Hypofyse-adenomen: oorzaken en symptomen

De meeste hypofyse-adenomen zijn goedaardig en groeien langzaam. Kenmerkend is dat deze tumoren in de klier of in de aangrenzende weefsels blijven. Ze verspreiden zich niet naar andere delen van het lichaam.
Hypofyse-adenomen: oorzaken en symptomen
Alejandro Duarte

Beoordeeld en goedgekeurd door de biotechnoloog Alejandro Duarte.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 23 november, 2022

Hypofyse-adenomen zijn tumoren die ontstaan door abnormale celgroei in de hypofyse. Deze klier heeft een belangrijke taak: hij regelt de functie van andere klieren in het lichaam.

Sommige hypofyse tumoren kunnen ervoor zorgen dat de hypofyse overtollige hormonen produceert. Anderen veroorzaken echter juist dat de klier zeer weinig hormonen produceert. Hypofysecarcinomen of kwaadaardige tumoren in de hypofyse zijn zeer ongebruikelijk. Het gaat eigenlijk altijd om goedaardige tumoren.

Soorten hypofyse-adenomen

Soorten hypofyse-adenomen

De hormonen die door de hypofyse worden geproduceerd, regelen zeer belangrijke functies in het lichaam. Deze functies omvatten de groei, metabolisme, stressrespons en functies van de geslachtsorganen. Organen die hierbij betrokken zijn, zijn onder andere de schildklier, bijnieren, eierstokken en testikels.

De hypofyse bevindt zich in het centrale zenuwstelsel en reguleert vele basisfuncties van ons lichaam. De oorzaken van hypofyse-adenomen zijn nog onbekend. Sommige van deze tumoren hebben echter erfelijke componenten. Ze worden ingedeeld op basis van hun functionaliteit:

  • Functionele tumoren zijn tumoren die teveel hormonen produceren en daarom verschillende problemen voor het lichaam kunnen veroorzaken. De symptomen hiervan variëren afhankelijk van het hormoon dat te veel wordt aangemaakt.
  • Niet-functionele tumoren produceren juist geen hormonen. Daardoor zijn alle symptomen van deze vorm direct gerelateerd aan de groei van het lichaam.

Welke problemen kunnen deze tumoren veroorzaken?

Hypofyse-adenomen hebben meestal geen duidelijke oorzaak. Ze worden vaak niet gediagnosticeerd omdat hun symptomen vergelijkbaar zijn met die van veel andere ziekten die vaker voorkomen.
Sommige van de ziekten die verband houden met abnormale hormoonspiegels zijn onder andere:

  • Cushing-syndroom: bij deze patiënten neemt men een ophoping van vet op hun gezicht, rug en borst waar. Ze verliezen echter vaak gewicht in hun armen en benen.
  • Acromegalie: dit is een ziekte waarbij de handen, voeten en het gezicht groter zijn dan normaal.
  • Geslachtshormonen: de hormonen van de hypofyse beïnvloeden zowel het gehalte oestrogeen als testosteron. Deze kunnen leiden tot melkproductie bij vrouwen, zelfs als ze niet zwanger zijn of borstvoeding geven. Ze kunnen ook het libido verminderen.

Symptomen van functionele hypofyse-adenomen

Symptomen van functionele hypofyse-adenomen

Functionele adenomen kunnen een hormonale verandering in het lichaam veroorzaken, afhankelijk van de locatie in de hypofyse waar de tumor zich bevindt. De symptomen van functionele adenomen zijn afhankelijk van welke hormonen te veel geproduceerd worden. Een paar van deze hormonen zullen we hieronder beschrijven.

Prolactine

Een teveel van dit hormoon kan diverse problemen veroorzaken waaronder:

Corticotropin Hormone (ACTH)

Er zijn symptomen zoals gewichtstoename wanneer er teveel van het hormoon corticotropine wordt geproduceerd. Ook kunnen er knobbeltjes in de nek of paarse strepen op de huid te zien zijn. Daarnaast kan er sprake zijn van broze botten of stemmingswisselingen. Het is ook mogelijk dat de patiënt een onregelmatige menstruatiecyclus heeft.

Groeihormoon

Verhoogde niveaus van groeihormoon kunnen symptomen veroorzaken zoals overmatige lichaamsgroei of gevoelloosheid in de handen en vingers. Ook kan er sprake van gewrichtspijn en hoofdpijn zijn.

Schildklierstimulerend hormoon (TSH)

Een teveel aan TSH zal leiden tot symptomen zoals een onregelmatige hartslag, tremoren, gewichtsverlies, slaapproblemen en overmatig zweten.

Je bent misschien ook geïnteresseerd in:
Lees meer over problemen met de schildklier

Symptomen van niet-functionele adenomen

hoofdpijn

Niet-functionele tumoren veroorzaken complicaties vanwege hun groei. Dit gebeurt niet door het activeren van een functionele zone. Ze oefenen druk uit op de hypofyse of beschadigen deze gewoon waardoor deze niet goed meer kan functioneren.

Hypofyse-adenomen verhinderen zo dat de klier voldoende hormonen afscheidt. Als het niveau van een specifiek hormoon dan te laag is, werkt de klier of het orgaan dat door dit hormoon wordt aangestuurd niet goed.

De meestvoorkomende symptomen van een niet-functionele tumoren zijn:

  • Hoofdpijn en verlies van gezichtsvermogen.
  • Verlies van lichaamshaar.
  • Minder frequente of afwezige menstruatie.
  • Bij mannen kan zowel verlies van gezichtshaar, impotentie als groei van borstweefsel optreden.
  • Een verminderd libido.
  • Langzamere groei en seksuele ontwikkeling bij kinderen.

Behandeling van hypofyse-adenomen

Er zijn verschillende behandelingsopties voor hypofyse-adenomen. Ze omvatten onder andere:

  • het verwijderen van de tumor.
  • het beheersen van de groei ervan.
  • het behandelen van hormoonspiegels met farmacologische behandelingen.

Over het algemeen kunnen deze tumoren chirurgisch worden verwijderd via de neus. Indien dit niet mogelijk is, zal deze operatie via een gemaakte ingang in de schedel plaatsvinden.

De grootte van de tumor kan men verkleinen met medicamenteuze behandeling of met radiotherapie. Bestralingstherapie kan men inzetten bij patiënten die geen operatie kunnen ondergaan.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Rojas, D. (2017). MANEJO DE LOS TUMORES DE HIPÓFISIS. Revista Médica Clínica Las Condes. https://doi.org/10.1016/j.rmclc.2017.01.008

  • Witte, F. (2005). Trastornos de la hipófisis. In Mente y cerebro. https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004

  • Nieman, L., & Swearingen, B. (2010). Síndrome De Cushing Y Enfermedad De Cushing. Bioscientifica.

  • García-Guzmán B, Portocarrero-Ortiz L, Dorantes-Argandar AA, Mercado M. HEREDITARY PITUITARY TUMOR SYNDROMES: GENETIC AND CLINICAL ASPECTS. Rev Invest Clin. 2020;72(1):8-18. doi:10.24875/RIC.19003186

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.