Waarom voelen we de behoefte om meer te kopen tijdens de uitverkoop?

We worden verleid om meer te kopen tijdens de uitverkoop omdat verschillende hersenmechanismen geactiveerd worden. Eén ervan heeft te maken met het verminderen van schuldgevoel over uitgeven.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Maria Fatima Seppi Vinuales.

Laatste update: 29 september, 2022

De uitverkoop is er, de flitsende en kleurrijke posters in de etalages, de advertenties op sociale netwerken, de wervelwind van mensen die met tassen komen en gaan. Waarom zijn we in de uitverkoop een gemakkelijke prooi om meer te kopen?

Hoe kunnen we met zoveel informatie verwachten dat de hersenen niet verleid worden en een koopbehoefte ervaren? De sectoren marketing en verkoop begrijpen heel goed hoe het verstand werkt.

Waarom worden we verleid om meer te kopen tijdens de uitverkoop?

Bij het winkelen is het belangrijk te weten dat de hersenen op een gecompartimenteerde manier werken. Terwijl er gebieden of regio’s zijn (zoals de necortex) die verantwoordelijk zijn voor verstandiger en met een zekere logica denken, zijn er andere die verbonden zijn met het limbisch systeem, die op emoties reageren.

Als de winkelervaring van de klant van begin tot eind ontworpen is, is het natuurlijk moeilijk eraan te ontsnappen. Emoties (Spaanse link) komen aan de oppervlakte en ons meest bewuste deel verlaagt zijn verdediging.

Anderzijds werken de hersenen ook op basis van beloningsmechanismen. Als er iets is dat we heel graag willen hebben en we krijgen het voor een goede prijs, dan voelen we een gevoel van welbehagen, van iets bijna ongelooflijks bereikt te hebben: een product hebben voor een lagere waarde dan gewoonlijk.

Hier moeten we weten dat het gevoel van beloning van korte duur is. Dat wil zeggen, het duurt een bepaald moment, maar daarna is het vluchtig.

In dezelfde lijn maken uitverkopen, wanneer die met kortingen gepaard gaan, het gemakkelijker om consumptie te rechtvaardigen. Het schuldgevoel daarvoor wordt daardoor afgezwakt.

Aanbiedingen geven ons het gevoel dat we een goed op een protserige manier verwerven, waarbij we minder betalen dan wat het werkelijk waard zou zijn. Dit is niet altijd waar.

De invloed van context

Vele malen willen we aankopen doen omdat we beïnvloed worden door wat er om ons heen gebeurt. We zien een foto van iemand die een bepaald sweatshirt draagt en er blij uitziet. We bekijken een video van iemand die een bepaald product uitpakt en we willen dezelfde ervaring hebben.

Wat ons motiveert om een aankoop te doen is dat we willen aansluiten bij wat anderen doen. We proberen de situatie na te bootsen en zoeken onze toevlucht in dit soort garantie van geluk. Aan deze situatie wordt toegevoegd dat we een beeld willen behouden dat ons een gevoel geeft erbij te horen.

De hersenen worden ook geactiveerd door krachtige uitdrukkingen die nieuwe dingen beloven, verandering, verkoop. Deze begrippen triggeren bepaalde hormonen die een kortstondig gevoel van welbehagen teweegbrengen.

Alles wat verandering suggereert werkt als een natuurlijke stimulans, die een begin en een verwelkoming markeert. Wie vindt het niet aantrekkelijk om op de trein te springen van opnieuw beginnen?

Hoe voorkom je dat je in de excessen van de uitverkoop vervalt?

Allereerst is het goed op te merken dat het er hier niet om gaat het koopgedrag te bekritiseren. Mensen genieten immers graag van kleine pleziertjes: een kledingstuk, een goede wijn of wat dan ook.

Waar het om gaat is te voorkomen dat je een marionet van de markt wordt, die reageren op een prikkel zonder rekening te houden met andere variabelen. Laten we eens kijken naar enkele aanbevelingen om koopaankopen te rationaliseren.

Vermijd lang naar reclame te kijken

Marketingstrategieën zijn bedoeld om consumptie uit te lokken. Op die manier wil men van twijfel overgaan naar “ja, ik zal het kopen.” Hoe meer tijd je besteedt aan het bekijken van advertenties, hoe groter de kans dat je overtuigd raakt dat je het nodig hebt.

Zoek alleen wat je echt nodig hebt

Als je van een korting wilt profiteren, ga dan naar de specifieke site of sector waar je die vindt. Zo voorkom je dat je door de hele winkel gaat rondhangen en in gemakzucht vervalt.

Wijs een budget toe als je in de uitverkoop wilt kopen

Als je een aantal producten wilt kopen, doe er dan je voordeel mee en doe het met korting. Trap echter niet in de val en het excuus dat het voor een heel lage prijs is, waardoor het verlangen vrij spel krijgt. Beslis over een bedrag om te investeren en houd je aan dat getal.

Denk iets verder

Consumptie omwille van de consumptie heeft gevolgen die verder gaan dan de economie. Ze heeft ook invloed op het milieu en zelfs veel industrieën krijgen hun winst op basis van onzekere werkgelegenheid.

Daarom kun je bij het kopen in de uitverkoop zoeken naar goede redenen om het niet te doen. Op die manier maak je geen deel uit van een onverantwoordelijke industrie.

Kies je waarden: laat de markt het niet voor je doen

Hoewel er een marketing imperatief is om in de uitverkoop te kopen, is het nodig even stil te staan en een betekenis te zoeken. Waarom wil ik dit? Is het nodig om meer aankopen te doen? Neemt het kopen van het zoveelste kledingstuk me weg van andere doelstellingen, zoals sparen voor een reis met vrienden?

Om bewust te zijn, moeten we weten dat er zgn. gedragsverslavingen. Die hebben te maken met gedrag en niet met middelengebruik.

In veel gevallen worden ze een obsessie, interfereren ze met het dagelijks leven en wekken ze ontwenningsverschijnselen op. Kopen zonder mate en permanent kan deze situatie uitlokken.

Het voorstel is natuurlijk niet om ons telkens te laten verstikken als we iets kopen, maar om het te doen vanuit een plaats van bewust en verantwoord consumeren. We moeten weten wat onze waarden en doeleinden zijn en ons daarop oriënteren, in plaats van ons te laten meeslepen door de stroom van de markt.

Naast persoonlijke redenen is er ook een context die (Spaanse link) ons de hele tijd begeleidt en ons de boodschap stuurt om te kopen en te kopen, met de belofte van de beloning van voldoening, eigenwaarde en welbevinden.