Soorten euthanasie die je moet kennen

Hoewel er verschillende soorten euthanasie zijn, hebben ze een aantal dingen gemeen. Hoe de situatie ook is, het moet altijd met mededogen en begrip worden aangepakt.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Mariel Mendoza.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 23 november, 2022

Momenteel kennen we euthanasie als een handeling of niet-handelen gericht op het pijnloos beëindigen van het leven van ongeneeslijke patiënten. Het heeft deze definitie omdat gezondheidsmedewerkers dit doen, en ze doen het met mededogen en goede intenties. We gaan vandaag kijken naar de verschillende soorten euthanasie.

Euthanasie wordt soms een barmhartig einde genoemd als de dood de enige manier is om een patiënt te verlossen van pijn, lichamelijke vervorming of pijnlijke ouderdom. Als de dood echter wordt gewenst om het gezin of de samenleving van de last te bevrijden, wordt dit eugenetische of sociale euthanasie genoemd.

Soorten euthanasie

Als we het over euthanasie vanuit de wens van de patiënt hebben onderscheiden we hier  twee verschillende vormen, gebaseerd op de wijze van aanpak. Dit zijn:

• Actieve euthanasie: bewuste handeling die is gericht op levensbeëindiging.
• Passieve euthanasie: het achterwege laten van een behandeling die het leven in stand houdt, om zo de dood te veroorzaken.

Daarnaast kan euthanasie worden geclassificeerd als vrijwillig of onvrijwillig, afhankelijk van of de patiënt vraagt om de beëindiging van zijn leven of niet.

Ook euthanasie met toestemming van de patiënt is er altijd iemand anders die de handelingen uitvoert. Om deze reden wordt het soms als moord beschouwd (met bepaalde onderscheidende kenmerken).

Als de patiënt zelf opzettelijk de dood veroorzaakt, wordt dit als een vorm van zelfmoord beschouwd. Aan de andere kant spreken we van hulp bij zelfdoding wanneer de arts een dodelijk medicijn aan de patiënt levert, maar de patiënt het aan zichzelf toedient.

Wat is geen euthanasie?

Het toedienen van medicatie om pijn of andere symptomen bij een terminale patiënt te verlichten is geen euthanasie, hoewel dit indirect en onvermijdelijk hun levensduur verkort. Men dient er altijd voor te zorgen dat de patiënt vrij os om te handelen in overeenstemming met zijn/haar laatste wil.

Daarnaast is toestemming van de patiënt noodzakelijk als de medicijnen slaperigheid of bewustzijnsverlies veroorzaken.

Het stoppen met toedienen van buitengewone of onevenredige middelen om het leven van een terminaal zieke kunstmatig te verlengen is evenmin euthanasie. In dit geval is er geen mogelijkheid meer tot een natuurlijk leven.

De artsen van de ethische commissie van het ziekenhuis bepalen namelijk welke middelen proportioneel en welke disproportioneel zijn voor een patiënt. Ze houden ook rekening met de specifieke omstandigheden.

Euthanasie vandaag de dag

Er zijn echter een paar verschillende dingen waarvan we denken dat ze gewoon of proportioneel zijn. Zo worden hydratatie en voeding beschouwd als minimale basiszorg. Sommigen noemen de dood zonder het leven te verkorten en zonder het onnodig te verlengen met extra middelen orthothanasie.

Het onomkeerbare einde van de hersenfuncties en/of cardiorespiratoire functies zijn net als in andere gevallen voldoende criteria om het tijdstip van overlijden van de patiënt te bevestigen.

Type ziekte

Het type patiënten voor wie artsen euthanasie kunnen overwegen, zijn patiënten in een terminale situatie. De term terminaal betekent  ‘ongeneeslijk’. Dit verwijst naar het onvermogen om de ziekte te verbeteren of te overwinnen.

Een terminaal zieke patiënt is een patiënt bij wie de naderende dood zeker is. Bovendien zal dit relatief snel gebeuren, binnen ongeveer zes maanden. Artsen zullen stoppen met medische therapeutische behandeling. In plaats daarvan zullen ze zich concentreren op symptoomverlichting, evenals ondersteuning voor de patiënt en het gezin.

Een andere situatie waarin euthanasie kan worden toegepast is de persistente vegetatieve toestand (Engelse link). Patiënten in deze toestand vallen ook in de categorie patiënten die niet in staat zijn om te genezen. Hoewel ze niet per se terminaal zijn, zijn het patiënten met een permanent bewustzijnsverlies, in een onomkeerbare coma.

Soorten euthanasie: een realiteit om rekening mee te houden

Ondanks de constante discussies en controverse over euthanasie, is het een feit dat dat het in veel landen over de hele wereld onder bepaalde omstandigheden legaal is. Het is een onvermijdelijke realiteit, dus het is belangrijk om enige kennis van dit begrip te hebben.