Studie toont aan dat tweetaligheid dementie vertraagt

De experimentele gegevens van verschillende onderzoeken geven aan dat tweetaligheid dementie vertraagt. Onderzoek in verschillende delen van de wereld komt tot dezelfde conclusie: het leren van een tweede taal houdt de hersenen langer jong.
Studie toont aan dat tweetaligheid dementie vertraagt
Leonardo Biolatto

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Leonardo Biolatto.

Geschreven door Edith Sánchez

Laatste update: 07 november, 2022

Uit meerdere onderzoeken blijkt dat tweetaligheid dementie en in het bijzonder de ziekte van Alzheimer vertraagt (Spaanse link). Een van de meest prominente onderzoeken was die van Dr. Ellen Bialystok, een professor aan de York University in Toronto (Engelse link).

Bialystok en haar team concludeerden dat het leren spreken of spreken van een andere taal het begin van de ziekte van Alzheimer tot vijf jaar kan vertragen. Ze baseerde het onderzoek op gegevens uit de medische dossiers van 200 mensen met de ziekte.

Dit is niet de eerste keer dat uit de onderzoeken van Dr. Bialystok blijkt dat tweetaligheid tegen dementie beschermt. Ze had in 2007 al een soortgelijk onderzoek bij 184 patiënten gedaan en de conclusies waren hetzelfde. Volgens de meeste professionals is het leren van een nieuwe taal een van de beste soorten hersengymnastiek die iemand kan doen.

Tweetaligheid vertraagt dementie

Het leren en gebruiken van een andere taal omvat de implementatie van verschillende complexe hersenfuncties. Dr. Bialystok wijst erop dat degenen die twee of meer talen spreken voortdurend beslissingen moeten nemen over hoe ze een idee moeten uitdrukken.

Meer precies, dit betekent dat degenen die tweetalig zijn voortdurend de uitvoerende functies van de hersenen uitoefenen. De hersenen doen door middel van deze parallelle oefeningen tussen de vocabulaires en structuren van elke taal een soort gymnastiek.

De uitvoerende functies maken het niet alleen mogelijk om de twee talen te contrasteren en te vertalen, maar vormen ook de basis voor de ontwikkeling van andere vaardigheden en functies. Tweetaligheid vertraagt bovendien dementie en het maakt je ook slimmer en maakt het waarschijnlijker dat je het bij andere intellectuele taken goed zal doen.

Om al deze redenen concludeerde Bialystok dat tweetaligheid de manier verandert waarop het menselijk brein werkt (Spaanse link). Het maakt ze efficiënter. Het is waarschijnlijk deze verandering die het begin van de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie met gemiddeld vier tot vijf jaar vertraagt.

Tweetaligheid en cognitie

Therapeut en een vrouw met dementie

Dr. Marco Calabria, hoogleraar neuropsychologie aan de Universitat Oberta de Catalunya, deed ook wat onderzoek naar de relatie tussen tweetaligheid en het in stand houden of verslechteren van hersenfuncties (Engelse link). Hij stelt dat het brein van een tweetalig persoon anders is dan dat van een eentalig persoon.

Verder wijst Calabria erop dat een tweetalig persoon niet hetzelfde is als de som van twee eentaligen. Wat iemand die twee talen spreekt ontwikkelt, is een soort toezichthoudende functie. Dat is een controle die de mentale en motorische activiteiten begeleidt om zich bij het spreken in de ene of de andere taal te ontwikkelen.

Op dezelfde manier wijst hij erop dat het leren van een tweede taal als een cognitieve reserve werkt. Het is niet voldoende om de taal alleen te leren, maar het is noodzakelijk om deze een aantal jaren te oefenen. Dit is zodat het een beschermende factor tegen dementie en cognitieve stoornissen wordt.

Cognitieve achteruitgang en intelligentie

Man traint zijn hersenen

Professor Thomas Bak is lid van het Center for Cognitive Aging and Cognitive Epidemiology aan de Universiteit van Edinburgh in Schotland. Hij is ook de auteur van een aantal onderzoeken gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Annals of Neurology (Engelse link).

Thomas is het er ook mee eens dat het leren van een tweede taal dementie voorkomt en cognitieve achteruitgang vertraagt. Het onderzoeksmodel van Bak is uniek in de wereld. Hij en zijn team bestudeerden de gegevens van 835 mensen die op 11- en 73-jarige leeftijd een intelligentietest deden. (Iedereen in de steekproef was een moedertaalspreker van het Engels.)

In de tweede test meldden 262 mensen dat ze in twee talen konden communiceren. Van hen hadden er 195 de tweede taal voor hun 18e geleerd en 65 op latere leeftijd. De resultaten toonden aan dat alle tweetalige deelnemers ook hogere cognitieve vaardigheden hadden dan de anderen, evenals een grotere intellectuele bekwaamheid.

Tot slot zei Bak dat het leren van een tweede taal de cognitieve achteruitgang zeker vertraagt. Hij wijst er ook op dat dit effect hetzelfde bij tweetaligen en meertaligen is. Het brein verandert dus op dezelfde manier, of je nu twee of vijf talen leert. De resultaten van al deze onderzoeken zijn nog een reden om een andere taal te leren.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Adrover-Roig, D., & Ansaldo, A. I. (2009). El bilingüismo como factor de protección en el envejecimiento cognitivo pp. 1-15. Neuropsicología latinoamericana, 1(1).


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.