Hypervitaminose: een overschot aan vitamines

Hypervitaminose is een probleem dat wordt veroorzaakt door een teveel aan vitamines, waarbij vitamine D een van de meest voorkomende boosdoeners is. Zonnebaden is de bekendste manier om vitamine D binnen te krijgen. Het is echter zeer onwaarschijnlijk dat iemand aan hypervitaminose D lijdt, ongeacht hoeveel blootstelling aan de zon.

Beoordeeld en goedgekeurd door de dokter Diego Pereira.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 22 december, 2022

Hypervitaminose is een zeldzame aandoening die wordt veroorzaakt door een teveel aan vitamines in het lichaam. Dit probleem leidt meestal niet tot een schadelijk gevolg voor de gezondheid.

Wanneer de vitamineconcentraties echter hoger zijn dan de behoeften van het lichaam en deze niet via de urinewegen worden uitgescheiden, kunnen ze zowel een shock als schadelijke toxiciteit voor de stofwisseling veroorzaken.

Wat zijn vitamines?

Vitamines zijn complexe organische stoffen die verschillende functies in het lichaam activeren. Hun assimilatie is nodig in kleine hoeveelheden, daarom kennen we ze ook wel onder de naam micronutriënten.

Het lichaam maakt de meeste vitamines niet zelf aan, behalve D, K, B1, B2 en foliumzuur. Daarnaast kunnen bepaalde vitamines niet worden opgeslagen. Daarom moeten vitamines dagelijks via de voeding ingenomen worden.

Elk van de vitamines oefent een functie uit die zowel uniek als onvervangbaar is in de metabole processen van het organisme. Op deze manier zullen zowel een tekort als een overschot aan deze stoffen de stofwisselingsprocessen van het lichaam beïnvloeden. Hieronder zullen we de meest voorkomende soorten hypervitaminose nader gaan bekijken.

Hypervitaminose van vitamine A

Hypervitaminose A verwijst naar een overmatige voorraad vitamine A in het lichaam, ook wel bekend als retinol. De belangrijkste oorzaak van deze aandoening is het misbruik van vitaminesupplementen.

In plaats van er met een arts over te praten nemen veel mensen zelfmedicatie zonder te weten welke gevolgen dit uiteindelijk kan hebben. Onder de nadelige effecten van deze supplementen kunnen we de volgende problemen benadrukken:

• Foetale defecten: een zwangere vrouw moet buitengewoon voorzichtig zijn met vitaminesupplementen en de inname van deze vitamine onder controle houden. Het is vooral tijdens het eerste trimester van de zwangerschap zeer gevaarlijk.
• Leverproblemen.
• Veranderingen in het centrale zenuwstelsel.
• De afname van de botdichtheid.

Daarnaast variëren de symptomen en problemen van iemand die aan deze aandoening lijdt van persoon tot persoon. Hieronder vindt je een lijst met een reeks van de meest kenmerkende symptomen:

• Anorexie en gewichtsverlies
• Misselijkheid en overgeven
• Amenorroe
• Verhoogde vatbaarheid voor infectie
• Slapeloosheid
• Prikkelbaarheid

Een ander kenmerkend teken dat geen gevaar voor de gezondheid oplevert, is hypercarotenose. Het bestaat uit een overmaat aan carotenen die zich vervolgens onder de huid afzetten en een gelige kleur van de handpalm veroorzaken.

Hypervitaminose van vitamine D

Vitamine D-hypervitaminose is zeldzaam. Het kan echter worden veroorzaakt door overmatig gebruik van supplementen. Hoewel zonnebaden de bekendste manier is om vitamine D aan te maken, is hypervitaminose D hoogst onwaarschijnlijk, ongeacht hoeveel blootstelling aan de zon je krijgt.

Evenmin is de inname van voedingsmiddelen die rijk zijn aan deze vitamine een veel voorkomende oorzaak, behalve een extreem teveel aan visolie. Daarom is, net als bij vitamine A, de oorzaak van deze aandoening meestal het misbruik van vitaminesupplementen. Tegenwoordig geven sommige tabellen de maximaal toelaatbare hoeveelheden vitamines voor ons lichaam weer.

Er zijn twee zeer karakteristieke symptomen van deze aandoening, te weten hypercalciëmie en calcinose. We zullen deze problemen hieronder toelichten:

• Hypercalciëmie: het bestaat uit een forse verhoging van de calciumspiegels in het bloed. Deze situatie leidt tot een andere reeks symptomen, zoals misselijkheid, braken, mentale veranderingen, verlies van eetlust en gewicht, nierstenen en gewrichts- en spierpijn.
• Calcinose: deze term verwijst naar de vorming van calcium- en fosfaatafzettingen in zachte weefsels zoals de huid en de nieren.

Hypervitaminose van vitamine E

Net als de andere twee gevallen is het gebruik van vitamine E in vitaminesupplementen de belangrijkste oorzaak van deze aandoening. Om die reden mag je geen vitamines innemen of toedienen zonder toezicht van een arts of voedingsdeskundige.

Hoewel het ook hypervitaminose kan veroorzaken, wordt vitamine E sinds de ontdekking ervan in hoge doses als veilig beschouwd. Als de dosis echter 800 IE overschrijdt, kunnen symptomen als de volgende optreden:

• Diarree
• Vermoeidheid
• Hoge bloeddruk
• Leverproblemen
• Bloedingen
• Verminderde weerstand tegen onder andere bacteriële infecties

Conclusie

Hypervitaminose komt niet vaak voor. Bovendien is de belangrijkste oorzaak hiervan het misbruik van vitaminesupplementen. Om die reden is het dan ook van fundamenteel belang om de aanbevelingen van een arts of voedingsdeskundige op te volgen.

Ten slotte is hypervitaminose van in water oplosbare vitamines niet gebruikelijk, omdat het lichaam deze overschotten via zweet of urine elimineert. Dit is echter niet het geval met in vet oplosbare vitamines, die zich ophopen in het lichaam en tot de bovengenoemde aandoeningen kunnen leiden.