Wat is een overbeet en hoe kun je het behandelen?

Mensen met een overbeet hebben een afwijking in de manier waarop hun boventanden zich verhouden tot hun ondertanden. Daardoor kunnen ze niet goed bijten. Lees verder om meer te weten te komen over de oorzaken en behandelingen, en hoe je het kunt voorkomen.

Een overbeet is een veel voorkomende afwijking die invloed heeft op de manier waarop iemand kauwt. Er is sprake van een overbeet wanneer de boventanden de ondertanden bedekken of er erg ver vanaf staan.

Deze slechte stand van het gebit kan echter zo gering zijn dat alleen een tandarts het kan waarnemen. Het kan ook zo uitgesproken zijn dat de persoon niet in staat is zijn mond volledig te sluiten vanwege de vooruitstaande tanden.

Dit kan een esthetisch probleem zijn dat degene die het heeft wil corrigeren. Daarnaast kan deze afwijking, als het niet wordt behandeld, leiden tot gezondheidscomplicaties.

In dit artikel vertellen wij je daarom over de oorzaken en complicaties van overbeet. Ook tonen wij je de alternatieve behandelingsopties die specialisten kunnen gebruiken om het te corrigeren. Deze opties zijn afhankelijk van de leeftijd van de patiënt. Lees dus verder en leer meer over deze ‘konijnentanden’.

Soorten overbeet

Zoals we reeds hebben vermeld, is een overbeet een afwijking in de manier waarop de boventanden en de ondertanden op elkaar aansluiten. Er zijn echter verschillende soorten van een overbeet zoals:

• Horizontaal. Hiervan is sprake wanneer er een grotere ruimte dan normaal is tussen de rand van de bovenste snijtanden en het buitenste gedeelte van de onderste snijtanden. Bij het bijten overtreffen de bovenkiezen de ondertanden met meer dan 2 mm. Dit is de gebruikelijke afstand tussen deze tanden. Dus, de boventanden staan ver weg van de ondertanden.
• Verticaal. Deze afwijking is ook bekend als een diepe beet. Hier is sprake van waarbij de bovenste snijtanden meer dan 40% van de onderste bedekken iemand bij het bijten. Als de afstand tussen de rand van de boventanden en die van de ondertanden meer dan 2 mm is, dan heb je te maken met een afwijking.
• Gemengd. Dit is een combinatie van beide bovenstaande soorten. De bovensnijtanden staan ver van de ondersnijtanden af en ze bedekken ze te veel.

Wat veroorzaakt een overbeet?

Verschillende factoren kunnen een onjuiste verhouding tussen de boven- en ondertanden veroorzaken. Hieronder geven we een overzicht van de meest voorkomende oorzaken.

Genetica en erfelijkheid

Er zijn gevallen waarin een overbeet erfelijk is. Over het algemeen hebben meerdere leden van dezelfde familie een overbeet. Zij kunnen geboren zijn met een kleine onderkaak of een grote bovenkaak.

Disfunctionele gewoonten

Sommige repetitieve en niet-functionele gewoonten die kinderen vormen, kunnen de ontwikkeling en groei van hun botten en de stand van hun tanden beïnvloeden. De volgende gewoonten kunnen een overbeet veroorzaken:

• Duimzuigen. De gewoonte om op een vinger of duim te zuigen is een disfunctionele gewoonte die niet-voedzaam zuiggedrag in stand houdt. Door deze herhaalde bewegingen en de druk die door de duim wordt uitgeoefend, kan het gehemelte zich abnormaal ontwikkelen en kunnen de tanden in de verkeerde hoek groeien.
• Gebruik van een fopspeen. Dit is een andere niet-nuttige zuiggewoonte die een overbeet kan veroorzaken. Langdurig gebruik van een fopspeen, nadat het kind 2 jaar oud is geworden, kan ongewenste veranderingen in de stand van de tanden veroorzaken.
• Duwen met de tong. De druk van de tong tegen de tanden kan ze na verloop van tijd wegduwen. Hoewel deze gewoonte meestal een andere slechte gebitspositie veroorzaakt, een open beet, kan het ook een overbeet veroorzaken. Anatomische veranderingen, zoals ontstoken amandelen, tonsillitis, problemen met slikken, stress en slaapproblemen kunnen deze gewoonte veroorzaken.

Slecht geplaatste tanden

Een gebrek aan tanden, te veel tanden, te veel ruimte tussen de tanden of een verdringing van het gebit kunnen er allemaal voor zorgen dat de tanden verschuiven. Dit kan de juiste stand van de snijtanden beïnvloeden, wat op zijn beurt een overbeet kan veroorzaken.

Tumoren en cysten

De aanwezigheid van een tumor of een cyste in het kaakbot kan de stand van de tanden veranderen, waardoor ze niet meer op de juiste plaats staan. Een knobbel of een gezwel van hard of zacht weefsel in het bovenste deel van de mond kan de snijtanden naar voren doen schuiven, waardoor een overbeet ontstaat.

Mogelijke complicaties

Een overbeet heeft niet alleen een esthetisch effect op de persoon die deze afwijking heeft. Het kan ook invloed hebben op andere manieren waarop de mond werkt, waardoor verschillende problemen ontstaan. Denk hierbij aan problemen zoals:

• Veranderingen in de spraak. Een overbeet kan iemand moeilijkheden bezorgen bij het uitspreken van fonemen waarbij de bovenste snijtanden en de lippen betrokken zijn.
• Ademhalingsproblemen worden in verband gebracht met een slechte uitlijning van het gebit zoals een overbeet.
• Moeilijkheden en problemen met bijten, kauwen en goed eten.
• Schade aan andere tanden. Slijtage van het glazuur en een verhoogd risico op gaatjes, tandvleesontsteking en tandfracturen (Spaanse link).
• Veranderingen in de vorm en het uiterlijk van het gezicht.
• Pijn in het temporomandibulair gewricht, hoofd en nek.

Beschikbare behandelingen voor overbeet

Het doel van deze behandelingen is om de onjuiste verhouding tussen de boven- en ondertanden te corrigeren. De specialisten streven dus naar een esthetischer en functioneler gebit om de levenskwaliteit van de patiënt te verbeteren.

In geen enkel geval mag je je tanden verplaatsen door een thuisbehandeling. Het uitoefenen van kracht op je tanden om hun positie te veranderen moet op een geleidelijke en gecontroleerde manier gebeuren.

Thuis op je eigen manier te werk gaan is een groot risico en kan nog veel meer schade aanrichten. Het zal waarschijnlijk de problemen dan je misschien al hebt verergeren.

Een tandarts zal deze aspecten evalueren en de beste oplossing voor elk geval in het bijzonder voorstellen. De behandelingen kunnen chirurgisch of niet-chirurgisch zijn. De manier waarop specialisten een overbeet kunnen corrigeren hangt af van diverse factoren zoals:

• wanneer de behandeling gestart wordt.
• of de patiënt een kind, een puber of volwassene is.
• de ernst van het probleem.
• de oorzaak van de afwijking van het gebit.

Chirurgische behandeling van een overbeet

Als een overbeet ernstig is en een orthodontist het niet kan verhelpen, is een chirurgische ingreep de behandeling van keuze. Alleen volwassenen kunnen deze behandeling krijgen, omdat hun botten al gestopt zijn met groeien.

In deze gevallen is de oorzaak van de overbeet een botprobleem en is een operatie de enige mogelijkheid om een correcte verhouding tussen de boven- en onderkaak te creëren. Tijdens deze behandeling zal de specialist afhankelijk van het geval het bot van de bovenkaak naar achteren en/of het bot van de onderkaak naar voren verplaatsen.

De patiënt zal een beugel nodig hebben, zowel voor als na de operatie. Dit is noodzakelijk om de behandeling te voltooien. In gevallen waar de overbeet wordt veroorzaakt door een gebrek aan ruimte in de mond, zal de specialist bepaalde tanden trekken om de andere te kunnen verplaatsen naar de gewenste stand en locatie.

Niet-chirurgische behandeling van een overbeet

Orthodontische behandeling met verschillende soorten hulpmiddelen is de eerste optie om het probleem op te lossen. De keuze van de methode zal afhangen van de leeftijd, de oorsprong en de ernst van het geval. Enkele mogelijkheden van niet-chirugische behandelingen zullen we hieronder bespreken.

Interceptieve orthodontie

Kinderen tussen 6 en 11 jaar hebben meestal dit type beugel als het gaat om het verplaatsen van de tanden. De beugel begeleidt en corrigeert de groei van de kaakbeenderen naarmate deze zich verder ontwikkelen.

Door dit soort vroegtijdige behandelingen kunnen specialisten een juiste verhouding tussen beide botten verkrijgen en moeilijkere, traumatische, lange en dure procedures in de toekomst bijna altijd vermijden.

Specialisten kunnen palatale expanders gebruiken om een overbeet te behandelen. Deze hecht zich aan de kiezen en heeft een schroef die de twee tanden geleidelijk van elkaar scheidt.

Vaste beugels

Deze zitten vast op de tanden en zijn nuttig voor het corrigeren van een overbeet bij adolescenten en volwassenen. In dit geval corrigeren ze geen botten, maar verplaatsen ze de tanden om een aanvaardbare harmonie tussen de boven- en ondertanden mogelijk te maken.

Invisalign

Dit is een alternatieve orthodontische behandeling met een onzichtbaar en uitneembaar bitje. Zowel volwassenen als adolescenten kunnen hiervan gebruik maken. De behandeling bestaat eruit dat de patiënt een reeks speciaal voor hem gemaakte transparante aligners gebruikt die de tanden de goede kant op bewegen.

Ze helpen de tanden uit te lijnen en te bewegen om een goede verhouding tussen de boven- en ondertanden te creëren. Hiermee wordt een soortgelijk resultaat bereikt als met een vaste beugel, maar op een veel esthetischere manier.

Is het mogelijk om een overbeet te voorkomen?

Er zijn factoren waardoor mensen aanleg hebben voor een overbeet die niet te voorkomen is. In die gevallen, bijvoorbeeld als er al veranderingen zijn in de manier waarop andere leden van de familie bijten, is vroegtijdig een orthodontist raadplegen de beste manier om toekomstige problemen te voorkomen.

Verder is het van essentieel belang de handelingen en gewoonten van kinderen te controleren die de ontwikkeling of verergering van dit probleem bevorderen. Voorkomen dat kinderen fopspenen of zuigflessen gebruiken, op hun vingers of duim zuigen en met hun tong tegen hun tanden duwen kan namelijk helpen om dit probleem te voorkomen.

Vroegtijdige en regelmatige bezoeken aan de tandarts zijn altijd de beste opties om een probleem op te sporen. Als je een kind hebt, kun je een tandarts raadplegen voordat de baby één jaar wordt. Een orthodontist bezoeken kan vanaf 6 jaar, zodat je elke verandering in een vroeg stadium kunt aanpakken. Het helpt je ook om in de toekomst duurdere en gecompliceerdere behandelingen te vermijden.