8 mogelijke problemen na een cataractoperatie

Zoals elke andere chirurgische ingreep kan een cataractoperatie enkele complicaties met zich meebrengen. Leer hier over de belangrijkste!

Geschreven en geverifieerd door de dokter Maryel Alvarado Nieto.

Laatste update: 16 september, 2022

Een cataractoperatie is een van de oudste en tegelijk een van de meest frequente ingrepen in de medische praktijk, met enkele bijwerkingen. Vanaf de eerste pogingen om het gezichtsvermogen van cataractpatiënten te herstellen tot de huidige moderne technieken, is het aantal complicaties van deze operatie verminderd. Sommige blijven echter nog met minimale frequentie bestaan.

Cataract is een van de belangrijkste oogheelkundige aandoeningen bij ouderen. Bij deze pathologie verschijnt in wisselende mate ondoorzichtigheid in de kristallijne lens, een natuurlijke intraoculaire lens die licht doorlaat naar het netvlies om de wereld om ons heen waar te nemen.

Deze functie is mogelijk dankzij de doorzichtigheid van de kristallens, en daarom genereren ondoorzichtige plekken een vermindering van de gezichtsscherpte.

Adequate voorbereiding ter voorkoming van bijwerkingen van een staaroperatie

Preoperatieve evaluatie is essentieel voor elke operatie. En deze realiteit is niet anders voor de oogheelkunde.

Een grondige evaluatie stelt ons in staat de risicofactoren van elke patiënt te herkennen, en te anticiperen op verschillende situaties, zowel tijdens de operatie als tijdens het herstel na de operatie. Daarnaast is preoperatieve evaluatie essentieel om in elk geval de beste chirurgische aanpak te kiezen.

Er zijn aandoeningen waarmee rekening gehouden moet worden, omdat ze de kans op problemen na een cataractoperatie vergroten. Daarom is het voor het slagen van de ingreep van vitaal belang ze te kunnen opsporen. Ook voorkomt de duidelijkheid waarmee de patiënt informatie krijgt onrealistische en te hoge verwachtingen.

Tot de aandoeningen die de kans op complicaties bij een cataractoperatie vergroten behoren de volgende:

• Glaucoom
• Diabetische retinopathie
• Arteriële hypertensie
• Pseudo-xfoliatiesyndroom (Spaanse link)
• Stoornissen in de pupilverwijding

Ook tijdens de operatie zelf kunnen zich enkele ongewenste situaties voordoen die het resultaat beïnvloeden. Deze complicaties komen nog minder vaak voor en hangen ten dele af van de gebruikte techniek.

De grotere kans op optreden bij patiënten met risicofactoren toont echter aan dat intra-operatieve complicaties rechtstreeks verband houden met de preoperatieve situatie.

Laten we dan eens kijken naar de bijwerkingen die het vaakst bij cataractoperaties worden geregistreerd. De eerste 5 waarover we vertellen zijn na de chirurgische handeling en de laatste 3 hebben betrekking op die complicaties die al bij de ingreep optreden.

8 mogelijke problemen na een cataractoperatie

1. Posterieure kapselopaciteit (PCO)

Dit is de belangrijkste complicatie bij cataractoperaties en is de oorzaak van een afname van de gezichtsscherpte door het opwekken van wazig zien. Het achterste kapsel van de lens is een van de structuren die achterblijven bij een extractie-operatie, want het ondersteunt de intraoculaire lens.

Oorsprong van de complicatie

Posterieure kapselopaciteit ontstaat wanneer cellen die tijdens de procedure worden afgestoten residueel achterblijven. De migratie van deze elementen in het kapsel, dat een vorm heeft die transparantie geeft, belemmert de doorgang van licht.

Correctie van het nadelige effect

Capsulotomie met YAG lasertechniek is de eerste keus behandeling voor posterieure kapselopaciteit. Het is echter een procedure die wordt uitgevoerd als de visuele verstoring aanzienlijk is, wat met een spleetlamp duidelijk te zien is.

De resultaten zijn uitstekend, maar zoals elke procedure heeft ze enkele risico’s:

• Voorbijgaande verhoging van de intraoculaire druk.
• Intraoculaire lens subluxatie (Spaanse link).
• Maculair oedeem.

2. Verhoogde intraoculaire druk

Een andere oorzaak van wazig zien na een cataractoperatie is een verhoogde intraoculaire druk (IOP), die meestal van voorbijgaande aard is. Als oorzaken worden beschreven het moleculaire gewicht van het materiaal dat bij de ingreep gebruikt werd, de plaats van de intraoculaire lens en het gebruik van steroïdendruppels na de operatie.

De toename van de IOP kan voorkomen worden door postoperatieve indicatie van intraoculaire drukverlagende middelen, oraal of plaatselijk. De follow-up van de patiënt is echter kritisch, want sommigen hebben langdurige antiglaucoommedicatie en zelfs een nieuwe operatie nodig.

3. Vreemd voorwerp in het geopereerde oog

Een frequente complicatie is de aanwezigheid van een intraoculair vreemd voorwerp na een cataractoperatie. Het materiaal van het vreemde voorwerp is variabel, waarbij in de literatuur het volgende beschreven wordt:

• Wimpers
• Metaalhoudende brokstukken
• Katoenen vezels
• Plastic puin
• Celresten van de operatie
• Fragmenten van de intraoculaire lens

Tellen van het materiaal, zowel preoperatief als na afloop van de operatie, en een grondig postoperatief onderzoek, verminderen de frequentie van deze complicatie. In het algemeen is verwijdering van het vreemde voorwerp aan te bevelen, want afhankelijk van de aard van het materiaal en de plaats waar het zich bevindt, kan het grote problemen uitlokken zoals:

• Infecties
• Oculaire hypertensie
• Fragmenten mobilisatie letsel

4. Netvliesloslating

Na een cataractoperatie is er een verhoogd risico op netvliesloslating in vergelijking met de algemene bevolking. Symptomen zijn de aanwezigheid van kleine vlekjes die in het gezichtsveld zweven, bekend als floaters (myodesopsieën), het gevoel van lichtflitsen (fotopsie) en progressief verlies van het gezichtsvermogen in de vorm van een gordijn.

5. Endophthalmitis: een van de meest gevreesde complicaties

Een oorzaak van pijn en een rood oog is endophthalmitis (Spaanse link), een infectie van de oogbol. Deze ontstaat wanneer micro-organismen via de chirurgische incisie binnendringen en de binnenkant van het oog koloniseren.

Aseptische maatregelen zijn van fundamenteel belang bij het voorkomen ervan, evenals het geven van topische antibiotica vóór de operatie. Met de behandeling moet onmiddellijk begonnen worden, want het visueel vermogen wordt erdoor aangetast.

6. Capsulaire ruptuur na een cataractoperatie

Hoewel het een van de mogelijke problemen is die bij cataractoperaties beschreven worden, en de eerste van de 3 die intra-operatief optreden, is deze complicatie vrij ongewoon. Tot de oorzaken ervan behoren scheuren van het achterste kapsel door de tijdens de ingreep gebruikte instrumenten en zelfs trauma opgewekt bij het plaatsen van de intraoculaire lens.

Het is een ernstige complicatie, omdat de reparatie een chirurgische uitdaging is. Vooral omdat ze meestal optreedt bij patiënten met moeilijk te behandelen uitgangsvoorwaarden. Bovendien leidt kapselruptuur tot andere ongewenste effecten, zoals netvliesloslating en maculair oedeem.

7. Zonulaire dialyse

Zonulaire dialyse is een zeldzame complicatie bij cataractchirurgie, die vaker voorkomt bij patiënten met risicofactoren. Om deze zonulaire laesie te verhelpen is het plaatsen van een spanring om de lens vast te zetten aan te bevelen.

8. Suprachoroïdale bloeding en een cataractoperatie

Een zeldzame complicatie bij hedendaagse operaties is suprachoroïdale bloeding. Het scheuren van bloedvaten door de incisie leidt tot verhoogde intraoculaire druk waarbij ooginhoud door de wond zelf naar buiten lekt. Het onmiddellijk stoppen van de bloeding tijdens de operatie is de sleutel.

Andere bijwerkingen van een cataractoperatie

Hoewel zeldzaam, leiden intra-operatieve complicaties tot een slecht resultaat van de ingreep. Daarom is preoperatieve beoordeling zo belangrijk.

Ook in ontwikkelingslanden is een hogere frequentie van dergelijke complicaties tijdens cataractoperaties bevestigd. Dit is te wijten aan de technologische beperkingen van deze bevolkingsgroepen en de beperkte toegang tot opleiding en bijscholing.

Zoals bij elke chirurgische ingreep kunnen tijdens de herstelperiode symptomen optreden ten gevolge van de manipulatie van de oogstructuren. Deze omvatten pijn, vreemd voorwerp-gevoel, en droog oog. Ook kunnen de toegediende medicijnen voorbijgaande bijwerkingen uitlokken. Het aanhouden van symptomen of de intensiteit ervan moet een reden zijn om de oogarts te raadplegen.