Noten blijken de kwaliteit van het sperma te verbeteren

Het westerse dieet wordt in verband gebracht met een geleidelijke achteruitgang van de spermakwaliteit. Recente studies stellen voor dat de consumptie van noten deze zou kunnen verbeteren.

Geschreven en geverifieerd door de dokter Maryel Alvarado Nieto.

Laatste update: 16 september, 2022

De laatste decennia is bij westerse mannen een geleidelijke afname van de kwaliteit van het sperma waargenomen. Als gevolg daarvan zijn er verschillende theorieën ontstaan die voorstellen dat een ongezonde levensstijl verantwoordelijk is voor dit verschijnsel. Een groep wetenschappers probeert aan te tonen dat de consumptie van noten de spermakwaliteit kan helpen verbeteren.

Voeding is een van de factoren die een rol spelen bij de voornaamste ziekten die de geïndustrialiseerde samenlevingen teisteren. Daarom is het vrij normaal te denken dat ditzelfde voedingstekort ook verband houdt met het ontstaan van problemen die de seksuele sfeer aantasten.

Hoe wordt de spermakwaliteit gemeten?

De studie van mannelijke onvruchtbaarheid is vrij breed en ingewikkeld. Er komt een multidisciplinaire aanpak bij kijken, want ook de oorzaken zijn meervoudig. Er is echter één laboratoriumtest die algemeen en specifiek is voor vruchtbaarheidsproblemen: het spermogram.

Een spermamonster

Er zijn universele aanbevelingen (Engelse link) voor het verzamelen van een spermamonster. Het is aan te bevelen het te verkrijgen door masturbatie, na reiniging van handen en genitaliën.

Het ideale potje moet steriel en warm zijn, en een wijde mond hebben om te voorkomen dat een deel van het monster verloren gaat. Het is belangrijk te benadrukken dat seksuele onthouding minstens 2 dagen tevoren moet plaatsvinden, maar niet langer dan 7 dagen.

Het verdient de voorkeur dat de monsterafname plaatsvindt in een intieme ruimte die voor dit doel ter beschikking gesteld wordt. Is dit niet mogelijk, dan moet bij het vervoer een temperatuur tussen 20°C en 40°C worden bewaard.

Macroscopische kenmerken van het sperma

De eerste beoordeling moet zo snel mogelijk worden uitgevoerd. Bij deze keuring worden de volgende fysische kenmerken van het sperma bepaald:

• Vloeibaar maken
• Uiterlijk
• Viscositeit
• Volume
• pH

Microscopische aspecten van het zaadvocht

De studie van de spermatozoïden omvat het tellen van de zaadcellen, maar ook hun beweeglijkheid, vitaliteit en het percentage levende zaadcellen moeten bepaald worden. De morfologie kan met verschillende technieken onder de microscoop gevisualiseerd worden.

Kleine volumes worden met een pipet genomen. Bovendien moeten andere cellulaire elementen die in het monster aanwezig zijn en de mate van agglutinatie worden vastgesteld.

Factoren die de spermakwaliteit verminderen

Onvruchtbaarheid bij mannen blijft moeilijk te kwantificeren. Daarom is het nodig de vele verschillende factoren die een rol spelen bij mannelijke vruchtbaarheidsproblemen te bepalen.

We weten dat er een mogelijk verband is tussen sommige ongezonde, maar vrij veel voorkomende, leefgewoonten en een lage spermakwaliteit. Bovendien staan de westerse samenlevingen bloot aan verschillende omgevingsfactoren die ook een negatieve invloed hebben:

• Alcoholgebruik
• Roken
• Zwaarlijvigheid
• Onvoldoende voeding
• Sedentaire levensstijl
• Langdurige en intensieve lichaamsbeweging

Kan de omgeving invloed hebben op de vruchtbaarheid?

Blootstelling aan fysische agentia en chemische stoffen heeft ook invloed op de kwaliteit van het sperma. Omgevingsfactoren die een invloed hebben zijn onder andere:

• Straling en elektromagnetische velden. Hiertoe behoren de golven die door mobiele telefoons worden uitgezonden.
• Warmte, want die veroorzaakt schade aan spermatozoa.
• Verontreinigende stoffen zoals pesticiden en oplosmiddelen.
• Blootstelling aan zware metalen, waarvan lood en kwik de meest bestudeerde zijn, omdat ze schade aan het DNA van sperma veroorzaken.

Walnoten, hazelnoten en amandelen: zijn noten goed voor de mannelijke vruchtbaarheid?

Noten zijn voedingsmiddelen met een hoge voedingswaarde, hoewel hun samenstelling verschilt naargelang de soort noot in kwestie. Ze zijn rijk aan vetzuren, vitamines en sporenelementen.

Daarom is de huidige aanbeveling om ze regelmatig te consumeren. Over de effecten op de vruchtbaarheid ontbrak echter voldoende solide grond om ze direct in verband te brengen met een toename van de spermakwaliteit.

Vetzuren hebben te maken met verschillende belangrijke functies, want ze maken deel uit van de celstructuur zelf. De variatie aan onverzadigde vetzuren, zoals omega 3-vetzuren, heeft een gunstig effect op de spermakwaliteit.

Hoe werd het onderzoek naar de kwaliteit van sperma uitgevoerd?

Het onderzoek (Engelse link) begon na het verkrijgen van een populatie gezonde mannen tussen de 18 en 35 jaar. Wat ze allemaal gemeen hadden was dat ze regelmatig een westers dieet consumeerden. Westerse diëten vertonen meestal tekorten aan voedingsstoffen. Daarom leek aanvulling met voedingsrijke voedingsmiddelen, zoals noten, de onderzoekers redelijk.

• Men verdeelde de deelnemers willekeurig over twee groepen. De eerste groep kreeg gedurende 14 weken elke dag 60 gram noten. De tweede groep diende als controle.
• Ze gebruikten een mengsel van 30 g walnoten, 15 g amandelen en 15 g hazelnoten, wat een totaal geeft van 60 g, het equivalent van twee handvol noten per dag.
• Men nam monsters af aan het begin van het onderzoek en na 14 weken.
• Sperma werd ook verzameld na 3 dagen seksuele onthouding. Er werd ook onderzoek gedaan om sperma-DNA te isoleren.

Verbeteringen in het spermogram

Na 14 weken vanaf het begin van het onderzoek was er een significant verschil in spermaparameters te zien. Bij de mannen die noten aten was er een toename in het aantal zaadcellen, en ook een verbetering in beweeglijkheid en morfologie.

DNA methylering en kwaliteit van sperma

De studie toonde een klein maar significant verschil in de methylering van 36 genomische regio’s in de groep mannen die noten consumeerden. Hieruit blijkt dat externe factoren wel degelijk het vermogen hebben om de genexpressie te wijzigen.

Deze wijzigingen hebben na verloop van tijd invloed op de vruchtbaarheid. Daarom zijn gezonde leefgewoonten, waaronder een evenwichtige voeding, een fundamentele pijler van seksuele gezondheid.

Dit onderzoek is nog maar het begin

Het onderzoek heeft bepaalde beperkingen. Een daarvan is het feit dat slechts een kleine steekproefgroep werd geanalyseerd. Daarom zijn verdere vorderingen nodig om deze bevindingen te bevestigen.

Maar vanwege de vele voordelen van notenconsumptie op de algemene gezondheid is het regelmatig opnemen van noten in het dieet altijd een positieve optie. Vooral als het het extra voordeel biedt dat de kwaliteit van het sperma verbetert.