Wat is precies het FODMAP-beperkte dieet?

Het FODMAP-beperkte dieet is een dieet dat vrij is van bepaalde koolhydraten. Het laat voedsel weg dat bij sommige mensen niet gemakkelijk door de darmen wordt opgenomen of volledig onverteerbaar is. Wat zijn de voordelen? Blijf lezen om erachter te komen.

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Marta Guzmán.

Laatste update: 07 november, 2022

Heb jij een darmaandoening? Het volgen van het FODMAP-beperkte dieet kan soms je symptomen helpen verbeteren en zelfs elimineren. Over het algemeen bestaat dit dieet uit het vermijden van bepaalde soorten voedsel die moeilijk te verteren zijn. Wil jij weten wat het is en hoe het jou kan helpen? Lees dan zeker verder.

Het FODMAP-beperkte dieet

Het FODMAP-beperkte dieet wordt aangeraden door onderzoekers van de Monash University in Australië. Dit acroniem staat voor ‘fermenteerbare oligosachariden, disachariden, monosachariden en polyolen.’

Deze stoffen behoren tot een groep koolhydraten die de darm in sommige gevallen moeilijk kan opnemen. Sommige mensen kunnen ze gewoon helemaal niet verteren.

Wat is het doel van dit dieet?

De basis van dit type dieet is het beperken van voedingsmiddelen die tot bepaalde darmklachten leiden, zoals:

• Abdominale zwelling
• Pijn in de onderbuik
• Winderigheid
• Diarree
• Opgezette buik
• Verminderde stoelgang

Je kunt dit dieet ook gebruiken om problemen te verbeteren zoals:

• Prikkelbare dikke darm
• Prikkelbare darm syndroom
• Colitis ulcerosa
• Ziekte van Crohn

Wat houdt het dieet precies in?

De FODMAP-verbindingen zijn aanwezig in voedsel dat fructose, galactanen, fructanen of polyolen bevat. Hieronder geven we enkele voorbeelden van producten die deze stoffen bevatten:

• Tarwe, rogge, uien en knoflook zijn rijk aan fructo-oligosachariden.
• Peulvruchten bevatten galacto-oligosachariden.
• Zuivelproducten (met name melk) bevatten lactose.
• Honing, siropen, appels en ander fruit bevatten fructose.
• ‘Light’ voedingsmiddelen bevatten meestal zoetstoffen.
• Peren en pruimen bevatten polyolen (soribitol, xylitol, maltitol en mannitol).

FODMAP-rijke producten om te vermijden

• Granen zoals zilvervliesrijst, haver, gerst, rogge, gierst en volkoren granen.
• Peulvruchten zoals bonen, kikkererwten, erwten en linzen.
• Groenten zoals knoflook, artisjokken, aubergines, broccoli, uien, spruitjes, bloemkool, andijvie, asperges, sla, paprika, prei, bieten en champignons.
• Vers en gedroogd fruit zoals kersen, pruimen, frambozen, aardbeien, appels, perziken, meloenen, bramen, druiven, olijven, abrikozen, veenbessen, vijgen, avocado’s, dadels en mango’s.
• Noten zoals amandelen, cashewnoten, hazelnoten, pinda’s, kastanjes, walnoten, pijnboompitten, pompoenpitten en pistachenoten.
• Melk en melkproducten.
• Verwerkt vlees en worsten.
• Geraffineerde suikers.
• Dranken zoals koffie, thee, bier, sterke drank, wijn, frisdrank, verpakte vruchtensappen.
• Natuurlijke zoetstoffen zoals suiker, fructose, agavesiroop, ahornsiroop en honing.
• Kunstmatige zoetstoffen zoals erythritol, isomalt, lactitol, maltitol, mannitol, sorbitol en xylitol.

Hoe moet je het implementeren?

Er zijn drie fasen om het FODMAP-beperkte dieet te implementeren:

• Fase 1. Dit is de restrictiefase, die meestal 6 tot 8 weken duurt. De bedoeling is dat je alle voedingsmiddelen die rijk zijn aan FODMAP’s strikt vermijdt. Dit is om te proberen de gastro-intestinale problemen te verbeteren.
• Fase 2. Tijdens de herintroductiefase probeer je vervolgens langzaam de soorten voedsel uit die je in de vorige fase hebt vermeden. Dit is om de tolerantie te bepalen. Deze fase duurt tussen de 8 en 12 weken.
• Fase 3. Zodra de herintroductiefase voorbij is, kun je je dieet personaliseren om de voedselvariëteit te behouden en onnodige beperkingen te vermijden, terwijl je de controle over je klachten behoudt.

Wat zijn de voordelen van het FODMAP-beperkte dieet?

Zoals we eerder vermeldden, wordt dit type dieet aanbevolen voor de behandeling van darmaandoeningen. Het heeft bijvoorbeeld veel bewezen voordelen voor mensen die lijden aan het prikkelbare darm syndroom, volgens een studie (link in het Engels) gepubliceerd in Gastroenterology. Het kan de symptomen namelijk met wel 76% verminderen.

In het algemeen verbetert het de symptomen van deze aandoening en vermindert het zowel ontstekingen als buikpijn door de fermenteerbare substraten van darmbacteriën te verminderen. Het helpt ook bij winderigheid en normaliseert de stoelgang.

Het verbetert ook de spijsverteringssymptomen bij patiënten met een functionele darmaandoening en bij patiënten met organische gastro-intestinale aandoeningen. 84% van de patiënten in een onderzoek (link in het Engels) vertoonde een verbetering van hun spijsverteringssymptomen wanneer ze zich aan het dieet hielden.

Bovendien kan meer dan 80% van de patiënten na de herintroduciefase zowel tarwe als volle melkproducten verdragen, meer dan 70% van de peulvruchten en twee porties fruit met weinig fructose, allemaal in dezelfde maaltijd.

Dit dieet kan dus veel voordelen voor de gezondheid bieden voor sommige mensen, maar het heeft ook enkele nadelen. Wees er dus voorzichtig mee als je last hebt van obstipatie. Het dieet bevat namelijk weinig vezels en dit kan je symptomen verergeren.

Je moet daarom samen met een diëtist of voedingsdeskundige werken, omdat het een zeer streng dieet is dat een geleidelijke herintroductie en aanpassing van bepaalde voedselinname vereist. Praat daarom met je arts voor meer informatie.