Wat is een borstreconstructie en wanneer wordt het aanbevolen?

Een borstreconstructie is een steeds vaker voorkomende behandeling bij oncologische patiënten. In dit artikel zullen we de indicaties en de bestaande benaderingen van deze procedure bekijken.

Een borstreconstructie is een procedure die een relatief normaal uiterlijk van de borsten herstelt. Het is een operatie die artsen op verschillende manieren kunnen uitvoeren. Dit is afhankelijk van de omstandigheden van de vrouw en het onderliggende gezondheidsprobleem.

Het is meestal een operatie waarvoor men kiest na een borstamputatie in verband met kanker. Een borstamputatie is een operatie waarbij één of beide borsten worden verwijderd om borstkanker te behandelen of te voorkomen.

Helaas is borstkanker een van de meest voorkomende vormen van kanker bij vrouwen. Bovendien hebben borsten een opmerkelijk belang in iemands zelfvertrouwen en zelfrespect. Daarom leggen we in dit artikel alles uit wat je moet weten over een borstreconstructie en hoe specialisten dit uitvoeren.

Waarom vindt een borstreconstructie plaats?

Een borstreconstructie, zoals we in de inleiding hebben uitgelegd, is een procedure die artsen meestal uitvoeren na een borstamputatie. Een mastectomie is een operatie die wordt uitgevoerd om borstkanker te behandelen of te voorkomen.

Reconstructie, volgens de Spaanse Vereniging voor Esthetische en Reconstructieve Plastische Chirurgie, verbetert het zelfbeeld en vergemakkelijkt de emotionele stabiliteit van de vrouw die een borstamputatie heeft moeten ondergaan. Bovendien kan de houding ten opzichte van de ziekte hierdoor positiever zijn en minder impact hebben op het dagelijks leven.

Het doel van een borstreconstructie is het herstellen van de natuurlijke uiterlijk van de borst. Het idee is om de leemte of misvorming te vullen die na de borstamputatie overblijft. Het is ook de bedoeling dat beide borsten zo veel mogelijk op elkaar lijken. In de meeste gevallen worden een tepel en tepelhof nagebouwd om het resultaat te verbeteren.

Er is vaak de neiging om te denken dat een borstreconstructie alleen met implantaten kan worden uitgevoerd. Dankzij de vooruitgang in de geneeskunde zijn er echter steeds meer manieren om dit te doen. De bezorgdheid over en het bewustzijn van het belang van deze kwestie is in de laatste jaren toegenomen.

In veel landen, zoals Spanje, maakt reconstructie deel uit van de behandeling van borstkanker. Zodra de diagnose is gesteld, wordt de strategie gepland en een behandelplan opgesteld. Zowel oncologen als plastisch chirurgen werken samen om de beste oplossing en het meest esthetische en veilige resultaat te vinden.

Wanneer kan men een borstreconstructie uitvoeren?

Een borstreconstructie kan worden uitgevoerd bij bijna alle vrouwen die een borstamputatie hebben ondergaan. Dit is echter wel afhankelijk van de gezondheidstoestand van de patiënt. Vooral de toestand van de kanker speelt hierbij een belangrijke rol.

In sommige gevallen voeren specialisten de reconstructie al uit tijdens de borstamputatie-operatie zelf. Dat heet onmiddellijke wederopbouw. Het heeft het voordeel dat er interventies nodig zijn wat goedkoper is. Het heeft ook minder psychologische impact op de patiënt.

Dit is echter niet altijd het geval. Zoals een artikel van het National Cancer Institute (Engelse link) uitlegt, is het essentieel om eerst te overwegen of de vrouw al dan niet radiotherapie nodig heeft.

Het probleem is dat radiotherapie complicaties van de wond kan veroorzaken, zoals problemen met genezen. Er zijn echter gevallen waarin dit niet als een contra-indicatie wordt beschouwd.

Het type kanker is ook een bepalende factor. Als de borstkanker van het inflammatoire type is, is het meestal nodig om tijdens de borstamputatie veel huid te verwijderen. Het kan daarom complex zijn om de borst op dat moment te reconstrueren.

Het belang van medisch advies

Medisch advies is van fundamenteel belang bij een borstreconstructie. Zoals we hierboven hebben kunnen lezen, wordt de strategie meestal bepaald door verschillende medische specialismen.

De patiënt moet begrijpen wat de behandelingsopties zijn en deze evalueren. Er zijn veel factoren die van invloed zijn op het type techniek dat voor reconstructie wordt gekozen. Bijvoorbeeld de leeftijd, de borstomvang en de vorm. De artsen moeten  deze factoren natuurlijk individueel beoordelen.

Bovendien kan een vrouw er de voorkeur aan geven het tijdstip van de borstreconstructie te kiezen. Sommige vrouwen willen het niet dat de arts dit meteen doet en dat moet gerespecteerd worden.

Aan de andere kant is het belangrijk op te merken dat plastisch chirurgen zeer bekend zijn met dit soort procedures. Daarom is hun oordeel meestal objectief en zeer betrouwbaar wat betreft het resultaat.

Opties voor borstreconstructie

Specialisten kunnen borstreconstructies uitvoeren met behulp van verschillende technieken. Zoals we eerder hebben uitgelegd, proberen ze voor elke patiënt de meest geschikte optie te vinden. In de volgende paragrafen lichten we de belangrijkste opties toe.

1. Reconstructie met implantaten

Een van de meest gebruikte opties voor borstreconstructie is het gebruik van borstimplantaten. Volgens specialisten van de Mayo Clinic zijn dit hulpmiddelen die kunnen helpen om de borst te hervormen en volume te geven. Ze zijn meestal gevuld met een zoutoplossing of siliconengel.

Vaak plaatsen artsen de implantaten onmiddellijk, tijdens de operatie waarbij ze de borst amputeren. Soms zijn echter meerdere vervolginterventies nodig om het implantaat in te kunnen brengen.

In sommige gevallen plaatsen specialisten bij die eerste operatie een expander. De expander is een apparaat dat de huid van de borst rekt. Daarnaast helpt het om ruimte te maken om de prothese tijdens de tweede operatie te plaatsen. Dit instrument vergroot geleidelijk de omvang van deze ruimte.

Wanneer de gewenste uitzetting is bereikt,zal de chirurg het implantaat plaatsen. Vervolgens voeren plastisch chirurgen meestal een operatie uit om de tepel en het tepelhof te reconstrueren, wat we later zullen uitleggen.

2. Reconstructie met lichaamseigen weefsels

Artsen kunnen een borstreconstructie uitvoeren met weefsels uit een ander deel van het lichaam. Dit zijn grafts of flappen. Volgens een artikel in Breast Cancer  (Engelse link) wordt het weefsel verkregen uit gebieden zoals de dijen, buik of billen. Vervolgens gebruiken de artsen het weefsel om de borsten opnieuw vorm te geven.

Omdat het vetweefsel van elders is, kan de borst zo gemaakt worden dat deze past bij het gewicht en de lichaamsbouw van de vrouw. Het belangrijkste voordeel is dat het resultaat meestal natuurlijker is dan dat van implantaten.

Het probleem is dat het meer littekens achterlaat. Een op de plaats waar het weefsel vandaan kwam en een andere in de borst zelf. Daarnaast moeten specialisten meestal meerdere ingrepen uitvoeren.

Aan de andere kant raden artsen deze techniek niet aan voor vrouwen met problemen met de bloedsomloop. Dat geldt ook voor vrouwen die roken, diabetes of een bindweefselprobleem hebben.

3. Posterieure reconstructie van de tepel en tepelhof

De tepel en het tepelhof zijn het meest zichtbare deel van de borst. Een borstreconstructie vereist meestal een ingreep om deze weefsels te herstellen. Hierdoor lijken de borsten meer op elkaar. De arts probeert ze te zo gelijk mogelijk in positie, vorm en grootte te maken.

Een specialist tatoeëert meestal de tepelhof op de borst. De tepel daarentegen kan uit de huid van een ander deel van het lichaam komen. Als de andere tepel groot en intact is, kan de chirurg een klein deel verwijderen en dit in de gereconstrueerde borst plaatsen.

Er zijn zelfs technieken om een nieuwe tepel op de huid van dezelfde borst te projecteren. Over het algemeen voeren artsen deze procedure ongeveer 3 of 4 maanden na de operatie uit.

Beperkingen en complicaties van borstreconstructie

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat een borstreconstructie niet altijd het gewenste resultaat oplevert. Het is een techniek die complex kan zijn. Het hangt af van de situatie van waaruit je begint en hoe de borst er voor de operatie uitzag.

Bovendien kunnen er, zoals bij elke andere operatie, complicaties optreden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan infecties, hematomen en  een vertraagde genezing. In sommige gevallen is er sprake van een seroom, implantaatruptuur of zelfs implantaatextrusie.

Wederopbouw vereist hersteltijd

Een borstreconstructie is een zeer nuttige operatie om te proberen de borsten een natuurlijk, symmetrisch en aantrekkelijk uiterlijk te geven. Op deze manier heeft de vrouw die een borstamputatie heeft moeten ondergaan een groter gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen.

Het is echter nog steeds een chirurgische ingreep die complex kan zijn. Net als elke andere operatie vereist het hersteltijd en veel overleg voordat een keuze gemaakt wordt. Het is daarom essentieel om altijd het advies van de specialist op te volgen.