Alles over allergieën voor geneesmiddelen

Allergische reacties op medicijnen kunnen op elke leeftijd optreden. Meestal treden ze echter op rond de leeftijd van 40 jaar.
Alles over allergieën voor geneesmiddelen
Franciele Rohor de Souza

Beoordeeld en goedgekeurd door de apotheker Franciele Rohor de Souza.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 13 februari, 2023

Allergieën voor geneesmiddelen zijn een reactie van het lichaam op een bepaald geneesmiddel. Het is een onverwachte, onvoorspelbare reactie van het immuunsysteem die geen verband houdt met de werking van het geneesmiddel zelf.

Wanneer je een geneesmiddel inneemt, kunnen er bijwerkingen optreden, afhankelijk van de dosis en mogelijke interacties tussen geneesmiddelen.

Er zijn echter ook andere soorten onvoorspelbare geneesmiddelreacties die geen verband houden met de dosis of mogelijke interacties tussen geneesmiddelen. Deze groep omvat onder andere reacties veroorzaakt door allergieën voor geneesmiddelen.

Soorten allergieën voor geneesmiddelen en reacties

Allergieën voor geneesmiddelen
Het is onmogelijk om te weten wanneer allergieën voor geneesmiddelen zullen optreden.

Afhankelijk van waar de reactie optreedt, kunnen de symptomen variëren. Dit kan van netelroos en intense jeuk, een algemene uitslag en zwelling, tot episodes van bronchospasme en zelfs anafylaxie zijn.

Allergische geneesmiddelenreacties worden in twee groepen verdeeld, afhankelijk van hoe snel ze optreden:

  • Onmiddellijke reacties. Deze treden op binnen het eerste uur na inname van het geneesmiddel. Ze worden uitgelokt door de productie van het antilichaam of immunoglobuline E (IgE). Dit is het meest gediagnosticeerde type reactie en is ernstig.
  • Late reacties. Deze treden op binnen een uur na inname van het geneesmiddel. Het kan echter vaak weken duren voordat ze zich ontwikkelen. Deze soorten allergieën voor geneesmiddelen worden in gang gezet door verschillende immuunmechanismen en kunnen leiden tot verschillende soorten reacties.

Hoe vaak en op welke leeftijd treedt een geneesmiddelenallergie op?

Allergische reacties op geneesmiddelen kunnen op elke leeftijd optreden . Ze treden echter meestal op vanaf ongeveer 40 jaar.

Op deze leeftijd is het normaler om meer medicijnen te moeten gebruiken dan bij jongere mensen. Daarom neemt de kans op overgevoeligheid toe bij herhaalde inname van geneesmiddelen.

De frequentie van dit soort allergische reacties is moeilijk te bepalen. Dat komt omdat er geen studies zijn over de werkelijke incidentie ervan. Men schat echter dat ze ongeveer 10% van alle bijwerkingen van geneesmiddelen uitmaken.

Ongeveer 5% van de volwassenen kan allergisch zijn voor een of meer geneesmiddelen. Maar men schat dat 15-25% van de algemene bevolking een of andere reactie kan hebben op de medicijnen die ze gebruiken.

Hoe kunnen allergieën voor geneesmiddelen worden gediagnosticeerd?

Vrouw gebruikt een inhalator
In ernstige gevallen kan er sprake zijn van ademhalingsproblemen.

Allergische reacties die het meest voorkomen zijn die veroorzaakt door beta-lactam antibiotica. en niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s).

De diagnose is gebaseerd op een gedetailleerde geschiedenis van de reactie en de medicijnen die de allergie veroorzaken. Om de diagnose te bevestigen worden laboratoriumtests en ook andere tests op het individu gebruikt. Denk hierbij aan onderzoeken zoals huidtests of gecontroleerde blootstellingstests.

Huidtests

Deze zijn het meest gebruikelijk. Ze kunnen intracutaan zijn, met een onmiddellijke aflezing van het resultaat na 15 minuten, of epicutaan of patch tests met een aflezing na 48 en 96 uur.

Het type test kiest de arts vervolgens op basis van het type en de ernst van de allergische reactie . Men moet hierbij ook rekening houden met de toestand van de patiënt en de behoefte aan het betreffende geneesmiddel.

Huidtesten bestaan uit het op verschillende manieren inbrengen van kleine hoeveelheden van het onderzochte geneesmiddel in de huid.

Om ze uit te voeren moeten concentraties van het geneesmiddel worden gebruikt waarvan is aangetoond dat ze niet irriterend zijn. Anders kunnen ze namelijk leiden tot fout-positieve resultaten.

Bij het uitvoeren van de tests kan de patiënt de allergische reactie ervaren die hij/zij kreeg bij het innemen van het geneesmiddel. Daarom moet men de hele procedure goed controleren en onder toezicht staan van ervaren personeel.

Gecontroleerde blootstellingstests

In bepaalde gevallen kunnen gecontroleerde blootstellingstests op geneesmiddelen nodig zijn. Bijvoorbeeld als alle andere eerdere tests negatief waren en bevestiging nodig is.

Om deze tests uit te voeren, zal men om de paar dagen toenemende hoeveelheden van het geneesmiddel oraal toedienen. Men start hierbij ook met kleine hoeveelheden. Die bouwt men vervolgens op totdat de therapeutische dosis is bereikt.

Een veel voorkomende reactie

Allergieën voor geneesmiddelen kan men helaas niet voorkomen. Het is alleen mogelijk om het geneesmiddel te vermijden als de allergie al bij je is vastgesteld. In dat geval zal je arts het gebruik van dat geneesmiddel en geneesmiddelen die tot dezelfde familie behoren uitsluiten.

Vergeet echter niet dat het belangrijk is om geneesmiddelen alleen in te nemen wanneer dat nodig is. Daarnaast is het belangrijk om de instructies van je arts of apotheker nauwkeurig op te volgen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Cardona, R., Ramírez, R. H., Reina, Z., Escobar, M. F., & Morales, E. (2009). Alergia e intolerancia a antiinflamatorios no esteroides: desensibilización exitosa en tres casos y revisión de la literatura. Biomédica. https://doi.org/10.7705/biomedica.v29i2.20

  • CHAVES Erika, A. (2004). Pruebas diagnósticas en alergia y su utilidad clínica. Diagnostic Tests and their Clinical Use in Allergy. Rev Med Hered.

  • Carina Chromoy, G., & Pedro Mallo, M. (2014). Alergia al látex: el farmacéutico como agente de cambio. Hospital Naval Buenos Aires.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.