Gevallen van syfilis en andere geslachtsziekten nemen toe

Waarom nemen de syfilisgevallen in de Verenigde Staten en wereldwijd toe? Wetenschappers hebben verschillende verklaringen voor deze situatie, die een probleem vormt voor de volksgezondheid.
Gevallen van syfilis en andere geslachtsziekten nemen toe
Leonardo Biolatto

Geschreven en geverifieerd door de arts Leonardo Biolatto.

Laatste update: 21 november, 2023

De publicatie van het laatste rapport van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) over seksueel overdraagbare aandoeningen deed alarmbellen rinkelen. Volgens de cijfers van de instelling nemen de gevallen van syfilis en andere geslachtsziekten sinds 2017 in een zorgwekkend tempo toe.

Maar niet alleen die ziekte staat in de belangstelling. Opvallende stijgingen van andere geslachtsziekten werden in de Verenigde Staten ook geconstateerd, zoals gonorroe.

Waarom, wat had de COVID-19 pandemie ermee te maken? En nog belangrijker: wat doen we om voor onszelf te zorgen?

CDC-gegevens onthullen dat het aantal gevallen van syfilis toeneemt

Het CDC-rapport verzamelt gegevens van 2017 tot 2021 in de Verenigde Staten. Met deze gegevens konden deskundigen trends uitzetten met betrekking tot seksueel overdraagbare aandoeningen. En wat ze vonden was een zeer grote toename.

De statistieken die op de officiële website (Engelse link) van de instelling werden onthuld meldden het volgende:

  • Terwijl er in 2017 101.590 bevestigde gevallen van syfilis waren, steeg dat aantal in 2021 tot 176.713 patiënten.
  • Gonorroegevallen stegen van 555.608 in 2017 tot 710.151 in 2021.
  • Chlamydiasis nam in het laatst gemelde jaar toe, van 1.579.885 gevallen in 2020 tot 1.644.416 in 2021.
Als we de informatie vertalen naar percentages, vinden we dat het aantal gevallen van syfilis in de VS de afgelopen 4 jaar met 74% is toegenomen. In dezelfde periode registreerde gonorroe een toename van 28%.

De interpretatie die CDC-professionals in het rapport bij deze statistieken geven, is een zorgwekkende trend. Het laat met name zien dat er minderheidsgroepen zijn die meer getroffen werden, zoals mannen die seks hebben met mannen. Bij hen was de toename van het aantal diagnoses aanzienlijk.

Afro-Amerikanen komen in ongeveer 30% van deze gemelde gevallen voor. En homoseksuele en biseksuele mannen zijn goed voor een derde van de gonorroegevallen van 2021.

Sinds 2001 zijn de gevallen van primaire en secundaire syfilis in de Verenigde Staten met 781% toegenomen.

Nemen de syfilisgevallen toe in de rest van de wereld?

Voor medische specialisten (Engelse link) staan we voor een syfilis pandemie in de nieuwe eeuw. In een overzicht uit 2016 (Engelse link) werd al gewaarschuwd voor de tendens dat het probleem zich sterker voordoet in landen met een lagere economische ontwikkeling.

Volgens de WHO, de Wereldgezondheidsorganisatie  (Engelse link) lopen elke dag 1 miljoen mensen een seksueel overdraagbare ziekte op die met een goede behandeling te genezen is. Elk jaar stellen artsen op de wereld 376 miljoen nieuwe gevallen van syfilis, gonorroe, chlamydia en trichomoniasis vast.

De Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO) heeft van haar kant in 2021 haar Epidemiologisch overzicht van Syfilis in Amerika (Engelse link).. Daarin wordt uitgelegd dat Latijns-Amerika en het Caribisch gebied in de afgelopen 30 jaar een toename van 0,7% aan gevallen hebben geregistreerd.

In Europa waren de trends wisselend, maar komen nu overeen met de wereldwijde realiteit. Een publicatie van de Universiteit van Cambridge (Engelse link) meldt dat syfilis tussen 2000 en 2010 minder voorkwam bij Europese burgers.

Sinds 2010 zijn de syfilisgevallen echter toegenomen van 4,4 diagnoses op 1.000.000 mensen tot 6,1 voor hetzelfde aantal mensen in het laatste decennium.

Welke rol speelde de pandemie?

Het CDC-rapport over de toename van geslachtsziekten legt uit dat een deel van het proces te wijten was aan de COVID-19 pandemie. De infectiologe Maria Alcaide verwoordde het duidelijk:

De COVID-19 pandemie kan hebben bijgedragen aan de toename van het aantal soa-gevallen, omdat er minder toegang was tot onderwijs, testen en behandeling.

~ Dr. Maria Alcaide ~

In een nota (Engelse link) gepubliceerd in het tijdschrift Sexually Transmitted Diseases staat dat de syfilisgevallen na de pandemie toenamen omdat het een verzwarende factor was. Met andere woorden, er waren al situaties die besmetting in de hand werkten. Die werden vervolgens verergerd door opsluiting en alles wat dat met zich meebracht.

De auteurs belichten de situatie van vrouwen. Bij hen was er een opmerkelijke toename van gevallen tijdens de lockdown, wat resulteerde in meer baby’s met aangeboren syfilis. Men neemt aan dat de onmogelijkheid om zich vrij te bewegen om snel controles bij te wonen, het probleem versnelde.

Hoe moeten we voor onszelf zorgen?

Symptomen van een SOA die onderzoek vereisen

Het voorkomen van seksueel overdraagbare aandoeningen is altijd een prioriteit, ook al weten we nu dat het aantal gevallen van syfilis toeneemt. Maatregelen die al wetenschappelijk bewezen zijn, verminderen ons risico op besmetting en liggen binnen handbereik. Hier volgen er enkele.

1. Gebruik een condoom

Condooms zijn de meest effectieve methode die beschikbaar is om seksueel overdraagbare aandoeningen te voorkomen. Natuurlijk is deze preventie beperkt tot het gebied dat door het condoom bedekt.

Daarom moet je extra voorzorgsmaatregelen nemen als je bijvoorbeeld orale seks hebt. Je moet ook weten hoe je het op de juiste manier omdoet, om de doeltreffendheid ervan te maximaliseren.

Deskundigen blijven benadrukken (Engelse link) dat condooms het middelpunt zijn van preventieve strategieën. Inderdaad, laksheid in het gebruik ervan is een van de verklaringen waarom het aantal syfilisgevallen in de VS toeneemt.

2. Laat je testen

Een syfilisinfectie kan onopgemerkt blijven. De eerste laesie is pijnloos en is soms verborgen in de genitaliën.  Het kan ook zijn dat de patiënt de klachten negeert.

In deze realiteit is een bloedtest op syfilis zeer nuttig. Er zijn situaties waarin de analyse wordt bevorderd, zoals bij zwangere vrouwen bij hun trimestrale controle. Maar als je vragen hebt, kun je die het beste aan je arts stellen.

Met een eenvoudige bloedtest is het mogelijk een biochemische test te doen die, indien positief, een vroege behandeling mogelijk maakt. Syfilis is te genezen met bekende en effectieve antibiotica (Engelse link), zoals penicilline.

3. Gebruik geen drugs

Hoewel het misschien lijkt dat het verre realiteiten zijn, is de waarheid dat er een verband bestaat. Volgens studies (Engelse link) behoren recreatieve drugsgebruikers tot de groepen met het grootste risico om syfilis op te lopen.

De Braziliaanse Society of Tropical Medicine (Engelse link) herinnert eraan dat, volgens hun bewijs, drugsverslaving een risicofactor is voor seksueel overdraagbare aandoeningen.

Ook hier hebben CDC-deskundigen in hun rapport opgemerkt dat de toename van het opioïdengebruik in de Verenigde Staten mede verantwoordelijk is voor de toename van syfilisgevallen. Dit alles staat nog los van de andere schadelijke effecten die drugs hebben op de lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Dit artikel vind je misschien ook interessant:
Leer alles over Wereld Aids Dag

Een maatschappelijke verantwoordelijkheid

Er is niet één oplossing om de gevallen van syfilis en geslachtsziekten terug te dringen. De CDC dringt aan op gezamenlijke actie:

We kunnen de draad weer oppakken in ons streven om de trends te keren door verder te gaan met een nieuwe aanpak die gebruik maakt van holistische en gecoördineerde zorg om gelijktijdige epidemieën en gezondheidsverschillen aan te pakken.

~ Leandro Mena, directeur SOA-preventie bij het CDC ~

Laat je goed informeren en zorg voor jezelf. Eenvoudige acties die voorkomen en de kwaliteit van leven verbeteren.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.



Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.