Beschrijving en kenmerken van olaparib

Olaparib is een remmer van de replicatie van tumorcellen die het DNA-kopieerproces in neoplastische cellen verandert. Wetenschappelijke studies over dit medicijn zijn veelbelovend.
Beschrijving en kenmerken van olaparib
Franciele Rohor de Souza

Beoordeeld en goedgekeurd door de apotheker Franciele Rohor de Souza.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 22 december, 2022

Vandaag gaan we de kenmerken van olaparib bespreken. Olaparib is een chemotherapiemedicijn voor de behandeling van verschillende vormen van kanker in vergevorderde stadia.

De merknaam is Lynparza, en het is oorspronkelijk door AstraZeneca ontwikkeld, een farmaceutisch bedrijf. Er zijn verschillende farmaceutische vormen van olaparib en artsen schrijven de een of de ander voor, afhankelijk van de ziekte en het stadium ervan.

Het tabletformaat is bijvoorbeeld een soort monotherapie voor de behandeling van volwassen patiënten met hooggradige epitheliale ovarium- en eileiderkanker. Het werkt ook bij recidiverende patiënten die op platina gebaseerde therapie ondergaan.

Olaparib-capsules zijn voor de behandeling van kankers met een gemuteerd gen: BRCA. Dit gen speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van kanker, vooral borst- en eierstokkanker.

Onthoud dat olaparib-capsules en -tabletten niet uitwisselbaar zijn vanwege de verschillen in dosering en biologische beschikbaarheid van elke formulering. De bijwerkingen die deze formuleringen bij patiënten die ze gebruiken kunnen veroorzaken zijn onder andere:

  • Misselijkheid
  • Diarree
  • Vermoeidheid
  • Neutropenie
  • Trombocytopenie
  • Duizeligheid

Kenmerken van olaparib: werkingsmechanisme

Uitvergroting van dna-keten

Dit medicijn remt de menselijke enzymen die verantwoordelijk zijn voor een goede DNA-reparatie: PARP. In-vitromonsters toonden aan dat het de groei van geselecteerde tumorcellijnen en ook tumorgroei remt. Men kan het zowel als monotherapie als in combinatie met eerder vastgestelde chemotherapieën gebruiken.

Wanneer olaparib zich aan deze DNA-geassocieerde enzymen bindt, dan voorkomt het DNA-herstel door een reeks reacties. In gezonde cellen vereist deze reparatie dat degenen die de BRCA-1- en BCRA-2-genen hebben, goed functioneren.

Alternatieve foutgevoelige reparatieroutes beginnen te worden geactiveerd (Spaanse link), wat tot verhoogde genomische instabiliteit in tumorcellen leidt die een storing in deze eiwitten hebben.

Genomische instabiliteit kan na verschillende replicatierondes van deze tumorcellen onaanvaardbare niveaus bereiken. De kankercellen sterven daardoor af. De reden hiervoor is dat ze in vergelijking met normale cellen een hoge hoeveelheid DNA-schade vertonen.

Toediening van olaparib na platinabehandeling bleek gunstig bij onderzoeken met patiënten die een BRCA-mutatie hadden en daarom geen functionerend BRCA-eiwit hadden. Het resultaat was een vertraging in tumorprogressie en een toename van de totale overleving versus platinabehandeling alleen (Spaanse link).

Kenmerken van olaparib en BRCA

BRCA

Zoals we hierboven vermeldden, wordt olaparib voornamelijk voor de behandeling van borstkanker gebruikt, hoewel het ook voor de behandeling van andere vormen van kanker kan worden gebruikt. Dit is vooral het geval als er vergevorderde neoplasmata of uitgezaaide eierstokkanker zijn.

Wat borstkanker betreft, is een van de meestvoorkomende moleculaire gebeurtenissen bij triple-negatieve borsttumoren de verandering van de functie van het BRCA-eiwit. Deze oncologische variëteit is een van de meest agressieve voor vrouwen.

Meer dan 80% van de patiënten met een mutatie in het BRCA1-gen heeft triple-negatieve borstkanker. Ongeveer 15% van de patiënten met eierstokkanker en 5% van degenen met borst-, alvleesklier- of prostaatkanker BRCA1- of BRCA2-mutaties geërfd.

Olaparib is een PARP-remmer, dit zijn eiwitten die beschadigd DNA helpen te herstellen. Aangezien BRCA-mutaties ook DNA-herstel kunnen belemmeren, kan een vergelijkbare remming van dit proces met olaparib tot kankerceldood leiden.

Onderzoekers evalueerden de werkzaamheid van olaparib in monotherapie en in combinatie met andere chemotherapiemedicijnen in verschillende fase II klinische onderzoeken (Spaanse link). De effectiviteit ervan in monotherapie bij patiënten met gevorderde borstkanker die al eerder intensief zijn behandeld, had ook een hogere objectieve respons.

Conclusie

Ten slotte vertegenwoordigt olaparib een nieuwe benadering als antineoplastische behandeling door middel van PARP-remming. In feite kan het een onvervulde behoefte bij patiënten met BRCA-geassocieerde kanker oplossen.

De behandeling is niet eenvoudig, omdat deze neoplastische ziekten vrij ver gevorderd zijn. Ze vereisen namelijk een combinatie van therapieën en een goede follow-up van de patiënt. In het ideale geval is er een adviserende oncologiegroep die altijd alert is op de behoeften van de patiënt en rekening met alle factoren houdt.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Robson, M., Im, S. A., Senkus, E., Xu, B., Domchek, S. M., Masuda, N., … Conte, P. (2017). Olaparib for metastatic breast cancer in patients with a germline BRCA mutation. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1706450
  • Ledermann, J., Harter, P., Gourley, C., Friedlander, M., Vergote, I., Rustin, G., … Matulonis, U. (2012). Olaparib maintenance therapy in platinum-sensitive relapsed ovarian cancer. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1105535
  • Oza, A. M., Cibula, D., Benzaquen, A. O., Poole, C., Mathijssen, R. H. J., Sonke, G. S., … Friedlander, M. (2015). Olaparib combined with chemotherapy for recurrent platinum-sensitive ovarian cancer: A randomised phase 2 trial. The Lancet Oncology. https://doi.org/10.1016/S1470-2045(14)71135-0

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.