Een hemisferectomie en de postoperatieve periode
Een hemisferectomie is een chirurgische procedure die wordt gebruikt om verschillende epileptische aandoeningen te behandelen. Meestal voeren artsen het uit wanneer deze aandoeningen niet adequaat reageren op andere, minder radicale behandelingen.
De eerste hemisferectomie werd uitgevoerd bij een hond in 1888. De eerste verwijzing naar deze procedure bij mensen dateert echter uit 1923. In de jaren ’60 en ’70 leverden verschillende interventies slechte resultaten op.
Tegenwoordig is dit allemaal veranderd. Artsen kiezen vaak voor een anatomische hemisferectomie in plaats van een functionele hemisferectomie. Dit is een nauwkeurigere en minder invasieve interventie. Het slagingspercentage is ook veel hoger dan in het verleden.
In dit artikel zullen we de moderne vormen van deze procedure nader bekijken.
Wat is een hemisferectomie?
Een hemisferectomie is een neurochirurgische procedure waarbij een van de hersenhelften wordt verwijderd. Soms verwijdert de chirurg de linkerhersenhelft, in andere gevallen juist de rechterhersenhelft. Dit is afhankelijk van waar de problemen zich bevinden.
Artsen voeren deze procedure voornamelijk uit in extreme gevallen en bij kinderen van 5 tot 10 jaar. Dit type interventie is voornamelijk een anti-convulsieve behandeling. Het is ook nuttig voor patiënten met neurologische tekorten en bij ernstige gevallen van ernstig hoofdletsel.
Bij de meeste interventies wordt de gehele hersenhelft verwijderd. Soms verwijdert men echter slechts een deel ervan. Dit wordt een functionele hemisferectomie genoemd. In dergelijke gevallen, als de chirurg een klein deel van beschadigd weefsel achterlaten, dan kunnen de aanvallen zich opnieuw manifesteren.
Indicaties om een hemisferectomie te doen
In het algemeen kunnen medische specialisten aangeven om deze ingreep te doen bij patiënten die lijden aan continue en dagelijkse epileptische aanvallen en die niet hebben gereageerd op andere medische behandelingen of andere minder invasieve chirurgische ingrepen.
Medische specialisten bevelen het in de volgende gevallen aan:
- Kinderen met hemiplegie. Dit is een halfzijdige verlamming en de ingreep is alleen voor kinderen ouder dan vier jaar die lijden aan epileptische en/of psychische stoornissen. De patiënt heeft al twee jaar controles gehad en reageert niet op behandeling met medicijnen.
- Sturge-Weber syndroom. Dit is een neuro-cutane aandoening die wordt gekenmerkt door een wijnvlek in het gezicht, in het gebied van de nervus trigeminus. Artsen kunnen dit type chirurgie aanbevelen wanneer problemen op jonge leeftijd beginnen en de aandoening de hele hersenhelft beïnvloedt.
- Rasmussen-encefalitis. Deze aandoening veroorzaakt chronische, progressieve encefalitis, een ontsteking van de hersenen. In dit geval is het het beste om vroeg in te grijpen.
- Hemimegalencephalie (HME). Dit is een zeldzame neurologische ontstekingsziekte die ook ernstige aanvallen veroorzaakt. Medische specialisten zijn het er echter nog steeds niet over eens of een operatie de beste optie is voor patiënten met deze aandoening.
- Corticale ontwikkelingsmisvormingen.
Karakteristieken van de procedure
Algemeen gezien zijn er vier soorten hemisferectomie. De vier soorten zijn:
- Anatomische hemisferectomie
- Hemidecorticatie
- Functionele hemisferectomie
- Gemodificeerde functionele hemisferectomie
Gewoonlijk gebruiken artsen anesthesie voor de procedure.
- De chirurg begint allereerst met het scheren van het hoofd van de patiënt en de incisielijnen te markeren.
- Vervolgens snijdt de chirurg om het harde schedel-bot bloot te leggen. Deze verwijdert hij dan om de hersenen te bereiken.
- Daarna markeert hij zorgvuldig het gebied dat hij moet verwijderen. Na de verwijdering moeten de bloedvaten worden dichtgeschroeid.
- Er wordt vervolgens een drainageapparaat geplaatst.
- Tot slot plaatst hij het schedel-bot en de hoofdhuid weer terug en sluit hij de incisie met nietjes of hechtingen.
De postoperatieve periode
Helaas is de postoperatieve periode van deze ingreep pijnlijk. Gewoonlijk laten de artsen de drain gedurende 3 tot 4 dagen zitten. Daarna evalueert de behandelend arts de situatie en beslist of de slang kan worden verwijderd of niet. Voordat ze het verwijderen moet hij diagnostische tests uitvoeren om te bepalen of er bloedingen of bloeduitstortingen zijn.
Normaal gesproken controleren en voorkomen artsen de complicaties echter zeer goed. De belangrijkste complicaties zijn:
- hemodynamische instabiliteit
- onderkoeling
- hypo- of hyperkaliëmie
Epileptische aanvallen tijdens de postoperatieve periode zijn een andere ernstige complicatie. Ongeveer de helft van de patiënten ontwikkelt hydrocefalie. Bijna alle patiënten ontwikkelen aseptische hersenvliesontsteking. Er zijn ook aanwijzingen dat sommige complicaties zich later kunnen manifesteren.
Niettemin is het sterftecijfer vrij laag en varieert tussen de 4% en 6%. Tussen de 70% en 85% van de patiënten die een hemisferectomie ondergaan, hebben geen last meer van epileptische aanvallen. Ondertussen verbetert bij ongeveer 10-20% de kwaliteit van leven aanzienlijk.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Obrador Alcalde, S. (1951). Hemisferectomía en el tratamiento de las convulsiones de la hemiplejía infantil por hemiatrofía cerebral. Arquivos de Neuro-Psiquiatria, 9(3), 191-197.
- Alcalá-Cerra, G., Paternina-Caicedo, Á., Díaz-Becerra, C., & Gutiérrez-Paternina, J. J. (2013). Control de las crisis epilépticas con la hemisferectomía cerebral en adultos: revisión sistemática y metaanálisis con datos de pacientes individuales. Neurocirugía.
- Meneses, M. S. de, Kondageski, C., Santos, H. N. L. dos, Kowacs, P. A., Coelho, G. C., Gadens, G., … Simão, C. (2012). The usefulness of neuronavigation in functional hemispherectomy. Journal of Epilepsy and Clinical Neurophysiology.