Wat is zuurstofverzadiging en wat is het belang ervan?

Adequate zuurstofverzadigingswaarden liggen tussen 95% en 100%. Deze waarden kunnen veranderen bij aandoeningen van de luchtwegen, problemen met de bloedsomloop en door andere situaties.

Zuurstof is een essentieel molecuul voor de meeste levende wezens. Alle cellen in ons lichaam gebruiken het als brandstof om hun functies uit te voeren. Zuurstofverzadiging is een maatstaf die we kunnen meten en is erg belangrijk.

Zuurstofverzadiging wordt gedefinieerd als de fractie hemoglobine in ons bloed die is gebonden aan zuurstof en dus zuurstof vervoert. Hemoglobine is een onderdeel van onze rode bloedcellen dat precies dat doet: het vervoert zuurstof naar al onze cellen. 

Het meten van deze parameter is een essentiële stap in de geneeskunde geworden. Wanneer de zuurstofverzadigingswaarden onder een bepaald percentage liggen, is ons leven namelijk in gevaar.

Dit probleem heeft vaak te maken met aandoeningen van de luchtwegen. Een longontsteking kan deze waarden bijvoorbeeld veranderen, wat het klinische beeld compliceert. Daarom leggen we je in dit artikel alles uit wat je moet weten over de zuurstofverzadiging.

Wat is zuurstofverzadiging?

Zoals we al zeiden, is zuurstofverzadiging een parameter die verwijst naar het percentage hemoglobine dat aan zuurstof is gebonden. Dit percentage kan variëren afhankelijk van veel aspecten, waaronder de ademhalingsfunctie.

De normale verzadigingswaarden liggen tussen 95% en 100%. Wanneer het zuurstofgehalte onder de 89% daalt is het lichaam niet meer in staat om alle werkzaamheden naar behoren uit te voeren.

Als de zuurstofverzadigingsniveaus voor een korte periode dalen, hoeft er geen schade aan ons lichaam te ontstaan. Als deze situatie echter aanhoudt of zich herhaalt, heeft dit wel gevolgen voor de weefsels in ons lichaam.

Wanneer de zuurstofverzadiging daalt, komen we in een toestand die we hypoxemie noemen. Dit is de medische manier om te zeggen dat het zuurstofgehalte in het bloed later dan normaal is. Het heeft meestal te maken met problemen met de bloedsomloop of luchtwegen.

Hoe meet men zuurstofverzadiging?

Momenteel zijn er verschillende manieren om de zuurstofverzadiging te meten. De meest gebruikelijke en toegankelijke manier is door het gebruik van een apparaat dat we een pulsoxymeter noemen. Het is een apparaatje dat er uitziet als een kleine klem dat op een vinger of teen kan worden geplaatst.

De pulsoxymeter zendt lichtstralen uit die door de huid gaan en het zuurstofgehalte in het bloed meten. Het werkingsmechanisme is complex, maar het stelt ons in staat om zowel de verzadiging als de hartslag te meten.

Een andere manier om de zuurstofverzadiging te meten is door middel van arteriële bloedgassen. Bij deze techniek wordt bloed uit een slagader gehaald. In tegenstelling tot de pulsoxymeter maakt deze techniek het mogelijk om ook andere waarden te meten, zoals het percentage kooldioxide of de pH-waarde van het bloed.

Hoewel een bloedgasanalyse een completere test is, is het ook complexer en invasiever. Daarom is de pulsoxymeter in de regel de meest voorkomende test, omdat deze goedkoop, snel en pijnloos is.

Wat gebeurt er als er sprake is van hypoxie?

Hypoxie kan om verschillende redenen optreden (Engelse link). Ten eerste omdat er niet genoeg zuurstof in de lucht zit die we inademen. Het hangt er ook van af of onze longen hun functie goed kunnen uitvoeren. Dat wil zeggen, dat ze zuurstof correct opnemen en koolstofdioxide elimineren.

Bovendien kan hypoxie worden veroorzaakt door een probleem met de bloedsomloop. Het bloed moet de longen kunnen bereiken en zuurstof opnemen om het naar alle delen van het lichaam te vervoeren. Enkele specifieke oorzaken zijn astma of hartaandoeningen.

Het meest typische symptoom van een lage zuurstofsaturatie is kortademigheid. Hoofdpijn, duizeligheid en zwakte kunnen ook optreden. Als de situatie aanhoudt, kan er ook verwarring en desoriëntatie optreden.

Conclusie

Een gezond persoon hoeft in principe geen pulsoxymeter in huis te hebben (Engelse link) of zijn zuurstofverzadiging te controleren. Het is echter een basismeting op elk niveau van medische zorg, vooral als er een ademhalings- of bloedprobleem is. 

Het nut dat deze kleine, draagbare apparaten in de medische zorg hebben, zorgt voor een betere, vroege diagnose. In één oogopslag kan de arts over belangrijke informatie beschikken om de behandeling of ziekenhuisopname te definiëren.