Wat is seksuele identiteit?

Seksuele identiteit, genderidentiteit, en seksuele geaardheid zijn termen die vaak verward worden. Vandaag vertellen we je wat de verschillen tussen deze termen precies zijn.

Het spectrum dat seksuele gedragingen bepaalt en hoe mensen zichzelf zien is zeer breed en gevarieerd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze een bron van verwarring zijn. Dat geldt zowel voor hen die er hun toevlucht in zoeken als voor hen die er van buitenaf naar kijken. Vandaag leggen we uit wat seksuele identiteit is en hoe dit verschilt van andere termen.

De woorden “seksuele identiteit” verschijnt vaak in het gezelschap van andere termen zoals genderidentiteit, genderexpressie, seksuele geaardheid, of onder de universele begrippen geslacht en sekse.

Hoewel het waar is dat deze tot op zekere hoogte verwant zijn, verwijzen ze eigenlijk naar verschillende begrippen. In dit artikel lees je waarom dat zo is en wat hun kenmerken zijn.

De kenmerken van seksuele identiteit

De term “seksuele identiteit” verwijst naar hoe je jezelf waarneemt in de context van fysieke, emotionele of romantische aantrekkingskracht tot anderen. Onderzoekers (Engelse link) wijzen erop dat het een term is die verschilt van genderidentiteit.

In feite verwijst genderidentiteit naar de subjectieve perceptie die iemand heeft over zijn geslacht, ongeacht zijn of haar geslacht bij de geboorte. Zo kan iemand met genetische, lichamelijke en hormonale kenmerken van het mannelijk geslacht zich identificeren als vrouw, of omgekeerd.

Seksuele identiteit daarentegen hangt, zoals de naam al doet vermoeden, nauwer samen met seksuele voorkeuren dan iemands perceptie van het geslacht. Ze lijkt op die van seksuele oriëntatie, alleen wordt er meer over nagedacht en rekening gehouden met diverse variabelen. Denk daarbij bijvoorbeeld de morele, etnische, of religieuze ideeën die de persoon in kwestie heeft.

Kortom, seksuele identiteit groepeert de afweging van seksuele voorkeuren betreffende het spectrum van het individu. Dit proces omvat niet alleen elementen die met seks te maken hebben, zoals romantische of sentimentele factoren.

Soorten seksuele identiteiten

Als men het over de verschillende soorten seksuele identiteit heeft, maakt men vaak een analogie met soorten seksuele aantrekkingskracht en seksuele oriëntatie. Er is geen consensus over de etiketten die gebruikt kunnen worden, omdat degenen die ze gebruiken ze vaak niet op dezelfde manier gebruiken.

Afgezien van deze verschillen is het klassieke model van seksuele identiteiten te vinden in heteroseksualiteit, homoseksualiteit en biseksualiteit. Zoals we al opmerkten, impliceert dit proces echter een complexe individuele reflectie betreffende smaken en seksuele neigingen, en niet alleen een passieve of sociaal opgelegde assimilatie.

• In deze zin voelen degenen die sympathiseren met de heteroseksuele identiteit zich lichamelijk, emotioneel en romantisch aangetrokken tot mensen van het andere geslacht (of sekse).
• Mensen die sympathiseren met homoseksualiteit voelen zich aangetrokken tot personen van hetzelfde geslacht (of sexe).
• Zij die sympathiseren met biseksualiteit voelen zich aangetrokken tot beide seksen (of geslachten).

Criteria

Het is belangrijk op te merken dat deze drie criteria algemeen zijn. Het etiket biseksualiteit wordt gebruikt om alle aantrekkingskracht of oriëntaties te groeperen die niet onder het spectrum “hetero” of “homo” kunnen worden ingedeeld. Dat wil zeggen dat het ook de volgende identiteiten omvat:

• Queer
• Transgender
• Gender fluïde

Natuurlijk voelen sommige mensen zich niet op hun gemak met het etiket “biseksueel” en gebruiken het daarom niet bij het omschrijven van hun seksuele voorkeur. Controverse daargelaten, kunnen we de soorten seksuele identiteit ook verdelen op basis van andere criteria, zoals:

• Monoseksueel. Seksuele aantrekking tot slechts één bepaald geslacht of sekse (bv. heteroseksualiteit of homoseksualiteit).
• Polyseksueel. Seksuele aantrekking tot meer dan één sekse of geslacht, maar niet noodzakelijk tot allemaal (biseksualiteit, panseksualiteit, enzovoort).

Ook pikt een deel van de beschouwing de termen “monogamie” en “polygamie” op. Die termen hebben met de vorige etiketten te maken. Deze keer gebeurt dat echter vanuit het gezichtspunt van stabiele of duurzame relaties.

• Monogamie draait om seksuele en romantische exclusiviteit.
• Polygamie doorbreekt de barrière van romantische exclusiviteit.

Bovendien kan het proces van seksuele identiteit ook resulteren in het ontdekken van aseksualiteit of zelfs voorkeuren die niet overeenkomen met gevestigde concepten.

Zoals je ziet, maakt de complexiteit van de termen die voor seksuele identiteiten worden gebruikt het gemakkelijk om verwarring te laten ontstaan. Hoewel er pogingen gedaan zijn (Engelse link) om identiteitscategorieën te creëren, is de waarheid dat die soms ontoereikend kunnen zijn.

Neigingen om seksuele identiteit te verbergen

Zoals uit het bewijsmateriaal blijkt (Engelse link), is het verbergen van iemands seksuele identiteit, bewust of onbewust, een betrekkelijk veel voorkomende handeling.

• Het gebeurt bewust als men bewust besluit het te verbergen uit angst voor de sociale repercussies die het kan hebben. Denk daarbij aan zaken zoals stigma, discriminatie, gewelddaden, afwijzing, enzovoort.
• Anderzijds gebeurt het ook onbewust als men helemaal vermijdt erover na te denken en de deuren voor een gesprek met zichzelf sluit zonder noodzakelijkerwijs over de mogelijke repercussies na te denken.

Uiteindelijk zijn het discriminerende handelingen en uitingen van vrienden, familie, collega’s en de maatschappij in het algemeen die leiden tot het verbergen van iemands seksuele identiteit.

Zoals te verwachten is, kan het proces van het verbergen van iemands identiteit voor een individu verschillende gevolgen hebben. Psychisch leed, depressie en angst zijn daar slechts enkele voorbeelden van. Daarnaast kan het ook leiden tot gedrag dat de identiteit verder verbergt. Dat kan zich bijvoorbeeld uiten als homofobie, bifobie, transfobie, enzovoort.

Misinformatie en vooroordelen vullen de sociale angst aan die gevoeld kan worden bij het zoeken naar iemands seksuele identiteit. Het is niet ongewoon dat de bemiddeling van een professional nodig is om het proces te verinnerlijken.

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is het niet iets dat in een oogwenk gedaan is. Soms kost het heel veel tijd, en geduld kan dan ook een grote bondgenoot zijn in het bezinningsproces.