die van invloed zijn op de voeding en ontwikkeling van het kind, waarmee rekening moet worden gehouden.

Het syndroom van Sandifer is een bewegingsstoornis. In de meeste gevallen treft het zuigelingen tussen de 18 en 24 maanden oud. Meestal verdwijnen de symptomen vanzelf voordat het kind 2 jaar oud is.

Het belangrijkste kenmerk van het syndroom van Sandifer is de aanwezigheid van episodes waarin het kind zijn nek draait, zijn rug kromt en zijn hoofd achterover gooit. Deze beweging lijkt veel op een toeval. Ze duren tussen de 1 en 3 minuten en kunnen tot 10 keer per dag voorkomen.

Men denkt dat het syndroom van Sandifer zeldzaam is, maar dit is niet bewezen omdat het vaak niet gediagnosticeerd wordt. De episoden treden bijna altijd op tijdens of na de voeding van het kind. Hoewel het een gevaarlijke toeval kan lijken, is het geen gevaarlijke aandoening voor de zuigeling.

Verwante symptomen

Het belangrijkste symptoom van het syndroom van Sandifer is de draaiende en kronkelende beweging, die ontstaat door onwillekeurige spiersamentrekkingen. Het meest kenmerkend is de gebogen rug. De zuigeling heeft ook schokken en stuiptrekkingen.

Tijdens episodes kan de zuigeling plotseling stil worden, alsof hij in een andere gemoedstoestand is gekomen. Het kind verstijft, ontspant zich dan en herhaalt deze cyclus een paar keer. Het kind kan ook prikkelbaar worden en huilen.

Andere symptomen van het syndroom van Sandifer zijn onder andere:

• gorgelende geluiden of hoesten tijdens de aanvallen.
• moeite met slapen.
• voortdurende prikkelbaarheid.
• verstikking.
• pogingen om de adem in te houden.
• traag eten.
• terugkerende longontsteking.
• gedraaide nek of torticollis.
• onwillekeurige en abnormale oogbewegingen.
• bloedarmoede.
• beperkte nekbewegingen.
• pijn in de maag.
• oesophagitis of ontsteking van de slokdarm.
• braken van bloed of hematemesis.
• overgeven.
• hiatus hernia.
• voedingsmoeilijkheden en gewichtsverlies.

Oorzaken en risicofactoren

De wetenschap kent de precieze oorzaak van het syndroom van Sandifer niet. Specialisten brengen het echter in verband met de aanwezigheid van een gastro-oesofageale reflux tijdens de spijsvertering. Bij deze aandoening wordt voedsel gedeeltelijk opgebraakt en komt het vanuit de maag in de slokdarm terecht.

Dit probleem komt ook vaak voor bij kinderen met een hiatale hernia. In dat geval bevindt een deel van de maag zich niet in de buik maar in de borstkas en steekt het uit door het middenrif. Artsen denken dat het spasme van de baby een manier kan zijn om de pijn veroorzaakt door reflux te verminderen.

Er is geen bewijs dat dit probleem zijn oorsprong heeft in het zenuwstelsel, hoewel de episodes lijken op een aanval. Soms veroorzaakt het syndroom van Sandifer gedragsproblemen, omdat het kind door de pijn die erop volgt, geremd kan worden om te eten.

Dit leidt ook tot slechte voeding en kan bloedarmoede tot gevolg hebben. In dergelijke gevallen kan het kind inactief of lusteloos zijn. Ook slaapproblemen kunnen optreden. Het syndroom van Sandifer is echter geen gedragsprobleem.

Diagnostisch onderzoek

De diagnose van het syndroom van Sandifer is moeilijk omdat de symptomen op zichzelf geen duidelijke indicatie zijn voor de ziekte. Bovendien hebben sommige kinderen milde symptomen of helemaal geen tekenen van reflux, zodat artsen het vaak verwarren met andere ziekten.

Een van de dingen die een verschil maken is of de aanvallen tijdens of na het voeden optreden. Als er een vermoeden bestaat dat deze ziekte aanwezig is, is het gebruikelijk om enkele tests uit te voeren, zoals de volgende:

• MII of Multichannel Intraluminal Impedance. Hiermee kan de stroom van vaste stoffen, vloeistoffen en lucht in de slokdarm worden gemeten. Het helpt bij de diagnose van gastro-oesofageale reflux.
• PH-test. Deze heeft hetzelfde doel als de vorige.
• Computertomografie. Dit toont aan of er spierafwijkingen zijn.
• EEG of elektro-encefalogram. Dit wordt uitgevoerd om de elektrische activiteit van de hersenen te observeren en om mogelijke neurologische aandoeningen uit te sluiten.

Specialisten kunnen een verslag maken van de voedingstijden. Zo kan de ouder nagaan op welk tijdstip het kind eet en of dit samenvalt met de aanwezigheid van de episoden. Als dat het geval is, is de diagnose syndroom van Sandifer waarschijnlijk.

Behandeling van het syndroom van Sandifer

Het syndroom van Sandifer wordt geassocieerd met gastro-oesofageale reflux, daarom richt de behandeling zich op het aanpakken van het probleem bij de bron. Hiervoor kunnen, afhankelijk van het geval, dieetveranderingen, medicatie of chirurgie worden toegepast.

Voorgestelde veranderingen in het dieet zijn onder andere de volgende:

• Geef de baby minder voedsel, maar vaker.
• Maak de voeding dikker met granen.
• De baby rechtop laten zitten na het voeden.
• Laat de baby op zijn of haar buik spelen, onder goed toezicht, om de spieren van de baby te versterken.

Medicijnen die gebruikt worden om het syndroom van Sandifer te behandelen zijn onder andere maagzuurremmers, histamine H2-antagonisten en protonpompremmers.

In meer ernstige of resistente gevallen kan een operatie nodig zijn om te voorkomen dat de maaginhoud in de slokdarm terechtkomt. Als er sprake is van een hiatus hernia, kan ook een operatie worden aanbevolen. De resultaten zijn meestal zeer positief.

Het syndroom van Sandifer, een voorbijgaande aandoening

Meestal verdwijnen de symptomen van het syndroom van Sandifer vanzelf rond de leeftijd van 18 maanden. Dit gebeurt omdat de slokdarmspieren rijpen en de gastro-oesofageale reflux verdwijnt.

Of het nu spontaan is of door behandeling, wanneer de reflux verdwijnt, verdwijnt ook het syndroom van Sandifer. Je moet bedenken dat dit geen ernstige aandoening is, maar het veroorzaakt wel ongemak en kan van invloed zijn op de voeding en daarmee op de groei van de baby.