Emotionele manipulatie herkennen en voorkomen

Veel van ons kennen liefde als een uitwisseling van affectie en verlangen, een balans tussen wat gegeven en genomen wordt. Als we altijd degene zijn die geven, dan voelen we ons leeg en gemanipuleerd, zonder het zelfvertrouwen dat vereist is om dagelijkse blijdschap te vinden.
Emotionele manipulatie herkennen en voorkomen

Laatste update: 07 november, 2018

Emoties maken ons menselijk. Het zijn geweldige sensaties die uiteenlopen van een overvloed aan blijdschap tot een verwoestende droefheid. We zijn vaak kwetsbaarder wanneer we verliefd zijn en tijdens relaties komen we emotionele manipulatie het vaakst tegen.

Hoe kun je emotionele manipulatie herkennen?

Je zal verrast zijn om te weten dat emotionele manipulatie niet altijd makkelijk te herkennen is. Hoe is dat mogelijk? Nou, omdat we het hebben over de complexe en intense dimensie van de menselijke psyche, die ook wel bekend is als liefde.

Veel personen verwarren liefde bijvoorbeeld met bezit. ‘Mijn partner is jaloers omdat hij/zij van me houdt’ is zonder twijfel een van de zinnen die we het vaakst horen en is een teken van problemen op de lange termijn.

Laten we eens wat dieper ingaan op het onderwerp.

1. Houden van is niet bezitten

Er zijn stellen die het fijn vinden om alles met elkaar te doen. Dit is allemaal erg positief en zelfs gezond, maar niet als ‘controle houden’ de reden voor alles samen doen is.

Er zijn bijvoorbeeld personen die er niet tegen kunnen wanneer hun partner alleen het huis verlaat, eigen vrienden heeft of zelfs een eigen professioneel leven of werkleven heeft.

We moeten dus goed oppassen. Liefde is niet hetzelfde als controle hebben over de andere persoon of verbieden dat hij of zij dingen gaat doen.

In deze gevallen hoor je misschien wel zinnen zoals: ‘Ga je echt met die kleren naar buiten?’, ‘Waarom ga je met je vriend uit wanneer je mij hebt?’ of ‘Als je dat doet, dan laat je echt zien dat je niet van mij houdt. Ik geef je alles en je stelt het helemaal niet op prijs.’

2. De behoefte om voor je eigen zelfvertrouwen te zorgen

Emotionele manipulatie valt ons zelfvertrouwen rechtstreeks aan. In relaties geven we alles aan de andere persoon, houden meer van hem of haar dan elk ander ding en zouden alles voor hem of haar doen. Dit is allemaal heel goed, maar we moeten ook weten hoe we onszelf kunnen beschermen.

Als je partner zijn eigen behoeften voor die van jou plaatst en egoïstisch gedrag vertoont, dan zal je last beginnen te krijgen van de effecten en zal je je elke dag een beetje slechter voelen.

De meeste van ons zien liefde als een uitwisseling van affectie en verlangen, waarbij er een balans bestaat tussen wat gegeven en genomen wordt. Als we het gevoel hebben dat we altijd de persoon zijn die geeft, dan zullen we ons leeg en gemanipuleerd voelen en ons zelfvertrouwen zal te laag zijn om dagelijkse blijdschap te vinden.

3. Je identiteit stukje bij beetje verliezen

Soms worden we verliefd op iemand waar we niet verliefd op zouden moeten worden. Soms is het liefde waar we geen controle over hebben en vallen we steeds dieper in een draaikolk van intense emoties. Dit kan ook leiden tot emotionele manipulatie.

Er zijn mensen die niet volwassen genoeg zijn om een gezonde relatie te behouden en in plaats van dat ze je blij maken en jullie laten groeien als stel, breken zulke personen je identiteit stukje bij beetje af.

Ze laten niet toe dat je vrienden hebt, zetten hun belangen op de eerste plaats en verwaarlozen die van jou. Ook kleineren ze je, vertellen je dat je dom bent en sommige dingen niet goed doet. Ze vernederen je, zodat je je totaal niet meer voelt zoals de persoon in het verleden: blij en vol met dromen.

Zo voorkom je dat je emotioneel gemanipuleerd wordt

Droevige vrouw

Om te voorkomen dat je emotioneel gemanipuleerd wordt, moet je je grenzen in een relatie duidelijk definiëren. Wat is je limiet? Wanneer je je realiseert dat je niet meer blij bent. Het is makkelijk om dit te zeggen, maar veel personen zullen een relatie niet beëindigen, zelfs wanneer ze ongelukkig zijn en dit weten.

Hoe is dat mogelijk? Dat komt in feite door de volgende redenen:

  • Ongeacht het feit dat ze ongelukkig zijn, houden ze nog steeds van hun partner. Uit elkaar gaan is altijd gecompliceerd en pijnlijk.
  • Angst voor eenzaamheid, en angst om alleen te zijn.
  • Ze zijn bang. Ze vrezen dat hun partner het beëindigen van de relatie slecht zal verwerken.

Je moet consistent en moedig zijn, en je moet jezelf afvragen of je je hele leven wilt doorbrengen met iemand die je onderdrukt en manipuleert voor zijn of haar eigen belang, iemand die je niet respecteert. Je wilt mogelijk de relatie niet beëindigen, ook al weet je dat deze giftig is.

Ook moet je voorzichtig de opofferingen en de voordelen tegen elkaar afwegen.

Zoek steun. Vraag je familie en vrienden om hulp. Zij kunnen je kracht geven wanneer je dat nodig hebt. Het beëindigen van een relatie is nooit makkelijk en altijd pijnlijk voor beide partijen, maar onthoud dat we allemaal het recht hebben om gelukkig te zijn.

Je verdient het om elke dag vredig en vol met dromen te beginnen. We kunnen je garanderen dat er iemand in de wereld is die je gelukkig zal maken en zal waarderen wat je waard bent. 


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Austin, E. J., Farrelly, D., Black, C., & Moore, H. (2007). Emotional intelligence, Machiavellianism and emotional manipulation: Does EI have a dark side? Personality and Individual Differences. http://doi.org/10.1016/j.paid.2006.11.019
  • Grieve, R., & Mahar, D. (2010). The emotional manipulation-psychopathy nexus: Relationships with emotional intelligence, alexithymia and ethical position. Personality and Individual Differences. http://doi.org/10.1016/j.paid.2010.02.028
  • Grieve, R. (2011). Mirror Mirror: The role of self-monitoring and sincerity in emotional manipulation. Personality and Individual Differences. http://doi.org/10.1016/j.paid.2011.08.004

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.