De gevolgen van het fysiek straffen van een kind

Fysiek straffen is een oude en controversiële opvoedmethode die meer problemen kan veroorzaken dan dat het oplost. Probeer deze vorm van bestraffing dus niet aan je kinderen op te leggen, als een manier om ze op te voeden.
De gevolgen van het fysiek straffen van een kind

Laatste update: 07 mei, 2019

Ondanks het feit dat we weten dat fysiek straffen geen effectieve opvoedmethode is, zijn er toch veel mensen die het gebruiken als een manier om hun kinderen discipline bij te brengen. In dit artikel gaan we verder in op de vraag wat de gevolgen zijn van het fysiek straffen van een kind.

Het lichamelijk straffen van een kind brengt veel negatieve gevolgen met zich mee: kinderen die op deze manier zijn gestraft door hun ouders, kunnen daarvan jarenlange schade ondervinden.

Desondanks vinden veel ouders dat het de beste manier is om hun kinderen op te voeden, of het gedrag van hun kinderen te corrigeren. De straffen die het meest worden gebruikt zijn:

  • slaan
  • knijpen
  • trekken aan de haren
  • soms zelfs nog erger

Het verontrustende is dat het aantal meldingen van lichamelijke bestraffing aan het stijgen is.

Fysieke straf of fysieke mishandeling?

Een kind slaan

Er is een dunne lijn tussen fysiek straffen en fysieke mishandeling. Beide worden gekarakteriseerd door gewelddadig gedrag tegenover een kind of een tiener, met als doel de controle over hen terug te krijgen.

  • Lichamelijk straffen kan worden omschreven als de wens om een pijnlijke herinnering of ervaring te creëren voor het kind – zonder letsel – met als doel bepaald gedrag van het kind af te leren.
  • Bij lichamelijke mishandeling wordt een kind lichamelijk letsel toegebracht, vaak met opzet. Fysieke mishandeling kan een resultaat zijn van overmatig fysiek straffen.

Het fysiek straffen van een kind heeft gevolgen voor de psyche van een kind. Het veroorzaakt al op jonge leeftijd een reeks van geestelijke en emotionele problemen.

De gevolgen van het fysiek straffen van een kind

Schreeuwen tegen je kind

Ondanks campagnes van de overheid om een einde te maken aan lichamelijk straffen, komt het nog steeds voor. Sommige mensen vinden het een sociaal geaccepteerde vorm van geweld tegen kinderen.

Mensen die voor fysiek straffen zijn, verdedigen zich door te stellen dat het ervoor zorgt dat een kind zich meteen beter gaat gedragen. Toch is het absoluut geen effectieve strategie om een kind op de lange termijn gedragsregels of normen bij te brengen.

De duidelijkste en meest negatieve gevolgen van fysiek straffen:

  • Het beschadigt het zelfvertrouwen van het kind. Het zorgt ervoor dat hij of zij vatbaar wordt voor onzekerheden, angsten en sociaal isolement. 
  • Fysiek straffen beperkt de autonomie van een kind. In plaats daarvan leert het dat het onderdanig moet zijn aan de wensen van anderen.
  • Het tast de emotionele ontwikkeling van het kind aan, wat gevoelens van pijn, verdriet en angst oproept.
  • Lichamelijk straffen werpt een barrière op voor de communicatie tussen de ouders en het kind. Dit kan de hele kindertijd voortduren.
  • Het kan gevoelens van verlating, eenzaamheid en gebrek aan genegenheid aanwakkeren.
  • Het belemmert een goede ontwikkeling van de sociale vaardigheden die essentieel zijn om conflicten op te lossen.
  • Daarnaast leidt het tot agressief of gewelddadig gedrag tegen vrienden en klasgenoten.
  • Het verstoort het leerproces van een kind: het verlaagt de creativiteit en belemmert de ontwikkeling van gevoelens en de emotionele intelligentie.
  • Door lichamelijk te straffen, verslechtert de geestelijke gezondheid en de cognitieve capaciteit van een kind.
  • Bovendien leert het kinderen dat geweld de enige manier is om een conflict op te lossen. Dat is de reden dat veel kinderen die door hun ouders lichamelijk gestraft zijn, zelf ook geweld gaan gebruiken. Als ze eenmaal volwassen zijn, geloven ze dat fysiek straffen oké is, en gaan ze deze methode ook bij hun eigen kinderen toepassen.
  • Het veroorzaakt gedragsproblemen in de samenleving als geheel (bijvoorbeeld: vernieling van eigendommen, diefstal, burgerlijke ongehoorzaamheid, vandalisme).

Andere gevolgen van het fysiek straffen van een kind

Gevolgen van fysiek straffen van een kind

De geestelijke effecten zijn meestal evenredig aan het soort straf dat de ouders gebruiken. Echter toont onderzoek aan dat slachtoffers van dit type geweld later vaak zelf ook fysieke straffen gaan gebruiken bij hun eigen kinderen.

Dit komt meestal niet voort uit de neiging om anderen pijn te doen, maar eerder omdat ze simpelweg geen andere vorm van straffen kennen. Naarmate ze ouder worden, krijgen ze te maken met conflicten die ze vaak oplossen met het enige middel dat ze kennen: geweld.

Bovendien laat onderzoek zien dat fysiek straffen de voornaamste reden is dat sommige kinderen beginnen met het gebruik van middelen als drugs en alcohol.

Andere gevolgen zijn dat het de persoonlijkheid, het humeur en de slaapkwaliteit van het kind negatief beïnvloedt. Dat komt mogelijk door het verhoogde cortisolniveau (het stresshormoon), dat vervolgens leidt tot een neuro-biologische disbalans.

Wat laatste overwegingen

Samenvattend is het belangrijk dat je je realiseert dat het fysiek straffen van een kind hun emotionele en psychologische ontwikkeling belemmert. Dat is de reden dat je op zoek moet gaan naar andere methoden om de relatie met je kind te verbeteren.

Gebruik positieve opvoedtechnieken, door bijvoorbeeld:

  • goed gedrag te versterken.
  • bepaald negatief gedrag te negeren.
  • met je kind te praten over zijn of haar slechte gedrag en waar het vandaan komt.

Kortom: leer je kinderen dat ze liefde en geduld moeten gebruiken, in plaats van geweld en angst. 


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Barcelata, B., & Álvarez, A. (2005). Patrones De Interacción Familiar De Madres Y Padres Generadores De Violencia Y Maltrato Infantil. Acta Colombiana de Psicología.

  • Carreño, C. I., & Rey, A. (2010). Reflexiones en torno a la comprensión del maltrato infantil * Towards Understanding Child Abuse. Universitas Psychologica.

  • Benavides Delgado, J., & Miranda, S. (2007). Actitud crítica hacia el castigo físico en niños víctimas de maltrato infantil. Universitas Psychologica.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.