Waarom hebben mensen met diabetes een droge mond?

Mensen met diabetes ervaren symptomen die hun kwaliteit van leven negatief beïnvloeden. Een daarvan is een droge mond. We zullen uitleggen waarom dit gebeurt.
Waarom hebben mensen met diabetes een droge mond?

Laatste update: 17 november, 2020

Mensen met diabetes, of het nu type 1 of type 2 is, hebben vaak last van een droge mond ook wel xerostomie genoemd. Het probleem is dat het niet alleen een gevoel is. Het kan op oraal niveau ernstige gevolgen hebben.

Xerostomie wordt met een verhoogd risico op cariës, infecties en parodontitis in verband gebracht. Verschillende onderzoeken bevestigen dat meer dan 70% van de mensen met diabetes last heeft van een droge mond. We leggen in dit artikel uit waarom dit probleem ontstaat en hoe het kan worden opgelost.

Wat zijn de symptomen van diabetes?

Man doet vingerprik

Diabetes mellitus is een ziekte die het metabolisme van glucose beïnvloedt. Er zijn twee hoofdvormen: type 1 en type 2. In het geval van diabetes type 1 scheidt de alvleesklier geen insuline meer af.

Aan de andere kant is er bij type 2 meestal sprake van een resistentie tegen insuline in de verschillende weefsels van het lichaam. Er kan echter ook een afname van de secretie zijn. Dit is een pathologie die helaas steeds vaker voorkomt.

Xerostomie is een van de belangrijkste symptomen van diabetes. Zo erg zelfs dat het, volgens een overzichtsstudie gepubliceerd in het Journal of Endocrinology and Nutrition (Spaanse link) een van de meest voorkomende orale manifestaties bij mensen met diabetes is. Andere orale symptomen die kunnen optreden zijn:

  • zweren
  • faryngeale candidiasis
  • een branderig gevoel

Dit zijn echter niet de enige symptomen van deze aandoening. Er kan ook sprake zijn van problemen zoals polyurie (vaker plassen), polydipsie (verhoogde dorst) en gewichtsveranderingen.

Waarom hebben mensen met diabetes last van een droge mond?

Xerostomie, zoals we al zeiden, is de term die naar een droge mond verwijst. Bij mensen met diabetes heeft het verschijnen ervan met verschillende factoren te maken, die bijna allemaal met een slechte bloedsuikerspiegel verband houden.

Allereerst is  vaak plassen een van de oorzaken van xerostomie. Meer plassen leidt tot uitdroging. Aangezien speeksel voornamelijk uit water bestaat, verandert de productie ervan wanneer de samenstelling van de lichaamsvloeistoffen uit balans is.

Een andere vergelijkbare factor die de droge mond bij diabetes bepaalt, is een verandering in de samenstelling van speeksel. Speeksel bevat naast water ook glucose en eiwitten.

Een studie gepubliceerd in het Journal of Oral Medicine and Pathology (Spaanse link) legt uit dat diabetes de morfologie van de speekselklieren beïnvloedt. Het produceert de zogenaamde diabetische sialose, die bestaat uit de speekselklieren die in omvang toenemen. Hierdoor wordt het functioneren aangetast.

Misschien ook interessant om te lezen:
Hoe beïnvloedt diabetes de geestelijke gezondheid?

Andere oorzaken van xerostomie

Hoewel een groot percentage van de mensen met diabetes last heeft van een droge mond, is deze ziekte niet de enige oorzaak. Het is belangrijk om op te merken dat veel factoren de productie van speeksel beïnvloeden en dat veel situaties xerostomie kunnen veroorzaken.

Niet-diabetes gerelateerde uitdroging is daarvan een voorbeeld. Op dezelfde manier kunnen medicijnen dit symptoom veroorzaken, vooral soorten die bij chemotherapiebehandelingen worden gebruikt (Spaanse link).

De leeftijd speelt ook vaak een rol, evenals andere chronische ziekten zoals cirrose, hiv en tuberculose. Het syndroom van Sjögren (Spaanse link) is een van de meest relevante oorzaken van xerostomie.

Misschien ook interessant om te lezen:
De negatieve gevolgen van uitdroging op je lichaam

Oplossingen voor een droge mond voor mensen met diabetes

Vrouw met een tandenborstel

Het belang van een droge mond bij diabetes ligt niet alleen in het ongemak dat het veroorzaakt, maar ook in de reeks orale problemen die het kan veroorzaken. Het verhoogt bijvoorbeeld het risico op gaatjes en infecties, evenals parodontitis.

Het is daarom essentieel om preventieve maatregelen te nemen om dit soort pathologie te vermijden en te voorkomen. Allereerst moeten mensen met diabetes hun mondhygiëne verbeteren door naast poetsen ook mondwater en flosdraad te gebruiken.

Het is bovendien het beste om suikerhoudende en zure vloeistoffen te vermijden. Natuurlijk is gehydrateerd blijven essentieel, maar je kunt dit het beste doen door water te drinken. Regelmatige bezoeken aan de tandarts zijn ook noodzakelijk, aangezien zij elke wijziging zo snel mogelijk moet controleren en corrigeren.

Artsen schrijven in een aantal gevallen medicijnen voor die de speekselvloed stimuleren (Spaanse link). Patiënten kunnen zo nodig zelfs kunstmatig speeksel gebruiken. Deze maatregelen zijn uiteraard voorbehouden voor situaties waarin de algemene maatregelen de klachten niet kunnen verhelpen.

Om te onthouden

Mensen met diabetes hebben meer kans op een droge mond. Dit komt doordat de ziekte zowel de samenstelling van het speeksel als de morfologie van de speekselklieren verandert.

Om dit te voorkomen, is het noodzakelijk om de bloedsuikerspiegel goed onder controle te houden. Correcte hydratatie en speciale zorg met mondhygiëne zijn daarnaast essentiële vereisten om complicaties te verminderen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Molania, T., Alimohammadi, M., Akha, O., Mousavi, J., Razvini, R., & Salehi, M. (2017). The effect of xerostomia and hyposalivation on the quality of life of patients with type II diabetes mellitus. Electronic Physician, 9(11), 5814–5819. https://doi.org/10.19082/5814
  • Escobar, Deyanira Cabrera, Luis González Valdés, and Orquídea Ferrer Hurtado. “Xerostomía en pacientes con síndrome de Sjögren.” Revista Electrónica Dr. Zoilo E. Marinello Vidaurreta 42.1 (2017).
  • Hoseini, A., Mirzapour, A., Bijani, A., & Shirzad, A. (2017). Salivary flow rate and xerostomia in patients with type I and II diabetes mellitus. Electronic Physician, 9(9), 5244–5249. https://doi.org/10.19082/5244
  • Navea Aguilera, C., Guijarro de Armas, M. G., Monereo Megías, S., Merino Viveros, M., & Torán Ranero, C. (2015, January 1). Relación entre xerostomía y diabetes mellitus: Una complicación poco conocida. Endocrinologia y Nutricion. Elsevier Doyma. https://doi.org/10.1016/j.endonu.2014.09.004
  • Xerostomía: Diagnóstico y Manejo Clínico. (n.d.). Retrieved August 29, 2020, from http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1699-695X2009000100009
  • López-Pintor, R. M., Casañas, E., González-Serrano, J., Serrano, J., Ramírez, L., De Arriba, L., & Hernández, G. (2016). Xerostomia, Hyposalivation, and Salivary Flow in Diabetes Patients. Journal of Diabetes Research. Hindawi Limited. https://doi.org/10.1155/2016/4372852
  • García Chías, Begoña. Prevalencia de los efectos orales secundarios a la quimioterapia en un hospital de Madrid y factores asociados. Diss. Universidad Complutense de Madrid, 2019.
  • MANEJO TERAPEÚTICO DEL PACIENTE CON XEROSTOMÍA. (n.d.). Retrieved August 29, 2020, from https://www.actaodontologica.com/ediciones/2001/1/manejo_terapeutico_paciente_xerostomia.asp
  • Ivanovski, K., et al. “Xerostomia and salivary levels of glucose and urea in patients with diabetes.” Contributions of Macedonian Academy of Sciences & Arts 33.2 (2012).

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.