De symptomen en behandeling van sjanker

Sjanker is een besmettelijke ziekte die door een bacterie wordt veroorzaakt. De belangrijkste preventiemethode is het gebruik van condooms en het verminderen van je aantal seksuele partners.
De symptomen en behandeling van sjanker
Leonardo Biolatto

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Leonardo Biolatto.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 22 december, 2022

Sjanker is een bacteriële infectie die door de bacterie Haemophilus ducreyi wordt veroorzaakt. Deze infectie komt in veel delen van de wereld voor, waaronder Afrika en Zuidoost-Azië. In ontwikkelde landen zijn er echter maar heel weinig mensen met een sjanker-diagnose. Toch is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de symptomen en behandeling van sjanker.

Aangezien sjanker ongebruikelijk is in de Verenigde Staten (Engelse link), lopen de meeste mensen die deze diagnose krijgen de ziekte op terwijl ze niet in hun eigen land zijn.

Men loopt het dus op in gebieden waar de infectie vaker voorkomt. Sjanker is een ziekte waarbij zweren op de geslachtsorganen betrokken zijn. Het kan zich op twee verschillende manieren verspreiden:

  • Seksuele overdracht door middel van huid-op-huid contact met een open wond.
  • Niet-seksuele overdracht door middel van auto-inoculatie wanneer iemand in contact komt met de pusachtige vloeistof van een sjanker zweer.

Volgens gezondheidsdeskundigen kan sjanker zich verspreiden wanneer er zweren aanwezig zijn. Dat betekent dat zolang iemand sjanker zweren op het lichaam heeft, hij of zij de ziekte op anderen kan overdragen.

De tekenen en symptomen van sjanker

Vraag over of iemand risico op zweren loopt

Het belangrijkste symptoom van sjanker is de aanwezigheid van zweren in het genitale gebied, wat pijnlijk kan zijn en tot complicaties kan leiden. De incubatietijd van de Haemophilus ducreyi-bacterie is tussen de drie en zeven dagen. Daarna beginnen kleine, pijnlijke papels te verschijnen die snel in oppervlakkige zweren veranderen.

Deze zweren zijn zacht en zijn geel of grijs van kleur. Ze hebben onregelmatige en ondermijnde randen, wat betekent dat er weefsel overheen hangt en omgeven zijn door een erythemateuze rand. De grootte van deze zweren varieert vaak en ze versmelten vaak in elkaar om een enkele laesie te vormen. In een aantal gevallen kunnen ze tot een fistel uitgroeien.

Soms kunnen diepere sjanker-laesies tot de vernietiging van belangrijk weefsel leiden. Tegelijkertijd zorgt de infectie ervoor dat de lymfeklieren opzwellen en groter worden. Ze kunnen bovendien samenkomen en tot abcessen met pus leiden.

Het is belangrijk om op te merken dat sjanker zich naar andere delen van het lichaam kan verspreiden en nieuwe laesies kan produceren. Andere symptomen van deze infectie zijn:

  • Voorhuidsvernauwing: de vernauwing van de opening van de voorhuid, waardoor de kop van de penis niet gedeeltelijk of volledig uit de voorhuid kan komen.
  • Ureterale stenose: dit treedt op wanneer de buis die urine naar de buitenkant van het lichaam transporteert, de urethra, smaller wordt.
  • Urethrale fistels.

De behandeling van sjanker

Antibiotica voor sjanker

Aangezien de oorsprong bacterieel is, zullen artsen antibiotica voorschrijven om sjanker te behandelen. De behandeling van sjanker moet zo snel mogelijk plaatsvinden. Bij vermoedelijke gevallen van deze infectie (op basis van waarneembare symptomen) moet de behandeling dienovereenkomstig en onmiddellijk worden ingesteld.

Aangezien deze infectie bacterieel is, bestaat de behandeling van sjanker uit de toediening van antibiotica. Het antibioticum dat artsen het vaakst voorschrijven, is azithromycine (1 gram oraal), ceftriaxon (250 mg via intramusculaire weg) en ciprofloxacine gedurende drie dagen.

Het behandelen van seksuele partners vanaf de 10 dagen voordat de symptomen optreden, is ook een basismaatregel. Dit geldt zelfs als deze partners geen van de typische symptomen ervaren. Het is ook cruciaal voor mensen met deze infectie om zich tijdens de behandeling van onbeschermde seks te onthouden.

In gevallen van een grote fluctuerende lymfeklier is drainage noodzakelijk. Dit kan door incisie of naaldaspiratie zijn. Als patiënten de aanbevolen behandeling volgen, zouden de symptomen binnen drie dagen moeten verbeteren.

Behandeling dient uiteraard altijd onder toezicht van een arts plaats te vinden en nooit door middel van zelfmedicatie (Engelse link). Soms kan het twee weken duren voordat genezing plaatsvindt, zoals bij patiënten met hiv.

Misschien ook interessant om te lezen:
Leer alles over Wereld Aids Dag

Het voorkomen van sjanker

Condoom in verpakking

De beste manier om de verspreiding van sjanker te voorkomen, is door een beschermende barrière tijdens de seks te gebruiken. Het behoeft geen betoog dat het vermijden van onbeschermde seks met iemand met sjanker de beste manier is om besmetting te voorkomen.

Het verminderen van het aantal seksuele partners beperkt ook het risico op infectie. Het gebruik van condooms vermindert aanzienlijk het risico op het oplopen van de bacteriën die sjanker veroorzaken.

Als je vermoedt dat je sjanker hebt, dan moet je seksueel contact vermijden totdat je een arts hebt bezocht. Hij of zij zal een juiste diagnose stellen om de infectie te bevestigen of uit te sluiten.

Je moet ook onmiddellijk contact opnemen met je seksuele partners om hen te laten weten dat je deze infectie hebt. Zo kunnen ze ook naar een dokter gaan en eventueel een behandeling ondergaan.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Vázquez, K. M., Olivera, R. M. P., & Henningsen, T. U. (2014). Chancroide (enfermedad de Ducrey). Dermatologia Revista Mexicana.
  • Aznar, J., Blanco, M. A., Lepe, J. A., Otero-Guerra, L., & Vázquez, F. (2017). 24. Diagnóstico microbiológico de las infecciones de transmisión sexual y otras infecciones genitales. Procedimientos en microbiología clínica.
  • IMSS. (2009). Enfermedades de Transmisión Sexual en el Adolescente y Adulto que producen Úlceras Genitales: Herpes, Sífilis, Chancroide, Linfogranuloma venéreo y Granuloma inguinal. Guía de Práctica Clínica.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.