Duizeligheid bij het opstaan: wat is de oorzaak?

Duizeligheid bij het opstaan is een probleem dat veel mensen hebben en dat bijna nooit grote gevolgen heeft. Als dit echter zeer frequent gebeurt of de duizeligheid lang aanhoudt of bijzonder intens is moet je een arts raadplegen.

Duizeligheid bij het opstaan is een veel voorkomend probleem, vooral bij oudere mensen. Volgens schattingen heeft minstens 20% van de mensen tussen de leeftijd van 18 en 65 deze vervelende sensatie ooit te ervaren.

Hoewel het een situatie is die vaak zorgwekkend is, is de waarheid dat duizeligheid bij het opstaan meestal geen ernstig gezondheidsprobleem vormt. In ieder geval is het het beste om een arts te bezoeken, zodat zij de te volgen stappen kunnen bepalen.

Duizeligheid bij het opstaan komt vaker voor bij ouderen, maar ook bij mensen met andere chronische ziekten zoals hypotensie. Zelfs in deze gevallen zou duizeligheid zelden een reden tot ongerustheid moeten zijn.

De belangrijkste oorzaak van duizeligheid bij het opstaan

Een van de meest voorkomende oorzaken van duizeligheid bij het opstaan is duizeligheid die zijn oorsprong in het oor heeft. Volgens beschikbare gegevens is dit goed voor 20 tot 25% van de gevallen. Deze vorm staat als goedaardige paroxismale positionele duizeligheid bekend.

Wat er in deze gevallen gebeurt, is dat er kleine calciumdeeltjes in het binnenoor vrijkomen. Deze deeltjes zorgen ervoor dat de hersenen verwarrende signalen over de positie van het lichaam ontvangen. Dit is wanneer duizeligheid optreedt.

Meestal komt en gaat dit type duizeligheid met tussenpozen. Op dezelfde manier wordt het meestal ook bij het draaien van de nek ervaren en in alle situaties waarin de bewegingen tot een verandering van de stand van de oren leiden.

Orthostatische hypotensie: een andere veelvoorkomende oorzaak

Een andere veelvoorkomende oorzaak van duizeligheid bij het opstaan is orthostatische hypotensie (Spaanse link), ook wel posturale hypotensie genoemd. Wanneer dit de oorzaak van het probleem is, dan blijft het gevoel meestal enkele minuten of zelfs uren aanhouden.

Dit probleem houdt verband met een lage bloeddruk en wordt duidelijker wanneer iemand rechtop gaat staan. Soms komt het slechts af en toe voor. Het kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door uitdroging of door te veel tijd in bed te hebben gelegen. In dat geval verdient het geen verdere aandacht.

Als het herhaaldelijk optreedt, lang aanhoudt en niet alleen duizeligheid, maar ook flauwvallen veroorzaakt (Spaanse link) dan kan de oorzaak ernstiger zijn. Het is heel gebruikelijk dat chronische orthostatische hypotensie het symptoom van een ander gezondheidsprobleem is.

Andere mogelijke oorzaken van duizeligheid bij het opstaan

Duizeligheid bij het opstaan kan ook andere, minder vaak voorkomende oorzaken hebben. We zullen hieronder dus een aantal van deze mogelijke oorzaken noemen. Deze omvatten onder andere:

• Oorproblemen. Verschillende ooraandoeningen leiden tot duizeligheid. De meest voorkomende is de ziekte van Ménière, waarbij duizeligheid urenlang aanhoudt en met doofheid en geluiden in één oor gepaard gaat. Daarnaast kan er sprake zijn van neuritis vestibularis, met zeer intense duizeligheid die meestal enkele dagen aanhoudt.
• Gebruik van verschillende medicijnen of polymedicatie. Soms veroorzaakt de interactie tussen verschillende medicijnen dit soort duizeligheid, vooral bij ouderen.
• Paniekaanval. Een van de symptomen van een paniekaanval is het gevoel van instabiliteit bij het lopen, dat ook vaak bij het opstaan voorkomt. Sterker nog, het wordt soms ervaren terwijl je stilstaat.
• Andere oorzaken. Minder vaak kan de oorzaak van dit type duizeligheid een beroerte zijn. Dit is de plotselinge blokkering van een cerebraal bloedvat, de ruptuur ervan of beide.

Dingen om te onthouden

Als de duizeligheid bij het opstaan uit een geïsoleerde episode bestaat of slechts zeer zelden voorkomt, dan is er waarschijnlijk niets aan de hand. Aan de andere kant, als het erg intens is en vaak voorkomt, dan moet je een arts raadplegen om de situatie te evalueren.

Je kunt het beste zo snel mogelijk een arts raadplegen als je naast duizeligheid bij het opstaan ook andere symptomen ervaart, zoals coördinatieproblemen, problemen met lopen, flauwvallen of als de duizeligheid optreedt na een val, Hetzelfde geldt voor mensen die naast duizeligheid, ook zwarte of bloederige ontlasting hebben.