Een negatief lichaamsbeeld en de effecten ervan op het zelfrespect
Een negatief lichaamsbeeld kan veel emotioneel ongemak veroorzaken. Vermijd je het om in de spiegel te kijken, zodat je niet naar je spiegelbeeld hoeft te staren?
Voel je je ongemakkelijk bij activiteiten waarbij je je lichaam in het openbaar laat zien, zoals zwemmen op het strand of in het zwembad? Zijn je seksuele relaties onbevredigend omdat je niet tevreden bent met je lichaam?
Als dit gebeurt, dan kan dit je gevoel van eigenwaarde en daarmee je dagelijks leven beïnvloeden. Om deze reden is het belangrijk om te weten wat lichaamsbeeld betekent en hoe je het kunt veranderen.
Het lichaamsbeeld verwijst niet naar fysieke verschijning an sich, maar naar de manier waarop elk individu zijn eigen lichaam waarneemt.
Veel mensen in hun latere jaren, wanneer ze naar foto’s van hun jeugd kijken, vragen zich af hoe het mogelijk is dat ze op een negatieve manier over hun lichaam dachten toen ze in goede lichamelijke conditie waren: subjectiviteit speelt een heel belangrijke rol.
Wat is een negatief lichaamsbeeld?
Het lichaamsbeeld is de mentale representatie die iemand van zijn of haar lichaam heeft. Het is het interne beeld dat ze op fysiek niveau van zichzelf hebben. Hoe ze denken dat anderen hen zien.
Het is in de eerste plaats een subjectieve representatie die de gedachten, houdingen en emoties omvat die het individu over zijn lichaam heeft (Engelse link).
Wanneer dit lichaamsbeeld realistisch en evenwichtig is en het iemand in staat stelt om zich prettig in zijn lichaam te voelen, dan kan het als positief worden beschouwd. Aan de andere kant is een negatief lichaamsbeeld slecht is aangepast aan de realiteit en kan ertoe leiden dat iemand zich ongemakkelijk, angstig en beschaamd voelt voor zijn lichaam.
Gevolgen van een negatief lichaamsbeeld voor het gevoel van eigenwaarde
Eigenwaarde is iemands subjectieve beoordeling van zijn waarde. Het is de waarde die je aan jezelf hecht op basis van je waargenomen kenmerken, en de manier waarop je je voelt, je gedraagt en met anderen omgaat. Daarom is een goed gevoel van eigenwaarde dus van fundamenteel belang als je van goede sociale relaties en persoonlijk welzijn wilt genieten.
Zelfrespect hangt nauw samen met het lichaamsbeeld. Iemand die zijn lichaam op een positieve manier waarneemt, zal een hoger gevoel van eigenwaarde hebben dan iemand die een negatieve perceptie van zijn lichaam heeft (Engelse link).
Het valt moeilijk te ontkennen dat het fysieke beeld steeds belangrijker wordt in de samenleving. Mensen beoordelen zichzelf en anderen daar dus op. Mensen met een negatief lichaamsbeeld ervaren zichzelf als onvoldoende of inadequaat ten opzichte van maatschappelijk geaccepteerde normen.
Door dit alles neemt hun gevoel van eigenwaarde af. Dit kan tot gevoelens van angst, een depressie, eetstoornissen en een reeks andere complicaties leiden.
Symptomen van een negatief lichaamsbeeld
Het is meestal gemakkelijk te herkennen of je een negatief lichaamsbeeld hebt, omdat je de onaangename emoties die je over je lichaam voelt zult opmerken.
Door sociale druk komt het echter steeds vaker voor dat mensen ontevreden zijn over een deel van hun lichaam. Deze houdingen zijn genormaliseerd. Als je dus wilt weten of je last hebt van een negatief lichaamsbeeld, dan kun je aan de volgende indicatoren denken:
- Je voelt je ongemakkelijk en beschaamd over je lichaam en je lichaamsbeeld.
- Je concentreert je overdreven op bepaalde defecten of delen van je anatomie en vergroot zo hun belang voor jou.
- Misschien heb je dwangmatig gedrag, zoals herhaaldelijk naar je gebreken kijken, jezelf knijpen of jezelf wegen.
- Je vermijdt het zoveel mogelijk om naar jezelf in de spiegel te kijken vanwege het emotionele ongemak dat het veroorzaakt.
- Je dagelijkse leven wordt beperkt door het ongemak dat je over je lichaam voelt. Dit betekent dat je niet aan activiteiten deelneemt waarbij je je lichaam laat zien (zoals naar het strand of het zwembad gaan). Het betekent ook dat je je beperkt voelt als het om interactie met andere mensen gaat.
Welke behandelmogelijkheden zijn er?
Van cognitieve gedragstherapie is aangetoond (Engelse link) dat het de meest effectieve methode is om een negatief lichaamsbeeld te behandelen. Het kan je helpen om disfunctionele gedachten en de kritische interne dialoog die het probleem in stand houdt te identificeren en te veranderen.
Het kan ook nodig zijn om ontspanningstechnieken te leren om het niveau van angst te verminderen of om aan ervaringen of trauma’s uit het verleden te werken die aan je slechte lichaamsbeeld en een laag zelfbeeld kunnen bijdragen. Je moet bovenal de tools ontwikkelen om met sociale en mediadruk om te gaan en je lichaam leren accepteren.
Lees ook:
Hoe je gelukkig kan zijn met jezelf
Een psycholoog kan je helpen om je zelfvertrouwen te verbeteren
Een negatief lichaamsbeeld kan je vermogen om met anderen om te gaan beperken. Het kan je prestaties op het werk beïnvloeden en romantische relaties beïnvloeden.
Het kan bovendien hoge niveaus van angst, depressie en een laag zelfbeeld veroorzaken. Als je je identificeert met wat je hier hebt gelezen, aarzel dan niet om een professional te raadplegen.
Onthoud dat perceptie zeer subjectief is. Het accepteren van je lichaam heeft vaak meer met interne psychologische ideeën te maken dan met je werkelijke uiterlijk. Dit betekent dat je moet proberen om psychologische hulpmiddelen te ontwikkelen die je in staat stellen met sociale druk om te gaan.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Alleva, J. M., Sheeran, P., Webb, T. L., Martijn, C., & Miles, E. (2015). A meta-analytic review of stand-alone interventions to improve body image. PLoS One, 10(9), e0139177.
- Slade, P. D. (1994). What is body image? Behaviour Research and Therapy, 32(5), 497–502. https://doi.org/10.1016/0005-7967(94)90136-8
- Tiggemann, M. (2011). Sociocultural perspectives on human appearance and body image. In T. F. Cash & L. Smolak (Eds.), Body image: A handbook of science, practice, and prevention (p. 12–19). The Guilford Press.