Hoe ga je om met schuldgevoelens over alles?

Hoewel schuldgevoel een mechanisme is om onszelf te verbeteren, is soms het enige wat het doet ons ervan weerhouden om vooruit te komen. Daarom moeten we leren onze gevoelens te herzien en de bladzijde om te slaan.
Hoe ga je om met schuldgevoelens over alles?

Laatste update: 01 oktober, 2021

Schuldgevoelens over alles komen veel voor bij sommige mensen. Als je denkt dat je iets beters had kunnen doen en je blijft er maar aan denken, als je steeds maar weer aan je fouten blijft denken, of als je denkt dat je altijd fouten maakt, dan moet je dit artikel lezen.

Terwijl je aan het lezen bent, leer je hoe je je niet over alles schuldig zal voelen.

Waarom is het normaal om schuldgevoelens over alles te hebben?

Er zijn verschillende redenen waarom iemand schuldgevoelens kan hebben en eronder kan lijden.

Op cultureel en educatief vlak zijn schuldgevoelens een manier om fouten in de toekomst te vermijden of om ons in staat te stellen de volgende keer iets beters te doen.

Waarom hebben we dan schuldgevoelens over alles? Dit zouden enkele van de redenen kunnen zijn.

1. Vanwege morele of ethische redenen

Ethiek

Sinds onze jeugd hebben we bepaalde ‘correcte’ of ‘verwachte’ gedragingen van mensen geleerd, afhankelijk van de maatschappij en cultuur waarin we leven.

Als we iets buiten deze normen doen voelen we ons schuldig. Dit komt omdat het wordt beschouwd als een fout of een gebrek aan een vooraf vastgestelde code.

Schuldgevoelens over alles kunnen echter ook gewoon een spontane emotie zijn die niet leidt tot een verandering in gewoonten of richting.

Misschien voelen we ons in eerste instantie een beetje schuldig als we iets doen, maar later vergeten we het of richten we ons liever op de gevolgen van ons handelen.

2. Omdat we denken dat het ons betere mensen maakt

Het ervaren van schuldgevoelens over alles maakt je niet tot een betere burger, een beter kind, een betere echtgenoot, een betere werknemer, enzovoort.

Helaas hebben we echter de neiging om het idee te hebben dat het beter is om iets slechts te doen en ons er schuldig over te voelen, omdat deze emotie ons moreel ‘superieur’ zal laten voelen. Het is alsof we onszelf op deze manier kunnen verlossen en zuiveren.

Het belangrijkste is echter niet het schuldgevoel. Het is het oprechte berouw, evenals de manier waarop we werken om onze fout te herstellen.

3. Vanwege egoïstische redenen

Egoïsme

Schuldgevoelens zijn ook een egoïstisch antwoord van de mens. Het geeft je het gevoel een slecht persoon te zijn of dat je niet op je gemak bent met jezelf bent als je iets verkeerd doet.

Deze egocentrische gedachten zijn echter heel anders dan ethiek (wat gebaseerd is op het denken over anderen).

Schuldgevoelens kunnen ons afleiden en ons distantiëren van de mensen om ons heen. We zijn zo geconcentreerd op het schuldgevoel dat het voor niemand goed kan aflopen.

Hoe kan ik voorkomen dat ik me schuldig voel?

Het schuldgevoel kan op elk moment en op elke plaats ontstaan. Bij sommige mensen komt het vaker voor en kan het leiden tot depressie, eenzaamheid, angst, spijt, enzovoort.

Door voortdurend na te denken over iets wat we “verkeerd” hebben gedaan, kunnen we in de toekomst voorkomen dat we onze fouten herstellen en er lering uit trekken.

Neem de aanbevelingen in acht die we hieronder doen om te voorkomen dat je schuldgevoelens over alles ontwikkelt.

1. Begrijp het gevoel

Schuldgevoelens

Schuldgevoelens kunnen productief of onproductief zijn. In het eerste geval zullen we daardoor kunnen groeien, maar in het tweede geval is het precies het tegenovergestelde.

Als we van onze fouten leren en ze als lessen gebruiken, hoeven we ons niet schuldig te voelen.

Als het gaat om onproductieve schuldgevoelens, zullen we niet in staat zijn om onszelf te verbeteren, en het kan in een diepe depressie resulteren.

Het is niet verkeerd om na te denken over iets dat je verkeerd hebt gedaan. Het wordt echter een probleem als je alleen over de fout nadenkt en niet probeert deze de volgende keer op te lossen of te verbeteren.

We maken allemaal fouten, maar de houding die we hebben als we ermee om moeten gaan, is wat ons definieert als een persoon.

2. Het is normaal om je schuldig te voelen bij oncontroleerbare gebeurtenissen

Een auto-ongeluk, of als we niet afscheid hebben kunnen nemen van iemand die net is overleden, zijn typische situaties die ons met schuldgevoelens kunnen achterlaten.

  • Als we denken aan iets wat we ‘hadden kunnen doen’ en om andere redenen, voelen we ons verschrikkelijk.
  • Onmacht, frustratie en controleverlies gaan hand in hand met schuldgevoelens.

Het is misschien een goed idee om na te denken over het feit dat er veel dingen zijn die we niet kunnen veranderen, en dat we daardoor geen slechtere mensen zijn.

We kunnen niet alles om ons heen controleren. Nadenken over wat ‘had kunnen zijn’ is niet gezond. We hebben niet de mogelijkheid om het verleden te veranderen.

3. Denk na over je emoties

Emoties

Op welk moment of in welke situatie voel je je met vaakst schuldig? Doe een retrospectieve oefening en analyseer waarom je je schuldig voelt.

  • Misschien komt het door iets wat je als kind geleerd hebt over moraal en ethiek. Andere emoties die kunnen opduiken zijn schaamte en verdriet.
  • Identificeer elk van deze en bepaal op welk specifiek moment ze verschijnen.

Als je je eenmaal bewust bent van de gewoontes of situaties die je kwetsbaar maken voor schuldgevoelens, kun je eraan werken en proberen ze te veranderen of te verbeteren.

Het kan helpen om een dagboek bij te houden, een lijst te maken of met iemand uit je omgeving (of een therapeut) over het probleem te praten. Dit zal voorkomen dat schuldgevoelens je leven overnemen.

4. Accepteer de schuldgevoelens

Dit is een fundamentele stap zodat het gevoel jou en je interpersoonlijke relaties niet overneemt.

Het is niet verkeerd om je schuldig te voelen, maar het is niet goed om je hele leven aan die schuldgevoelens vast te houden.

Als je het probleem accepteert, zie je in dat je erkent dat je een mens bent en dat je fouten kunt maken. Maar het toont ook aan dat je het vermogen hebt om te veranderen.

Het is moeilijk en het kost tijd, maar je zult je uiteindelijk beter over jezelf voelen. Vergeef jezelf en je zult beter leven, zonder zoveel druk en sociale verplichtingen. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.