Verlies van gezichtsvermogen: oorzaken en symptomen
Er bestaat geen twijfel over, het zicht is een van de zintuigen waarop we het meest vertrouwen. Het verlies van gezichtsvermogen is daarom een ernstig probleem dat je leven ingrijpend verandert. Wil je de oorzaken en symptomen van dit probleem ontdekken? Blijf lezen terwijl we het allemaal uitleggen!
Wil er sprake van een afname van de gezichtsscherpte zijn, dan moet ten minste één van de middelen die bij het zien betrokken zijn, worden beïnvloed. In die zin treedt gedeeltelijke of totale blindheid op als er een probleem is met:
- het hoornvlies
- de ooglens
- het netvlies
- de optische zenuw
Oorzaken van gedeeltelijk verlies van het gezichtsvermogen
Als we het over gedeeltelijke blindheid hebben, dan hebben we het over die mensen die, ondanks dat hun gezichtsscherpte aanzienlijk is verminderd, toch bepaalde vormen, lichten en schaduwen kunnen onderscheiden.
Er is daarom geen sprake van het volledige verlies van het zintuig, maar de individuen kunnen niet langer op hun gezichtsvermogen vertrouwen zoals de meeste mensen doen.
Afhankelijk van de oorzaak kan dit type blindheid chronisch of acuut zijn. Laten we eens kijken naar de meest voorkomende oorzaken van gedeeltelijk verlies van het gezichtsvermogen.
Hoornvliesletsel
Elke verwonding die aan het oppervlak van een weefsel wordt veroorzaakt, zal een litteken veroorzaken en het hoornvlies vormt daarop geen uitzondering. Dit litteken elimineert de transparantie van het hoornvlies, waardoor er geen licht door het netvlies kan vallen. Dit veroorzaakt een aanzienlijke afname van de gezichtsscherpte.
Verwondingen aan het hoornvlies kunnen verschillende redenen hebben, van ernstige infecties tot direct trauma (Spaanse link). Elke prikkel die de cellen van het hoornvlies tot een aanzienlijke diepte kan beschadigen, kan gedeeltelijke blindheid veroorzaken.
Het aangetaste gezichtsveld is afhankelijk van de locatie en de grootte van het litteken. In die zin is er geen specifiek patroon van presentatie. De volgende symptomen kunnen echter optreden:
- Wazig zien: of een gebied met zwart of ondoorzichtig zicht.
- Pijn: het aangedane oog jeukt.
- Tranende ogen.
- Rode vlekken.
- Gruizige sensatie: het gevoel iets in de ogen te hebben.
Staar
Een andere van de meest voorkomende oorzaken van gedeeltelijke blindheid is staar. Dit zijn troebelingen van de lens. Deze ondoorzichtigheid verhindert dat licht het netvlies op de goede manier bereikt, waardoor een gedeeltelijk verlies van het gezichtsvermogen ontstaat.
In de meeste gevallen verschijnt dit probleem als gevolg van degeneratie van de ooglens of als gevolg van een laesie daarin. Volgens verschillende onderzoeken (Spaanse link) is staar de oorzaak van 47,9% van blindheid bij oudere volwassenen.
Tot de belangrijkste symptomen die door mensen met staar worden gemeld, behoren wazig, ondoorzichtig of troebel zicht, vervaagde kleuren en het onvermogen om ‘s nachts goed te zien. Het kan ook licht zijn dat er erg helder uitziet of een halo om de lichtbron, evenals dubbelzien.
Netvliesproblemen
Het netvlies is het deel van het oog dat verantwoordelijk is voor het vertalen van lichtsignalen die door de ooglens worden gestuurd, zodat de hersenen dit kunnen verwerken. Elke verwonding kan dus natuurlijk verlies van het gezichtsvermogen veroorzaken.
In de meeste gevallen veroorzaken defecte haarvaten problemen van het netvlies. Deze defecte capillairen veroorzaken de volgende problemen:
- Diabetische retinopathie.
- Obstructie van slagaders of aders van het oog.
- Een scheuring van het netvlies.
- Loslating van het netvlies.
- Hypertensieve retinopathie
Daarnaast is er een ander type laesie van het netvlies dat geen verband met de aanwezigheid van vloeistoffen houdt. Een voorbeeld hiervan is maculaire degeneratie (Spaanse link), waarbij het midden van het netvlies begint te verslechteren, waardoor wazig zicht of een blinde vlek in het gezichtsveld ontstaat.
Tot slot kunnen ook verschillende infecties door schimmels, parasieten of bacteriën het netvlies ernstig verwonden. Dit is het geval bij oculaire toxoplasmose, zeer gebruikelijk bij mensen met immunosuppressie.
Problemen met de oogzenuw
De oogzenuw is verantwoordelijk voor het doorgeven van alle informatie naar de hersenen die door het netvlies wordt opgevangen. Het is daarom ook een cruciaal onderdeel van het vermogen van ons lichaam om te zien. Problemen die verband met deze structuur houden hebben meestal betrekking op een of meer visuele gebieden.
In de meeste gevallen worden ze door glaucoom veroorzaakt. Dit is een veel voorkomende ziekte die een toename van de intraoculaire druk veroorzaakt die de zenuw aantast. Daardoor kan het de signalen niet goed verzenden, waardoor iemand slecht kan zien.
Er is echter nog een andere reeks aandoeningen die gedeeltelijke blindheid kunnen veroorzaken die de oogzenuw aantasten, zoals het geval bij optische neuritis (Spaanse link) of een ontsteking van de zenuw is. Indirecte effecten van cerebrale vasculaire accident (CVA) of tumoren hebben in het centrale zenuwstelsel ook invloed op ons zicht.
Het is belangrijk om duidelijk te maken dat de symptomen van oogzenuwletsel kunnen variëren, afhankelijk van hun etiologie. Mensen ervaren echter meestal de volgende klachten:
- snel verlies van het gezichtsvermogen.
- een roodachtige verzadiging in een of meer gezichtsvelden.
- dubbelzien.
- oogpijn.
Oorzaken van volledig verlies van gezichtsvermogen
Naast bovengenoemde problemen kunnen mensen ook aan totale blindheid lijden. Dit gebeurt wanneer iemand geen onderscheid (meer) kan maken tussen licht of schaduw. De situaties die totaal verlies van het gezichtsvermogen kunnen veroorzaken, kunnen dezelfde zijn die gedeeltelijke blindheid veroorzaken. Deze aandoeningen bevinden zich op dat moment in de laatste fase.
Trauma of ernstig letsel
Wanneer het trauma zeer ernstig is en het hele hoornvlies treft, dan kan iemand volledig verlies van het gezichtsvermogen ervaren. Een van de meest voorkomende oorzaken van dit type letsel zijn chemische brandwonden.
Niet alleen hoornvliesletsels kunnen de gezichtsscherpte beïnvloeden. Ook een hoofd- of oogbolletsel kan de oogzenuw en het netvlies beschadigen. Dit letsel kan indringend of stomp zijn.
Loslating van het netvlies
We hebben het gedeeltelijk loslaten van het netvlies al eerder als oorzaak van gedeeltelijke blindheid genoemd. Als het echter niet op tijd wordt behandeld, dan kan het probleem verergeren. Als er sprake is van een totale onthechting zal dit elk type gezichtsvermogen volledig verstoren.
In de meeste gevallen treedt dit probleem op door de aanwezigheid van vloeistof in het achterste deel van het oog. Dit scheidt het weefsel van de oogbal, waardoor de bloedtoevoer wordt onderbroken, wat ischemie en het afsterven van de weefsels in dat gebied kan veroorzaken.
Hoewel het loslaten van het netvlies in het begin asymptomatisch en pijnloos kan verlopen, kunnen mensen ook de volgende symptomen ervaren:
- Verschijnen van vlekken in de ogen.
- Plotseling verschijnende lichtjes in alle visuele velden.
- Wazig zicht.
- Plotseling verlies van perifeer zicht en vervolgens ook van het centrale gezichtsvermogen.
Proliferatieve diabetische retinopathie
Diabetische retinopathie is een van de complicaties van diabetes mellitus. Het tast de haarvaten van het netvlies aan die de vloeistof in het netvlies filteren. Het kan bovendien de gezonde bloedvaten blokkeren.
In de beginfase van de ziekte kan gedeeltelijke blindheid optreden. Als er echter niets wordt gedaan om de voortgang ervan te stoppen, veroorzaakt deze aandoening uiteindelijk het volledige verlies van het gezichtsvermogen.
Dit komt omdat in de laatste fase nieuwe bloedvaten met zeer dunne wanden worden gegenereerd om te proberen het weefsel goed te irrigeren. Deze nieuwe haarvaatjes kunnen spontaan scheuren en een retinale bloeding veroorzaken.
Endoftalmitis
Een zeldzame oorzaak van verlies van het gezichtsvermogen is endoftalmitis. Dit is een infectie in het oog en moet altijd als een medisch noodgeval worden beschouwd (Spaanse link).
Micro-organismen van buitenaf kunnen tijdens of na een oogoperatie of letsel het oog binnendringen en deze infectie veroorzaken. De oorzaak kan echter ook een inwendige septische infectie zijn die het oog heeft aangetast.
Symptomen bij mensen met endoftalmitis zijn onder andere ernstige oogpijn met roodheid van de ogen en het verschijnen van een gele, witte of etterende afscheiding in de oogbal. De oogleden raken ook ontstoken.
Lees ook:
Wat zijn de oorzaken van tranende ogen?
Vasculaire occlusie
Alle bloedvaten in het lichaam zijn vatbaar voor verstopping. Wanneer er blokkades in de bloedvaten van het netvlies of de oogzenuw optreden, dan ervaart diegene een pijnloos verlies van het gezichtsvermogen.
Als het aangetaste bloedvat de centrale slagader van het netvlies of de slagader van de oogzenuw is, dan is er onvoldoende bloedtoevoer naar het weefsel. Dit zal in een onvoldoende toevoer van zuurstof resulteren, waardoor permanent beschadigd kan raken.
Aan de andere kant, wanneer de centrale ader van het netvlies is aantast (Spaanse link), dan zal er onvoldoende bloedafvoer zijn. Dit veroorzaakt een overmatige ophoping van vloeistoffen in het weefsel, wat tot blindheid kan leiden.
Wanneer moet je een arts voor verlies van gezichtsvermogen raadplegen?
Gezichtsverlies, geheel of gedeeltelijk, moet altijd als een medisch noodgeval worden beschouwd. In veel gevallen kan het pijnloos zijn en tijdelijk lijken. De hoeveelheid pijn geeft echter niet aan hoe ernstig het is en daarom mag het verlies van gezichtsvermogen nooit worden genegeerd.
Daarom is het essentieel om zo snel mogelijk naar een specialist te gaan. Hij of zij kan dan de relevante tests uitvoeren en een nauwkeurige diagnose stellen. Bij veel van de oorzaken is er slechts een korte periode voordat de schade onomkeerbaar is.
Het is belangrijk om duidelijk te maken dat wanneer het verlies van het gezichtsvermogen niet ongedaan kan worden gemaakt een verandering in levensstijl vereist is. Gelukkig zijn er tegenwoordig veel manieren waarop mensen met een visuele beperking hun dagelijkse bezigheden toch zelfstandig kunnen uitvoeren.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Boid K, Gudgel D. First Aid for Eye Scratches [Internet]. American Academy of Ophthalmology. 2019. Available from: https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/first-aid-eye-scratches.
- Stuart A. When It’s Not Glaucoma [Internet]. American Academy of Ophthalmology. 2018. Available from: https://www.aao.org/eyenet/article/when-its-not-glaucoma?november-2018.
- Jiménez, Pamela Maroto. “Degeneración macular relacionada con la edad.” Revista Médica de Costa Rica y Centroamérica 73.618 (2016): 49-51.
- Welch Ruiz G, Cruz Blanco M, Hernández Fernández Y. Ruptura del globo ocular. Revista Cubana de Medicina Militar. 2018;47(4).
- Mehta S. Desprendimiento de retina – Trastornos oftálmicos – Manual MSD versión para público general [Internet]. Manual MSD versión para público general. 2019.
- La retinopatía diabética | National Eye Institute [Internet]. National Eye Institute. 2019 [cited 8 October 2020]. Available from: https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/en-espanol/la-retinopatia-diabetica.
- Jürgens I. Obstrucciones u oclusiones arteriales y venosas de retina | ICR [Internet]. Centro Oftamológico de Barcelona – Institut Català de Retina. 2020.
- Rivera-Garcia, Víctor H. “Característica clínico epidemiológica de las lesiones corneales por traumatismo en pacientes que acudieron a la consulta oftalmológica.” Polo del Conocimiento 2.5 (2017): 1362-1372.
- Ortega, A. García, et al. “Neuritis ópticas desmielinizantes y autoinmunes.” Archivos de la Sociedad Española de Oftalmología (2020).
- Lopez, Hans Israel Morales, Juan Carlos Sanchez Garcia, and Jose Alejandro Diaz Mendez. “Cataract detection techniques: A review.” IEEE Latin America Transactions 14.7 (2016): 3074-3079.
- Sarabia, César Pineda, Xóchitl Josefina Zarco Vite, and María Luisa Ruiz Morales. “Retinopatía diabética, una complicación descuidada.” Atención Familiar 25.2 (2018): 83-85.
- Gallardo, Diana Florencia Medina, et al. “Oclusión de la vena central de la retina en paciente con diabetes mellitus tipo 2. Reporte de caso.” Lux Médica 13.38 (2018): 37-42.
- Nossa, Simona, Joaquin Barraquer, and Miguel Castilla Cespedes. Endoftalmitis: Diagnóstico y tratamiento en la cirugía ocular. Universitat Autònoma de Barcelona,, 2016.
- Freire, Gabriela Mishel Bravo, Glenda Elisa Espinosa Vallejo, and Karina Marisol Vargas Bosquez. “Actualización sobre patogenia, clínica y diagnóstico del desprendimiento de retina.” Journal of America health 3.2 (2020): 117-128.