Vrouwen zijn meer sedentair na hun pensioen, blijkt uit onderzoek

Wist je dat, volgens een studie vrouwen na hun pensionering meer sedentair zijn dan mannen? Lees verder om meer te weten te komen over de resultaten van dit onderzoek uit Finland.
Vrouwen zijn meer sedentair na hun pensioen, blijkt uit onderzoek

Geschreven door Rafael Victorino Muñoz

Laatste update: 24 augustus, 2022

De algemene indruk is dat mensen na hun pensionering meer sedentair worden. Dit komt doordat ze niet meer naar hun werk hoeven te gaan of bepaalde taken in verband met het hebben van een baan niet meer hoeven uit te voeren.

Om hiervoor objectieve bewijzen te verzamelen, heeft een medisch team van de Universiteit van Turku (Finland) onderzoek verricht naar dit onderwerp (Engelse link). Het doel was de sedentaire tijd voor en na de pensionering te achterhalen en te vergelijken of deze metingen verschillen naar geslacht en beroep.

Na een observatie van een jaar met bijna 500 deelnemers kwamen zij tot de conclusie dat de sedentaire uren bij vrouwen toenamen en bij mannen op een hoog niveau bleven. Dit is iets om goed op te letten, om de hoeveelheid inactieve tijd bij gepensioneerden te verminderen. Dit vermindert namelijk het risico op ziekten die met een sedentaire levensstijl te maken hebben.

Sedentaire levensstijl voor en na de pensionering

Een vrouw kijkt naar een foto met een kind

Deskundigen definiëren (Engelse link) een sedentaire levensstijl als gedrag met een laag energieverbruik dat plaatsvindt tijdens het wakker zijn. Het maakt niet uit of het nu zittend of liggend is. Het lichaam is sedentair tijdens activiteiten zoals:

  • het televisiekijken.
  • naar muziek luisteren.
  • achter de computer zitten.
  • lezen.

Volgens verschillende studies (Engelse link) is de sedentaire levensstijl de laatste decennia in de wereld dus toegenomen. Dit is te wijten aan de technologie in verband met werk, huishouden en woon-werkverkeer, maar ook in de vrije tijd.

De sedentaire tijd is gemiddeld vrij hoog in de westerse landen. En het neigt nog verder toe te nemen met de leeftijd en na de pensionering, volgens studies die dit melden (Engelse link).

Hoe vond het onderzoek plaats?

In het onderzoek van Suorsa e.a., dat verscheen in de 2019 Journals of Gerontology (Engelse link), begonnen de auteurs met de hypothese dat er al studies over sedentaire levensstijlen hadden plaatsgevonden, maar de meeste zijn zelf-gerapporteerd.

Dit betekent dat degenen die deelnamen de informatie zelf verstrekten. Deze gegevens kunnen echter onbetrouwbaar zijn, omdat ze onderhevig zijn aan geheugen- en rapportagefouten, aangezien het mogelijk is dat de persoon zich iets niet herinnert of het uit gemakzucht niet meldt.

Om een dergelijk probleem te vermijden, vertrouwden de onderzoekers op technologische hulpmiddelen om nauwkeurige en toch objectieve metingen te verrichten. Daartoe maakten zij gebruik van versnellingsmeters, die de deelnemers op hun polsen plaatsten (Spaanse link).

De uiteindelijke steekproef bestond uit 478 mensen, werknemers uit de publieke sector, die tussen 2016 en 2019 met pensioen gingen en die eerder hadden deelgenomen aan een onderzoek naar oudere volwassenen in Finland (FIREA).

De onderzoekers contacteerden hen op basis van hun geschatte pensioneringsdatum. Degenen die ermee instemden om deel te nemen, werden opgevolgd met vragenlijsten en accelerometermetingen.

Wat waren de resultaten?

De gegevens van de versnellingsmeter werden gemeten vóór en na de pensionering, met een tussenpoos van een jaar. Van de belangrijkste resultaten van het onderzoek vallen de volgende op:

  • De meerderheid was vrouwelijk (85 %) en werkte met de handen (67 %).
  • De gemiddelde leeftijd bij pensionering was 63,2 jaar.
  • De gemiddelde duur van de waakzaamheid bedroeg 16,1 uur vóór en 15,7 uur na de pensionering. Er was dus een toename van het aantal slaapuren.
  • Tijdens hun beroepsleven hadden vrouwen gemiddeld 8 uur en 10 minuten sedentaire tijd per dag.
  • Vrouwen hadden meer sedentaire tijd na hun pensionering, gemiddeld 29 minuten.
  • Hoewel de sedentaire tijd lager was bij vrouwen met een lichamelijk beroep, vertoonden zij een grotere toename na hun pensionering (63 minuten).
  • Vóór de pensionering was de dagelijkse sedentaire tijd van mannen bijna twee uur meer dan die van vrouwen. Na de pensionering was er echter geen verandering bij de mannen.

Conclusie: vrouwen zijn meer sedentair na hun pensionering

Dit is de eerste longitudinale studie die veranderingen in sedentaire tijdschema’s analyseert, objectief gemeten. De bevindingen bevestigen andere eerdere resultaten, want hoewel sedentair gedrag inderdaad toeneemt na pensionering van het werk, is dit niet voor iedereen hetzelfde.

Zoals waargenomen, kunnen we zeggen dat mannen gemiddeld minder actief zijn, maar dat vrouwen meer sedentair worden na hun pensionering. Hoewel de onderzoekers suggereren dat metingen moeten worden verricht bij andere populaties, denken zij dat het mogelijk is de resultaten te extrapoleren.

Waarom moeten we actief zijn op oudere leeftijd?

Een ouder echtpaar neemt deel aan een fitnessles

Deze conclusies kunnen als een waarschuwingsteken in aanmerking worden genomen, aangezien de risico’s van een sedentaire levensstijl die met verschillende pathologieën in verband worden gebracht welbekend zijn:

  • obesitas.
  • verhoging van het cholesterolgehalte in het bloed.
  • verzwakking en verlies van spiermassa (sarcopenie).
  • diabetes.
  • cardiometabolische ziekten.
  • artrose en osteoporose.

Daarom moeten we na ons pensioen actief worden om deze risico’s te verminderen. Het is mogelijk om met een beetje wilskracht een zittende levensstijl te overwinnen. De voordelen zijn onbetwistbaar.

Hoe een actief pensioen te hebben

Om actief met pensioen te gaan, moeten we om te beginnen een deel van de uren die we aan inactieve vrijetijdsbesteding besteden, opgeven. Dit verwijst naar televisie kijken of surfen op het internet, of het nu op de tablet, telefoon of computer is.

Tegelijkertijd zijn er verschillende bewegingsroutines voor senioren die je thuis kunt doen. Het is belangrijk op te merken dat lichaamsbeweging voor ouderen zich aanpast wat betreft de inspanning die gevraagd wordt. Ook rek- en strekoefeningen voor de verschillende lichaamsdelen moeten worden opgenomen in de trainingen.

Deskundigen raden ook aan sedentaire activiteiten te vervangen door andere die calorieën verbruiken. Een alternatief is dansles. De voordelen van dans zijn divers, zowel lichamelijk als sociaal.

Een andere optie is om lid te worden van een club of vereniging. Hoewel dit in sommige gevallen niet erg dynamische activiteiten zijn, betekent alleen al het bewegen om het huis te verlaten dat iemand even uit een sedentaire houding ontsnapt.

Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Risico’s van een zittende levensstijl voor je hersenen

Vrouwen die meer sedentair zijn na hun pensionering kunnen de statistieken veranderen

Pensionering kan een ingewikkelde en zelfs uitdagende tijd zijn. We hebben geleerd om te werken en altijd bezig te zijn. We hebben echter niet geleerd wat we moeten doen als het tijd is om alleen thuis te zijn.

Hoewel de meeste mensen een hobby hebben om hen af te leiden en de uren te vullen die ze vroeger op het werk doorbrachten, vereisen veel van deze activiteiten geen lichamelijke inspanning.

Daarom is het, net als op andere momenten in het leven, belangrijk om na pensionering jezelf opnieuw uit te vinden om een gezonde levensstijl aan te houden. Vrouwen die na hun pensionering meer sedentair zijn, kunnen met kleine actieve veranderingen hun welzijn en levenskwaliteit verbeteren.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Bellettiere J, Healy GN, LaMonte MJ, et al. Sedentary behavior and prevalent diabetes in 6,166 older women: the objective physical activity and cardiovascular health study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2018; 74: 387 – 395.
  • de Rezende LF, Rey López JP, Matsudo VK, do Carmo LO. Sedentary behavior and health outcomes among older adults: a systematic review. BMC Public Health. 2014; 14: doi:10.1186/1471-2458-14-333.
  • Ekelund U, Steene-Johannessen J, Brown WJ, et al.; Lancet Physical Activity Series 2 Executive Committee; Lancet Sedentary Behaviour Working Group. Does physical activity attenuate, or even eliminate, the detrimental association of sitting time with mortality? A harmonised meta-analysis of data from more than 1 million men and women. Lancet. 2016;388:1302– 1310. doi:10.1016/S0140-6736(16)30370-1
  • Leskinen T, Pulakka A, Heinonen OJ, et al. Changes in non-occupational sedentary behaviours across the retirement transition: the Finnish Retirement and Aging (FIREA) study. J Epidemiol Community Health. 2018; 72: 695–701.
  • Powell C, Herring MP, Dowd KP, Donnelly AE, Carson BP. The cross-sectional associations between objectively measured sedentary time and cardiometabolic health markers in adults—a systematic review with meta-analysis component. Obes Rev. 2018; 19: 381–395.
  • Stenholm S, Pulakka A, Kawachi I, et al. Changes in physical activity during transition to retirement: a cohort study. Int J Behav Nutr Phys Act. 2016; 13: doi:10.1186/s12966-016-0375-9.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.