Gelatina de pata: oorsprong, eigenschappen en het recept
Gelatina de pata is een typisch handgemaakt snoepje uit Latijns-Amerikaanse landen. Het komt van oudsher uit Colombia, meer bepaald uit de gemeente “Andalucía,” een gebied dat zelfs “de hoofdstad van de gelatine” of “het land van de zoetigheden” genoemd wordt.
Hoewel Gelatina de pata begon als een met de hand gemaakt snoepje, wordt het sinds de twintigste eeuw in een kleine industrie vervaardigd. In landen als Venezuela staat het bekend als aliados of templones. Bovendien heeft het recept ervan enkele variaties gekend, zoals de vervanging van panela door suiker of het gebruik van kleurstoffen.
Dus, wat zijn de kenmerken en voordelen van dit unieke dessert? Laten we eens kijken!
Kenmerken van Gelatina de pata
Gelatina de pata, of gelatine van beenderen, wordt gemaakt met het collageen dat uit de achter- of voorpoot van een koe wordt gehaald. Volgens de Colombiaanse Vereniging voor Voedingswetenschap en Technologie (Spaanse link) ontstond het in 1917 in de gemeente Andalucía in Valle del Cauca, Colombia.
In de jaren ’40 werd de productie ervan opgevoerd, en al gauw werd het de belangrijkste economische bron van de streek.
Maar wat is gelatine van beenderen precies? Een artikel van de Mexicaanse Vereniging voor Wetenschap en Technologie van Oppervlakken en Materialen (Spaanse link) legt uit dat het een groot, hard en sterk eiwit is dat de structuren van het lichaam en de cellen ondersteunt.
Met andere woorden, het is als een soort biologisch cement. Het wordt gevonden in de huid, ligamenten, pezen, en botten van zoogdieren. Deskundigen (Spaanse link) weten dat het een eiwit is dat rijk is aan aminozuren die essentieel zijn voor het lichaam.
Dit collageen kan met heet water geëxtraheerd worden tot het uiteenvalt in kleinere, eenvoudiger eiwitten. Als het afgekoeld is, stollen deze eiwitten en vormen gelatine van beenderen. Hiermee kan een unieke zoetigheid gemaakt worden, die de volgende kenmerken heeft:
- Langwerpige vorm
- Zachte en sponsachtige consistentie
- Een kleur die varieert naargelang de soort
- Een subtiel honingachtig aroma
Voor de bereiding ervan zijn runderbeenderen, suiker, panela, maïzena en water nodig. Er zijn enkele variaties in de ingrediënten, zoals de toevoeging van vruchtenessences, kleurstoffen, of suiker. Het komt in poedervorm, in doosjes, bekertjes en zakjes.
Voedingswaarde
In een studie (Spaanse link) over de macronutriënten van Gelatina de pata gelatine vallen de koolhydraten op, omdat er suiker of panela aan toegevoegd is. Daarnaast wordt eiwit vertegenwoordigd door collageen. Dit dessert bevat geen dierlijk vet, want dat wordt bij de bereiding verwijderd.
Hieronder presenteren we een reeks voedingswaarden per 100 gram beendergelatine:
- Water: 3.01 – 4.18 gram
- Koolhydraten: 84.27 – 88.57 gram
- Eiwit: 7,76 – 13,19 gram
- Totaal mineralen: 0,40-0,76 gram
De voordelen van Gelatina de pata
De voordelen die deze zoete lekkernij kan bieden hangen af van het collageen dat in het eindproduct aanwezig is. Dit eiwit maakt deel uit van de bouwstoffen en de plasticiteit van veel weefsels, zoals slagaders, longen, lever en huid, waar het belangrijke functies vervult. Laten we er eens wat dieper op ingaan.
1. Gelatine versterkt het haar, de huid en de nagels
Het tijdschrift Hospital Nutrition (Spaanse link) merkt op dat regelmatige consumptie van collageen de tekenen van veroudering helpt verminderen, zoals fijne lijntjes, rimpels, droogheid en een slappe huid. Sommige specialisten wijzen er ook op dat collageenvezels de door uv-stralen beschadigde huid kunnen herstellen in een modelgroep van muizen (Engelse link).
Apotheker M. Teresa Martín (Spaanse link) wijst erop dat ons haar en onze nagels algemene gezondheidsindicatoren zijn. Beide zijn in voortdurende regeneratie; daarom hebben ze adequate voeding nodig, waaronder collageen. Gelatine van beenderen is een bron van collageen type I, dat nodig is om de vernieuwing van nieuwe cellen te stimuleren.
2. Het versterkt botten en gewrichten
Een studie (Engelse link) concludeerde dat frequente consumptie van collageen pijn en stijfheid, veroorzaakt door gewrichts- en botontsteking, kan helpen verminderen. Een verwant overzichtswerk (Engelse link) bevestigt dit. In het laatste overzichtswerk vonden ze dat collageen nuttig was als aanvulling bij de behandeling van gewrichtsaandoeningen en osteoartritis.
Volgens een publicatie in het Journal of Agricultural and Fo od Chemistry (Engelse link) blijkt dat de inname van gelatine bijdraagt tot de collageenproductie.
Vooral het collageengehalte is nuttig voor het herstel van gewrichten die ontstoken of beschadigd zijn door ouderdom of verwondingen. Collageen bevat ook lysine, een aminozuur dat helpt calcium op te nemen en de botten sterk te houden.
Misschien vind je dit artikel interessant:
Anamu als medicijn: eigenschappen en contra-indicaties
3. Gelatine kan onze spijsvertering en darmwerking verbeteren
Gelatineconsumptie kan helpen sommige ernstige ontstekingsdarmstoornissen onder controle te houden, volgens een groep onderzoekers (Engelse link). Dit effect is krachtiger als het collageen zich bindt met bepaalde fenolen, waardoor het ontstekingsremmend werkt.
De studie stelt ook dat het aminozuur lysine dat in gelatine aanwezig is de zuurgraad in de maag op peil houdt, de werking van enzymen vergemakkelijkt, en het weefsel dat het slijmvlies bekleedt herstelt. In feite kunnen sommige voedselreacties die verband houden met het Leaky Gut Syndrome verbeteren bij gelatine consumptie.
4. Het kan opgenomen worden in afslankdiëten
Voor lichaamsgewichtsbeheersing zijn vele factoren nodig. Bevindingen suggereren dat een eiwitrijk dieet een belangrijke rol speelt bij gewichtsbeheersing en het verhogen van het verzadigingsgevoel (Engelse link). Suikervrije gelatine wordt voorgesteld als onderdeel van een koolhydraatarm, eiwitrijk dieet omdat het helpt bij gezond gewichtsverlies.
5. Het kan onze geestelijke gezondheid verbeteren
- Een artikel wijst erop dat gelatine een aminozuur bevat dat glycine heet, en dat het geheugen en de aandacht van de hersenen kan verbeteren.
- Een andere studie ondersteunt deze informatie. Glycine wordt gebruikt bij de behandeling van sommige psychische stoornissen, zoals bipolaire stoornis, obsessief-compulsieve stoornis, schizofrenie en depressie (Engelse link).
- Anderzijds ontdekte een publicatie in het Journal of Pharmacological Sciences (Engelse link) dat het innemen van een dosis van drie gram glycine per dag, of 7 tot 14 gram gelatine voor het slapengaan, de slaap en daardoor de cognitieve gezondheid kan verbeteren.
6. Het bevordert de gezondheid van het hart
Een groep medische specialisten (Engelse link) wijst erop dat glycine en proline de opbouw van LDL of slecht cholesterol, dat de slagaders verhardt en dichtslibt, tegengaan. Het helpt ook de bloedsomloop te verhogen en het vermogen van het lichaam om stikstofoxide te gebruiken, een verbinding die de bloeddruk verlaagt, te verbeteren.
Gelatine bevat beide aminozuren, en hoewel er geen directe studies zijn die de consumptie ervan in verband brengen met de cardiovasculaire gezondheid, zou het beschouwd kunnen worden als een van de ingrediënten die het hart gezond houden.
Misschien vind je het leuk om te lezen:
Mineralen in voedingsmiddelen voor de gezondheid van het hart
Soorten Gelatina de pata
Het tijdschrift La Alimentación Latinoamericana (Spaanse link) beschrijft twee soorten beengelei. Beide zijn natuurlijk, zoet van smaak, rijk aan calcium, en bovendien licht verteerbaar.
Witte Gelatina de pata
Witte gelatine is langwerpig, sponzig en zacht van textuur. Het heeft ook een licht honingdauwaroma, en zijn lichtbruine kleur is te danken aan het gebruik van panela in combinatie met suiker. Deze gelatine is afkomstig van het eerste filtraat na het lang koken van de runderbout.
- Om het te maken wordt het collageen geconcentreerd door koken en gemengd tot het de punt bereikt heeft.
- Dan wordt maïszetmeel toegevoegd, en het wordt gerold.
- Het wordt dan bij kamertemperatuur gevormd en vóór verpakking in kleine reepjes gesneden.
Zwarte Gelatina de pata
Deze soort gelatine wordt in blokken verkocht. De kleur is te danken aan het gebruik van panela-honing als zoetmiddel.
- Het wordt met name verkregen uit de tweede filtratie van het water dat gebruikt wordt om de runderbout te koken.
- Dan kookt men het opnieuw en voegt men de panela toe tot het het juiste punt bereikt heeft.
- Daarna wordt het met maïzena bestrooid, warm gevormd en verpakt.
Het is kauwbaar, donkerbruin van kleur, en heeft een sterke geur van honingdauw.
Dit zijn de twee meestvoorkomende soorten. Sommige fabrieken maken echter beengelei met andere presentaties dan de traditionele. Ze kunnen bijvoorbeeld verschillende smaken en kleuren gebruiken om het product meer veelzijdigheid te geven.
Een gemakkelijk recept om witte Gelatina de pata te maken
Hier is een gemakkelijk recept om Gelatina de pata te bereiden met de originele ingrediënten.
Ingrediënten
- Runderbeenderen
- Broodkruimels
- Suiker
- Maïzena
- Water
Werkwijze
- Was en maak de runderbout heel goed schoon, verwijder daarbij zowel het haar als de hoef.
- Kook met voldoende water gedurende vijf uur of totdat het voldoende mals is.
- Laat het vervolgens afkoelen. Verwijder dan de grote en kleine botten en het gestolde vet.
- Zeef en kook de gefilterde bouillon dan in, terwijl je er gebroken panela en suiker naar smaak aan toevoegt.
- Klop voortdurend tot het dik wordt en van kleur verandert.
- Laat het vervolgens een beetje afkoelen voor je het in een schaal giet.
- Bestrooi het dan met maïszetmeel, rol het voorzichtig op, vorm het en snijd het aan.
Geniet van een heerlijk zelfgemaakt snoepje! Weet echter dat als je moeilijk aan runderbeenderen kunt komen, gebruik dan in de handel verkrijgbare gelatinepoeder. Je kunt ook een smaak- en kleurstof naar keuze gebruiken.
Waarom zou je Gelatina de pata eten?
Gelatina de pata is een snoepje dat men maakt uit het collageen uit bijproducten van rundvlees, zoals de voor- en achterpoten. Daardoor wordt het toegeschreven met bepaalde voordelen voor haar, huid en nagels. Men gelooft zelfs dat het vroegtijdige veroudering en bepaalde ziekten kan helpen voorkomen.
Wat de soort ook is, men beschouwd het als een traditionele gelatineachtige aromatische zoetigheid die erg populair is in Columbia en andere delen van Zuid-Amerika. Om de suiker die je bij het maken ervan toevoegt te verlagen, kun je niet-calorische kunstmatige zoetstoffen gebruiken.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- DOMÍNGUEZ, V., ORTIZ, T.A., TRUJILLO, O.E. Y RAMÍREZ-NAVAS, J.S. Preferencia y aceptación de Gelatina de Pata de Res. Alimentos Hoy, Abr, 2013, vol. 22, no. 1, p. 63-70.
- Gómez-Lizárraga K, Piña-Barba C., Rodríguez-Fuentes N. Obtención y caracterización de colágena tipo I a partir de tendón bovino. Superficies y Vacío 24(4) 137-140, diciembre de 2011.
- Gerhard Meisenberg & William H. Simmons. Principios de bioquímica médica. 4 edition. Fecha de publicación : 03/2018. Disponible en: https://tienda.elsevier.es/principios-de-bioquimica-medica-9788491132974.html
- Senabre Gallego José Miguel, Salas Heredia Esteban, Santos Soler Gregorio, Rosas José. RÉPLICA: An oveview of the beneficial effects of hydrolysed collagen intake on joint and bone health and on skin ageing. Nutr. Hosp. [Internet]. 2016 Feb [citado 2021 Nov 10] ; 33( 1 ): 193-194. Disponible en: http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0212-16112016000100035&lng=es. https://dx.doi.org/10.20960/nh.36.
- u Hou, Bafang Li, Xue Zhao, Yongliang Zhuang, Guoyan Ren, Mingyan Yan, Yangpeng Cai, Xiukun Zhang, Li Chen, The effect of pacific cod (Gadus macrocephalus) skin gelatin polypeptides on UV radiation-induced skin photoaging in ICR mice, Food Chemistry, Volume 115, Issue 3, 2009, Pages 945-950, ISSN 0308-8146, https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2009.01.015.
- Figueres Juher, Teresa; Basés Pérez, Esther Revisión de los efectos beneficiosos de la ingesta de colágeno hidrolizado sobre la salud osteoarticular y el envejecimiento dérmico Nutrición Hospitalaria, vol. 32, núm. 1, 2015, pp. 62-66
- M Teresa Martín-Aragón. Nutrición y salud de la piel y el cabello. Consejo farmacéutico. Farmacia Profesional. 2009, Vol. 23. Núm. 1. páginas 58-63.
- Schauss, A.G., Stenehjem, J., Park, J., Endres, J.R., & Clewell, A.E. Effect of the novel low molecular weight hydrolyzed chicken sternal cartilage extract, BioCell Collagen, on improving osteoarthritis-related symptoms: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Journal of agricultural and food chemistry, 2012, 60 16, 4096-101.
- Bello, A.E., & Oesser, S. (2006). Collagen hydrolysate for the treatment of osteoarthritis and other joint disorders: a review of the literature. Current Medical Research and Opinion, 22, 2221 – 2232.
- Frasca G, Cardile V, Puglia C, Bonina C, Bonina F. Gelatin tannate reduces the proinflammatory effects of lipopolysaccharide in human intestinal epithelial cells. Clin Exp Gastroenterol. 2012;5:61-67. doi:10.2147/CEG.S28792
- Harvey Anderson, Shannon E. Moore, Dietary Proteins in the Regulation of Food Intake and Body Weight in Humans, The Journal of Nutrition, Volume 134, Issue 4, April 2004, Pages 974S–979S, https://doi.org/10.1093/jn/134.4.974S
- File, S.E., Fluck, E., & Fernandes, C. (1999). Beneficial effects of glycine (bioglycin) on memory and attention in young and middle-aged adults. Journal of clinical psychopharmacology, 19 6, 506-12 .
- Lakhan, S.E., Vieira, K.F. Nutritional therapies for mental disorders. Nutr J 7, 2 (2008). https://doi.org/10.1186/1475-2891-7-2
- Makoto Bannai, Nobuhiro Kawai, New Therapeutic Strategy for Amino Acid Medicine: Glycine Improves the Quality of Sleep, Journal of Pharmacological Sciences, Volume 118, Issue 2, 2012, Pages 145-148, ISSN 1347-8613, https://doi.org/10.1254/jphs.11R04FM.
- Ding Y, Svingen GF, Pedersen ER, et al. Plasma Glycine and Risk of Acute Myocardial Infarction in Patients With Suspected Stable Angina Pectoris. J Am Heart Assoc. 2015;5(1):e002621. Published 2015 Dec 31. doi:10.1161/JAHA.115.002621
- Iwai, K., Hasegawa, T., Taguchi, Y., Morimatsu, F., Sato, K., Nakamura, Y., Higashi, A., Kido, Y., Nakabo, Y., & Ohtsuki, K. (2005). Identification of food-derived collagen peptides in human blood after oral ingestion of gelatin hydrolysates. Journal of agricultural and food chemistry, 53 16, 6531-6 .